GDO, genetik mühendisliği ile bir canlıya başka bir canlı türünden gen aktarılması ve bu şekilde yeni bir canlı organizma yaratılması anlamına geliyor. Gen aktarılan canlının DNA'sı değiştirilmiş oluyor ve bu şekilde kendi türünde olmayan özellikler ediniyor.
GDO yöntemiyle elde edilen bitkiler, ilaçlara ya da zararlılara karşı daha dirençli oluyor. Bu da kimyasal böcek ilaçlarının kullanılmasını azaltıyor. NTV’de yer alan bilgiye göre günümüzde mısır ve pamuğun zararlılara, soya ve kanolanın böcek ilaçlarına, papaya ve kabağın da virüslere karşı dirençli olmasında GDO teknolojisi kullanılıyor.
GDO hangi ülkelerde üretiliyor?
Halen yetiştirilmekte olan transgenik ürünlerin yetiştirildiği ekim alanlarının % 99’un ABD, Arjantin, Kanada ve Çin’de yer alıyor.
ABD ‘de işlenmiş gıdaların yüzde 75’i GDO’lu ürün içeriyor. Yapılan araştırmalarda, Amerkian vatandaşların çoğu GDO içeren ürünler hakkında resmi kuruluşlara güvendiği, AB vatandaşlarınınsa daha çok sivil toplum kuruluşları ile üniversitelere itibar ettiği görülüyor.
Türkiye’de GDO…
Yine NTV’de yer alan bilgiye göre; herhangi bir denetim olmadığı için Türkiye’de ne kadar alanda GDO’lu ürün yetiştirildiği bilinmiyor. Bununla birlikte biyogüvenlik yasası geçtiğimiz ay çıktığı için genetiği değiştirilmiş bitkilerin kontrolsüz biçimde Türkiye’ye girdiği ve gıda sanayiinde yıllardır kullanıldığı biliniyor. Yapılan bir çalışmaya göre Türkiye’de satılan 800’e yakın gıda maddesi, GDO içeriyor.
Hangi ürünlerde GDO var?
Soya ve mısır nedeniyle birçok gıdada GDO’lu ürünler kullanılıyor.
Soya: sucuk, salam, sosis gibi kırmızı etin kullanıldığı yiyecekler, etsuyu tabletleri, fındık-fısık ezmesi, çikolatalı ürünler, çeşitli unlu mamüller, süt tozu, hazır çorbalar ve hayvan yemlerinde kullanılıyor.
Mısır: nişasta bazlı tatlandırıcılar yoluyla gazoz, kola ve meyve suları, mısır yağı, bebek mamaları, hazır çorbalar ve hayvan yemlerinde kullanılıyor.
Yararları ve zararları
NTV Bilim’de yer alan araştırmaya göre:
GDO’nun yararları
- Genetik mühendislik ürünlerin besleyiciliğini artırıyor.
- Böceklere ve hastalıklara karşı daha dayanıklı ürünler elde ediliyor.
- Daha bol miktarda ürün elde edilmesi mümkün.
- İstenilmeyen durumlarda müdahale daha kolay.
- Böcek ilaçlarının kullanılmasını azaltıyor.
- Oldukça çok ve sıkı test ediliyorlar.
- Şirketler müşteri isteği ve güvenliğine göre hareket etmek zorunda.
GDO’nun zararları
- Pek çok bilim adamına göre insan sağlığına zararlı.
- Hedef olan ürün hariç diğerlerinde nasıl bir etki yaptığı bilinmiyor.
- Geleneksel metodlar pratik olarak halen başarılı olarak görülüyor.
- GDO’lu ürünlerin tohumları çevreye karışıp doğal ürünlerin yapısını bozabilir.
- Böceklerin olumsuz etkilenmesiyle tüm ekosistem çökebilir.
- Biyo çeşitliliği tehlikeye sokuyor.
- Biyolojik kirliliğe neden oluyor.
- Büyük şirketler küçük çiftçilerin iflasına neden olabilir.
- Tüm insanlığa ait olan bir materyal olan DNA’nın özelleştirilmesi endişe yaratıyor.
