pudra.com
27.09.2010
Facebook'un kuruluşu; bir para, deha, seks ve ihanet öyküsü
Kazara Milyarder son yılların önemli ve tabii kârlı fikirlerinden facebook'un kuruluş hikayesi.
Hikâye 2003 yılı ekim ayında Harward'da başlar: Eduardo Saverin ve Mark Zuckerberg, Harvard gibi bir okulda bolca bulunan, hazırlık okullarından gelme cilalı öğrenciler ve popüler efsaneler arasında dışlanan iki lisans öğrencisidir. İkisi de, matematikte akademik bir yeteneğe ve kadınlara karşı da eblehliğe varan bir anti-sosyalliğe sahiptir.
Eduardo sosyal kabul görme ve cinsel başarının yolunun, üniversitenin ünlü bitiriş kulüplerine girebilmek olduğunu anlamıştır. Bu kulüpler, dünyanın en güçlü adamlarını yetiştiren ve Harvard'ın en üst hiyerarşisinde yer alan kişilerin toplandığı elit gruplardır. Öte yanda kampüsün alfa erkeklerinin kendisi hakkında ne düşündüğü ile hiç ilgilenmeyen Mark, bir bilgisayar dâhisidir. Genç adam, yaz kış ayağında terliklerle ortalarda dolaşır, hiç kimseyle kolay diyalog kuramaz. Zamanının çoğunu bilgisayar başında geçirir.
Bu arada Harward'da yelken takımının gözdesi olan ikiz kardeşler, Tyler ve Cameron Winklevoss, Harward ortamında insanların birbiriyle tanışmasını kolaylaştıracak bir internet sitesi kurmayı düşünürler. Mark'ın sıkı bir bilgisayar delisi olduğunu öğrenen Winklevoss'lar, Mark'a siteyi kurmasını teklif ederler. Fakat aralarında bir anlaşma yapılmadığı gibi bir para alışverişi de olmaz.
Bir gece Eduardo Mark'a iki kız bulduğunu, dördünün birlikte çıkabilecekleri teklifini getirir. Ama gece Mark için başarısız geçer. Kız Mark'a yüz vermez. Duruma bozulan Mark, hışımla döndüğü öğrenci evinde bilgisayarının başına oturup okulun veri tabanına girer. Harward'daki kızlardan intikamını alacak bir fikir bulmuştur. Tek tek kızların resimlerini bulur, The Facemash adını verdiği siteye yerleştirerek onları güzellik oylamasına açar. Önceleri sadece kendi arkadaşları arasında yapılan bu oylama, giderek popüler olunca sitenin link'i elden ele dolaşır.
Birkaç gecede yüzlerce öğrenci siteye üye olur, çok geçmeden sitenin ünü Harward sınırlarını da aşar. Mark sitenin ismini The Facebook olarak değiştirmiştir bile. Artık yetersiz kalan bilgisayarların yenilenmesi için Eudardo, Mark'a 1000 dolar verir. Eudardo artık facebook'un ilk yatırımcısı olmuştur. Facebook popüler olunca Winklevoss kardeşler Mark'ı onların fikirlerini çalmakla suçlayarak okul yönetimine şikâyet ederler. Okul yönetimi bu konuda bir şey yapamayacaklarını bildirir ve Mark'a sadece okulun veri tabanına izinsiz girmekten bir uyarı cezası verir. Yaz tatili geldiğinde Mark her gün binlerce yeni kullanıcının üye olduğu facebook'u daha da geliştirmek için yanında sitenin güncellenmesine yardım eden iki arkadaşıyla Califonia'ya gider.
Böylece son yılların en heyecan verici dijital fikrini Silikon Vadisinde geliştirecektir. Mark California'da Napster'ın kurucusu Sean Parker'la tanışır. Bu tanışma Mark'a, milyon dolarlık anlaşmalar yapmak isteyen yatırımcılarla görüşme ve Facebook'u bir fenomen yapma yolunun kapılarını açar. Çok geçmeden Eduardo ve Mark'ın Facebook hakkındaki farklı düşünceleri ilişkilerinde ufak çatlaklara sebep olur ve çatlak büyüdükçe bu anlaşmazlık sonunda bir savaşa dönüşür. Üniversitedeki coşkulu ortaklıkları, büyüklerin avukat ve para dünyasına yenik düşer.
Mark'la işin en başında yaptıkları anlaşma gereği Facebook' un ortağı olan Eduardo, Sean Parker ve büyük yatırımcıların devreye girişiyle anlamadığı bir takım yetki sözleşmelerine imza atar ve devre dışı kalır. Eskiden bir kızla konuşmaktan bile çekinen Mark artık yeni arkadaşı Sean Parker'ın da yardımıyla, mankenlerle ve ünlü isimlerle dolu çılgın partilerin ilgi gören siması olmuştur.
Mark Zuckerberg'in kendisine yüz vermeyen bir kızdan intikam alma hırsıyla başlattığı şey, kontrol dışı son yılların en önemli fenomeni hali alır. İşin en ironik tarafı, Facebook'un başarısı, pek çok kişiyi bir araya getirirken, iki en iyi dostu birbirinden ayırır.
Yazar Ben Mezrich, romanını kurgularken Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg'i tanıyan pek çok insanla röportajlar yapmış, hakkında
binlerce sayfa yazı okumuş. Ancak Mark Zuckerberg ile görüşememiş. Mezrich, romanında Facebook öyküsünü tarafsız bir biçimde anlatmaya çalışmış. Mark Zuckerberg bir dahi mi?, yoksa arkadaşlarına ihanet edip başkalarının fikrini çalarak bugün dünyanın en genç zenginlerinden olan bir sahtekar mı olduğunun kararını okura bırakmış.
Kazara Milyarder süper eğlenceli, heyecanlı, hızlı, elden bırakılamayacak bir kitap.
Kazara Milyarder
Yazan: Ben Mezrich
Çeviren: Belgin Selen Haktanır Us
Doğan Kitap
208 sayfa
Kitabın bir facebook sayfası da var:
http://www.facebook.com/pages/The-Accidental-Billionaires-by-Ben-Mezrich/64052888061