Medeni kanuna göre boşanma nedeni sayılan durumları öğrenmek için ise Boşanma nedenleri nelerdir? yazımıza bakabilirsiniz.
Boşanma aşamasındaki çiftlerin en büyük sorunlarından biridir çocuğun velayetinin kime verileceği. Çocuk genelde anneye verilse de istisnai durumlar da söz konu olabiliyor. Bu istisnai durumlar neler?
Velayet hakkı elinde olmayan taraf çocuğu ne zaman görebiliyor? Zaman içinde velayeti alma hakkını elde edebilir mi? Peki, velayeti elinde bulunduran ebeveyn, diğer ebeveyne çocuğu göstermiyorsa ne yapmak gerekir? Tüm bu soruların yanıtları Pudra.com’da… Avukat Halit Taygün anlatıyor...
Velayetin kime verileceğine nasıl karar verilir?
Aslolan öncelikle çocuğun velayetinin anneye verilmesidir. Bunun nedeni, çocuğun annenin bakımına, anne şefkatine daha fazla muhtaç olmasıdır. Özelikle küçük çocuklarda velayetin anneye verilmesi ana kuraldır. Tabii ki istisnaları vardır ve babaya da verilebilir. Ama annenin çocuğun gelişimini etkileyecek derecede kötü bir hayat sürmesi, düzelmeyecek bir hastalığının olması vb. hallerde velayet babaya da verilebilir.
Kanun, bu durum kamu düzeninden olduğu için, hakime geniş bir takdir yetkisi tanır. Önemli olan çocuğun menfaatleridir. Anne babanın anne babalık duygularını tatmininden ziyade, çocuk için en doğru olacak kararı, mahkeme, oluşacak şartlara göre değerlendirir.
Genelde velayet anneye verilse de, hakim, çocuğun babaya verilmesi halinde daha iyi bir eğitim alacağı, daha iyi bir sosyal hayata kavuşacağı kanaatine varırsa velayeti babaya verebilir.
Hangi durumlarda velayet değişikliği yapılır?
Velayet hakkı çocuğun doğumuyla başladığı gibi 18 yaşına gelmesiyle son bulur. Çünkü velayet, çocuğun ergin olmadan önceki dönemine ait hak ve yükümlülüklerinin ebeveynleri tarafından kullanılması hususunu içeren bir kavramdır. 18 yaşına gelen kişi artık ergin olduğundan, velayetten bahsedilmeyecektir.
Velayet sahibi kişinin ölümü halinde, velayet otomatikman diğer tarafa geçmez. Diğer tarafın aile mahkemesine dava açarak velayetin kendisine verilmesini talep etmesi gerekir.
Velayet hakkını kullanan kişinin kısıtlanması, tutuklanması, cezaevine girmesi hallerinde yine velayet otomatikman karşı tarafa geçmez. Bu durumda velayet fiilen kısıtlanmış olsa da diğer tarafın velayet hakkını aile mahkemesinden talep etmesi gerekir.
Velayet hakkını kendi üstüme almak istiyorum, ne yapabilirim?
Velayet anne veya babaya verildiyse, diğer taraf velayetin şartları oluştuğunda, velayetin kendisine verilmesini talep edebilir. Önemli olan, velayet hakkının kötüye kullanılıp kullanılmadığının ya da velayeti elinde bulunduran tarafın çocuğun sosyal, ruhi, bedeni gelişimine uygun hareket etmediği konusundaki problemlerin ortaya çıkarılmasıdır.
Velayet hakkını elinde bulundurmayan taraf; çocuğun menfaatinin zedelendiği, bir tehlike içinde bulunduğu ya da velayeti elinde bulunduran ebeveynin velayeti gereği gibi kullanmadığı, çocukla ilgilenmediği gibi husularda bir iddiası varsa, velayetin kendisine verilmesini aile mahkemelerinden talep edebilir.
Kanun belli sebepler saymıştır, yalnız bu sebeplerle de sınırlı kalınmamıştır. Burada kamu düzeni söz konusu olduğundan, geniş düşünmekte fayda vardır. Çocuğun menfaatinin zedeleneceği durumda velayetin el değiştirmesi talep edilebilir.
Velayet hakkı olmaya ebeveyn çocuğu ne zaman görebilir?
Velayet esas olarak bir tarafa verilirken, diğer tarafın da çocukla belli sürelerde görüşmesi kanun tarafından düzenlenmiştir. Mahkeme, velayeti elinde bulundurmayan tarafın çocukla görüşebileceği günleri, belirli şekillerde düzenleme altına almak zorundadır. Hüküm fıkrasında, saat ve gün olarak çocuğun alınması ve teslim edilmesi şartlarının çok net olarak belirtilmesi gerekir.
Çocukla kişisel ilişki, genelde ayın iki haftasında, hafta sonları bir gün, eğer çocuk okula gidiyorsa sömestr tatillerinde bir hafta ve yaz tatillerinde bir hafta ile bir ay arasında değişen günlerde, ayrıca dini bayramlarda bir gün olmak üzere genel bir düzenlemeye tabi tutulmuştur.
Ancak, hakim burada tarafların kişisel durumlarını, çalışma koşullarını göz önünde bulundurarak, çocuğun bedeni ve sosyal gelişimini de etkilemeyecek şekilde bir düzenleme yapmakla mükelleftir.
Velayette en önemli husus, çocuğun menfaatleridir. Tarafların ayrı şehirlerde oturması halinde çocuğun çok fazla yıpranmaması için bu süreler tamamen hakimin takdirindedir.
Çocuğumun velayeti bende değil, onu göremiyorum ne yapmalıyım?
Çocukla kişisel ilişki kurması gereken tarafa, velayeti elinde bulunduran tarafından engel olunması halinde, çocuğu görmek isteyen taraf icra dairesine başvurarak çocukla kişisel ilişki kurmayı talep edebilir.
Boşanma kararı icra dairesine götürülerek, velayeti elinde bulunduran tarafa bir icra emri çıkartılır. Çocuğu göstermesi gereken günler ve saatler belli edilerek, bu icra emri gönderildikten sonra, velayeti elinde tutan taraf halen diğer tarafın çocukla kişisel ilişki kurmasına engel oluyorsa, devlet eliyle, cebri icra yoluyla kişisel bağ kurulması sağlanabilir.
İcra dairesinin bu yetkiyi kullanırken mutlaka bir sosyal hizmet uzmanından yardım alması gerekir. Gerekirse kolluk kuvvetleri de çocukla kişisel ilişkiyi sağlamakla mükelleftir; bu konuda kanun düzenleme yapmıştır. Velayeti elinde bulunduran taraf, kötü niyetli olarak bu ilişkiyi engellerse, bu da velayetin kaldırılması davasında esaslı bir sebep olarak karşımıza çıkacaktır.
Boşanma konusundaki tüm yazılarımızı görmek için tıklayınız...
