Pek çoğumuz ergenlik sivilcelerinin istilasına uğramışızdır. O yıllarda normal karşılanan ve çok da dert etmediğimiz sivilceler, yıllar geçse de peşimizi bırakmayabiliyor. Fakat geçen yıllarla birlikte sivilcelerin oluşum nedenleri de değişiyor. Tıpkı neden farklılığı olduğu gibi erişkin dönemde sivilceler için kullanılması gereken ürünlerin de farklı olması gerekiyor. Cilt bakım alanında en iyi sonuçları veren markalardan biri olan Dermalogica, ergen sivilcelerine yönelik pek çok ürün geliştirdi.
Hem akne sorunu hem de tedavisi ile ilgili bilgileri Dermalogica Eğitim Müdürü Melike Yumlu'dan aldık.
Akne nedir? Nasıl oluşur?
Akne, siyah noktadan, nodül diye tanımlanan iltihaplı büyük aknelere kadar farklı tipte gözlemlenen ciltte kıl folikülünü ve yağ bezini etkileyen genetik bir hastalıktır.
Genetik bir durum ciltte iç ve dış etkenler ile tetiklenir ve tetikleyici ile karşılaşana kadar kişi akne sorunu yaşamayabilir.
Akneye sebep 4 temel neden vardır.
1.Yağ bezinin aşırı çalışma sonucu çok fazla yağ salgılaması ve salgılanan yağın normal ciltlerdeki yağdan daha farklı bir yapıya sahip olması. Bu durumdan hormonlar sorumludur.
2.Kıl/cillte kıl taşıyıcı vazifesi görerek salgılanan yağı cilt yüzeyine taşır, eğer foliküldeki kıl çok zayıf veya hiç yoksa ve ciltte normalden daha fazla yağ salgılanıyorsa o zaman yağ cilt yüzeyine taşınamaz.
3.Hücre birikimi; sağlıklı bir cilt her gün milyonlarca ölü deri hücresi döker ve bunun yerine yeni hücreler üretir. Akneli ciltlerde bu sistemi sağlayan enzimlerin azlığından dolayı cilt dökmesi gereken hücreleri dökmediği gibi normal ciltten 4X5 misli fazla yeni hücre üretir. Bunun sonucu gözenekler tıkanır, ciltte oksijen teması kesilir bu da başka bir sorunu daha ortaya çıkarır.
4.Bakteri/ciltte kıl folikülü içinde yaşayan bakteri oksijensiz ortamda yaşar, hücre birikimi ile oksijen teması kesilince artık cilt oksijen alamadığı için bakteri üremeye başlar. Bu da daha iltihaplı akne oluşumu ile sonuçlanır.
Yetişkinlerde olan aknelerin nedenleri nedir?
Hormonlar ile tetiklenen akne, hayatımızın herhangi bir döneminde oluşabilir. Erişkin akneye sebep olan ilk şiddetlendirici faktör kronik strestir. Hepimiz biliyoruz ki, bu akut ve geçici stres zaman zaman sivilceye sebep olabilir. Fakat kronik, devamlı stres yağ üretiminde artışa sebep olan hormon seviyelerini yükseltir.
Erişkin aknenin kadın nüfusunda yükselmesinin bir nedeni, kadınların stres seviyelerini yükselten ek sorumluluklardır. Aile bütçesine katkıda bulunmak için dışarıda çalışırken, evde de ev işleri ile uğraşmanın yarattığı baskı, 20'li 30'lu ve 40'lı yaş grubundaki bu kadınların karakteristik özelliğidir.
İş stresi ev sorumlulukları ile birlikte, cilt tahrişine sebep olacak maddeleri içerdiği bilinen kozmetikler ve aylık hormon seviyesindeki değişimler erişkin akneyi oluşturacak temeli hazırlar.
Akne nasıl tedavi edilir?
Akneler çok farklı yapılarda karşımıza çıkar. İlk safhası deri altı birikimleri ve siyah noktalar şeklindedir. Bu aşamada yapılması gereken, cildin etkili bir ürün ile her gün düzenli temizlenmesidir. Siyah noktaların uzman olmayan kişiler tarafından sıkılmaması gerekir.
Bir sonraki aşama hafif kırmızı sivilcelerdir. Yine cilt, yağ fazlasını temizleyecek sabun ve alkol içermeyen bir temizleyici ile temizlenmeli, düzenli peeling yapılmalı ve günlük temizleme bakımı haftada bir gün uygulanacak maske ile desteklenmelidir. Bunlara ilave veya duruma göre tek başına lokal bakımlar kullanılabilir. Bu tip bakımlar genellikle direkt sivilce üstüne uygulanır ve gece kullanılır.
İltihaplı akneler için doktora danışılmalı bu bahsettiğimiz rutinlere ilave olarak ağızdan ilaç kullanılmalıdır.
Akne oluşmaması için nelere dikkat edilmelidir?
Cildi temiz tutmaya, akneyi tetikleyen maddeleri kullanmamaya, stresten uzak durmaya dikkat etmek gerekir. Özellikle erişkin aknede ilk suçlular, koku ve plastikleri içeren kozmetikler ve saç bakım ürünleridir. Saç kremleri, saç spreyleri ve saç şekillendiricileri, genellikle gözenekleri kapatan ve sivilceye sebep olan komedojenik maddeler içerebilir. Kullanılan cilt, vücut ve saç bakım ürünleri ve makyaj ürünlerinin suni renklendirici, saf lanolin ve mineral yağlar içermemesine dikkat edilmelidir. Aşırı sıcak ve nem, hava kirliliği aknenin tetikleyicilerindendir.
Ergenlik sivilceleri için üretilen kozmetikler yetişkin sivilceleri için de etkili midir?
Genellikle ergenlik sivilceleri için üretilen ürünler erişkin ciltler için günlük kullanımda sert ve tahriş edicidir. Erişkin cilt yapısı daha ince ve hassas durumdadır. Erişkin akne ergen akneye göre daha inatçıdır, daha yavaş iyileşme gözlemlenir. Akne sonrası lekelenmeler daha fazladır. Gençlerde ciltte yağlanma ve siyah noktalar çok daha fazla ve akne hemen hemen tüm yüzü etkilerken erişkinlerde yağlanma daha az, akneler yüzün belli bölümünde ve daha iltihaplı şekildedir. Tüm bu nedenlerden dolayı ergenlikte kullanılan ürünler erişkin akne için %100 uygun değildir.
Sivilceleri sıkmak doğru mudur?
Ciltte iltihaplı olan hiçbir şey sıkılmamalıdır. Ancak siyah noktalar profesyonel cilt bakım terapistleri tarafından hijyenik ortamda sıkılabilir. Yanlış teknik ile sıkılan siyah noktalar sonucu ciltte kalıcı izler olurken iltihaplı sivilceler sıkıldığında, iltihabın dağılmasına neden olunur.
Akne izlerinden nasıl kurtulabiliriz?
Çok derin izlerden kurtulmak söz konusu değildir. Ancak her gün cildi tahriş etmeyen ama etkili olarak ciltte hücre yenilenmesini sağlayan ürün kullanımı ile daha pürüzsüz bir görünüm sağlanabilir.