Zorunlu reçete uygulamasıyla vatandaşa artı mali yük getirileceğini söyleyen uzmanlar, ertesi gün hapına ulaşılamaması halinde nüfus patlaması yaşanabileceği, kürtajın yasak olduğu bir Türkiye'de bunun risk teşkil edebileceğine dikkat çekti.
"Kürtajın yasaklandığı dönemde erişimi kolaylaştırılmalı"
Kadın hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Kadir SAVAN:
İnsanlar her ilaç için doktora gitmemeli. Doktora gitmeden kullanılacak ilaç var, doktor tavsiyesi olmadan kullanılmaması gereken ilaçlar var. Bunun ayrımı yapılmalı. Hele ertesi gün hapı gibi bir ilaç için doktora gidip, kuyrukta bekleyip, zamandan ve paradan harcama yapmaya gerek yok. Bu ilacın nasıl ve kim tarafından kullanılacağı biliniyor. Aksine bu gibi ilaçlara ulaşımı kolaylaştırmak lazım. Özellikle kürtajın yasaklandığı bu dönemde, ertesi gün hapına ulaşım daha da kolaylaştırılmalı. Hormon ilaçları uzun süre kullanılırsa bazen metobolizmayı bozabilir, şeker düzenini, sağlığı bozar ama ertesi gün hapını bunların dışında tutmak lazım.
"Kimse bunun için doktora gitmez"
Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu Üyesi Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi, AKP İstanbul Milletvekili Mehmet DOMAÇ:
İlaçlar reçeteli satılıyor diye ceza yazarsanız eczacı o ilacı veremez. Hasta ilaca ulaşamaz veya doktora giderek reçete yazdıracak. Ertesi gün hapının özel bir durumu var ve adı üstünde. Ertesi gün hapının reçeteli alınması imkansız bir şey. Kimse bunun için doktora gitmez. Bugün zaten ilaçların yüzde 88'i reçeteyle satılıyor. Türkiye'de yılda 340 milyon reçete yazılıyor. Bir kişi 8 kez hekime gidiyor. Bu demektir ki ilacın yüzde 88'i reçeteli, geri kalan bölümle uğraşmamak lazım. Ama bazı ilaçlar var istismara uğrayan, antibiyotik gibi gereksiz kullanılan. Bunlara kısıtlama getirilebilir. Bakanlık ilaçlar reçetesiz satılacak dediği zaman, başı ağıran, dişi ağrıyan, basit pomat kullanacak olan vatandaş da doktora gitmek zorunda kalır. 1 liralık ilaç için SGK'ya 10-20 TL'lik yük ortaya çıkar. Vatandaşa da aile hekimine giderse bir reçeteye 3 lira ödeyecek, aynı reçetede 3'ten fazla ilaç yazılmışsa her bir kutu için birer lira daha ödeme yapmak durumunda kalacak.
"Aynı hassasiyeti antibiyotikler için beklerdim"
TBMM Sağlık Komisyonu üyesi CHP Manisa Milletvekili Özgür ÖZEL:
Türkiye'de ilaçla hasta arasında eczane var. Vitamin, ağrı kesici, ertesi gün hapı. Eczacıya söylüyorsun veriyor. Sistem bu şekilde yürüyor. Twitter sallanıyor; ertesi gün hapı almaya gitmiş insanlar, reçete istemişler. Ertesi gün hapı, istenmeyen gebeliğe çözümdür. Doğrudan doğum kontrol yöntemi olarak kullanılması kesinlikle doğru değildir, hormonal dengeyi bozar. Ertesi gün hapına zorlaştırıcı bir şeyler yapmanız, kaçınılmaz olarak kürtaja yönelime neden olur, talep artar. Kürtaja karşı olan birilerinin, böyle bir konuda mahalle baskısı yapıyor olmaları garip. Çıkıp kimse açıklama yapmıyor. Bakanlık açıklama yapıyor, zaten bütün ilaçlar reçeteli diyor. Ben bu hassasiyeti antibiyotik ilaçlarda beklerdim. Türkiye, en bilinçsiz antibiyotik kullanan ülkelerden biri. Akılcı ilaç kullanımı önemli bir husustur. Hassasiyet gösterilecekse en son sırada ertesi gün hapı olmalı.
"Reçete yazdırmaktansa para verip almak daha kolay"
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Ecz. Semih GÜNGÖR:
Eertesi gün hapı reçetesiz satılan kalemler içinde yer alıyor. 60 yıl süreyle hiçbir zaman gündeme gelmeyen konu bugün ne oldu da 'eczacı elden satış yapamayacak' deniyor. Bugün sağlık politikaları öyle bir noktaya getirdiki işi; artık vatandaş hekime ilaç yazdırmaktansa cebinden para verip eczaneden almayı daha kolay, daha ucuz görüyor. Çünkü vatandaş hekime gidince muayene ücreti, katılım payı, hizmet bedeli ödüyor. Eczacının reçetesiz sattığı ilaçlar bu nedenle daha çok tekrar reçetesi. Uzun süre tedavi gören, tansiyon, şeker gibi kronik hastalığı olanlar tekrar doktora gidip bir de üzerine katkı paylarını ödemek yerine ilacı cebinden satın alıyor. Çünkü daha ucuza alıyor. İlaçlar reçeteyle satılabilir noktasında hastanın her türlü talebi yerine getirilebiliyorsa tabi ki reçeteyle satılsın. Ama bugün Türkiye'yi konuşuyoruz. Dağda, köyde oturanlar gece nöbetçi hastane, nöbetçi doktor nerede bulup ilaç yazdıracak.
"Hormon ilaçları reçeteyle alınmalı"
Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Serpil BOZKURT:
Sosyal açıdan baktığımızda olumsuz yönleri var ancak bence tüm hormon ilaçlarının doktor reçetesiyle alınması şart. Çok yanlış uygulamalar oluyor ve sonrasında anormal kanamalar oluyor, zor toparlıyoruz. Gebelik olmasın diye insanlar rahatlıkla kullanıyor ama yan etkileri de çok fazla olabiliyor. En azından doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalı. Diğer yanda o kadar rutin kullanılıyor ki bu ilacın her kullanımı için doktora gidilmesi vatandaşa artık yük getirir. İşin pratikliğini yok eder. İstenmeyen gebelikler artabilir. Kurtaja gerek kalmadan ertesi gün hapıyla gebelik önlenebiliyor. Hükümet politikaları da kürtajdan çok gebeliği önleme yönünde. Gebeliği önlemek en güzeli. Önleyemiyorsa kürtaja gidecektir. Kürtaja gitmesi de sıkıntı doğuracaktır. Ayrıca işin gizliliği, mahremiyeti açısından da doğru değil.
"Hekim kontrolünü gerektirmiyor"
Aile Planlaması Derneği Başkanı Prof. Dr. Hakan ŞATIROĞLU:
Ertesi gün hapları hekim kontrolü gerektiren bir yapıda değildir. Hapların kullanım endikasyonu itibarıyla ruhuna aykırıdır. Çünkü bir aciliyet var. İki hap alınması gerekir. Bu 2 hap vücuda zarar vermiyor. Zaten dozu ona göre ayarlanmıştır. Reçete edilmesi demek bir yere gidip doktora muayane olması reçete yazılması anlamına gelirki bu da 3 gün içinde bile mümkün olmayabilir. Hekim bulamadığı durumlarda ne yapacak bekleyecek mi, gebe kalırsa ne olacak? O zaman planlanmamış gebelik söz konusu olur. Bu da ilacın kullanım endikasyonunun bozar. İlaca ne kadar erken başlanırsa o kadar erken sonuç verir. Mümkünse ilk 12 saat önemlidir ama 72 saate kadar başlanabilir. Ne kadar geç alınırsa o kadar başarısızlık oranı artar. Bu da kürtajların artmasına sebep olacak.
Şükran Özçakmak
İlgili haberlerimiz:
Ertesi gün hapı nasıl kullanılır?
İstenmeyen hamileliği önlemede kullanılan ertesi gün hapıyla ilgili bilmeniz gerekenler bu yazıda...
Ertesi gün hapı hakkında bilinmesi gerekenler
Sağlık Bakanlığı'nın ücretsiz ertesi gün hapı dağıtmasından, ertesi gün haplarının nasıl kullanılacağına kadar her şeyi Op. Dr. İbrahim Sözen’e sorduk.
Ertesi gün hapı bedava verilecek
Kürtaj süresisinin 10 hafta kalacağı yeni yasa çalışmasına göre kürtaj için 4 gün düşünme süresi verilirken, "ertesi gün hapları" ücretsiz alınabilecek.
