Zorunlu eğitim/öğretim süresinin okul öncesi eğitimi de kapsayacak şekilde ve kesintisiz olarak 12 yıla çıkarılması gerekirken, beş milletvekilinin verdiği yasa değişikliği teklifiyle çocuk yaşta evliliklerin önü açılıyor.
AKP grup başkanvekilleri Nurettin Canikli, Mustafa Elitaş, Ayşe Nur Bahçekapılı, Mehmet Aydın ve Mahir Ünal, “222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni TBMM Başkanlığına verdi. Kadın ve çocuk alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin her fırsatta dile getirdiği “Zorunlu eğitim/süresinin 8 yıldan 12 yıla çıkarılması” talebini karşılıyor gibi görünen yasa teklifi, “4+4+4” formülüyle eğitim/öğretim sistemini geriye götürüyor ve özellikle kız çocukların eğitim hakkı açısından pek çok sakınca içeriyor.
Yasa teklifiyle;
Zorunlu eğitim süresi gerçekte 4 yıla iniyor.
İlk kademe olan 4 yılın ardından çocuk bireyler örgün eğitimin dışına çıkacak ve ikinci 4 yıllık dilim açık öğretimle ilişkilendirilecek. “Erkek çocuklar gitsin çırak olsun, kızlar da açıköğretimde evde otursun” anlamına gelen bu düzenleme kabul edilemez.
Zorunlu eğitimin ‘kesintisiz’ niteliği yasa metninden kaldırılıyor.
Halihazırda 8 yıl olarak uygulanan zorunlu eğitim süresi, “4+4+4” formülüne göre kesintili hale gelecek. Bu durum sadece zorunlu eğitimi 4 yıla indirmekle kalmayacak, eğitimin bütünlüğünü de ortadan kalkacak. Biz kadın örgütleri ve hak savunucuları olarak ‘zorunlu kesintisiz 12 yıllık eğitim’ talep ederken, bu yasayla ortaya çıkan şaşırtmacalar kabul edilemez.
Okul öncesi eğitim kapsam dışı
Yasa değişikliği teklifi, yine biz kadın örgütleri ve hak savunucularının talebi olan “1 yıllık okul öncesi eğitimin zorunlu hale gelmesini” içermiyor. Çocuk gelişiminin önemli bir basamağı olan okul öncesi eğitimin kapsam dışı bırakılması kabul edilemez.
Mesleki eğitimin programına Bakanlar Kurulu karar verecek
İlk 4 yıllık zorunlu eğitimden sonra çıraklık adı altında mesleki eğitime yönlendirme yapılacak. Çırak çocuk yetiştirme eğitiminde programa Bakanlar Kurulu karar verecek. Yürütme’nin Yasama’nın önüne geçerek böyle bir inisiyatifi kullanması hukuken kabul edilemez.
Çıraklık eğitimi yaşını 11’e düşürüyor
Yasa değişikliği teklifi, çıraklık yaşını 14’ten yukarı çekmesi gerekirken aşağı düşürüyor. 11 yaşındaki çocuğun cezai ehliyeti bile yokken çalıştırılması yasal değildir ve Uluslararası Çalışma Örgütü’nün belirlediği kriterlere aykırıdır. Ataerkil baskılar ve endişeler nedeniyle o yaşlardaki kız çocuklar mesleki eğitime gönderilmez, gönderilse bile bu eğitimin içeriği cinsiyet rolleri çerçevesinde kalacaktır (el becerisi, ev işleri gibi). Eğitimde cinsiyetçiliğin terk edilmesi gerekirken, yeniden üretilmesi kabul edilemez.
Soruyoruz!
Kız çocuklar ilkokuldan sonraki eğitimini 70 yaşındaki adamın yatağında mı yapacak?
Biz kadın örgütleri ve hak savunucuları;
23 Şubat Perşembe Meclis gündemine gelecek olan ve çok kısa sürede Meclis’ten geçirilecek gibi görünen bu teklifin bu haliyle yasalaşmasını kadın hakları, çocuk hakları ve temel insan hakları açısından sakıncalı buluyoruz. Çocuk/kadın/insan hakları/eğitim alanlarında çalışan tüm sivil örgütlerin beklentisini boşa çıkaran ve kaygılandıran bu teklif;
- Kız çocukların küçük yaşta evlendirilmesinin önünü açıyor.
- 1930’dan beri en az 5 yıl olan zorunlu eğitimin süresini 4 yıla indiriyor.
- İlköğretimin ikinci kademesinden itibaren kız çocukları eğitim ortamından uzaklaştırıyor.
- Mesleki eğitimde hangi çocuğun hangi meslek alanına yönlendirileceğine Bakanlar Kurulu karar vermesiyle tek tip insan yetiştirmenin zeminini hazırlıyor.
Eğitim/öğretim ‘kademeli’ değil ‘kesintisiz’ olarak ve okul öncesi eğitimi de kapsayacak şekilde 12 yıla çıkarılmalıdır.
Kurumsal ve Bireysel İmzalar (alfabetik sırayla):
Akdam
Amargi
Antalya Kadın Danışma Dayanışma Merkezi Derneği
Av. Canan Arın
Av. Cavide Birengel
Av. Şadan Tutumlu
Ayvalık Bağımsız Kadın İnisiyatifi
Bağımsız Kadın Gazetesi (KAZETE)
CEDAW Türkiye Sivil Toplum Yürütme Kurulu
Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD)
Dilek Üzümcüler
Eğitim-Sen Merkez Kadın Sekreterliği
Eşitlik İzleme Grubu (EŞITIZ)
Filiz Kardam
Gündem Çocuk Derneği
İris Eşitlik Gözlem Grubu
İzmir Kadin Dayanisma Dernegi
Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER)
KA.DER Bursa Şubesi
Kadın Erkek Eşitliği Derneği (KAZETEDER)
Kadın Yazarlar Derneği
Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Derneği
Kadın Partisi Girişimi
KEFA Kadın Emeği Çalışan Feminist Araştırmacılar
KEİG Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi Platformu
KESK Kadın Sekreterliği
Kozadan İpeğe Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi
Marmara Vakfı
Muş Kadın Derneği
Nilüfer Belediyesi Kent Konseyi Kadın Meclisi
Nilüfer Kadın Danışma Merkezi
Nur Otaran
Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği
Rana Arıbaş
Selma Durak
Sevim Korkmaz Dinç
Şükriye Ercan
Türk Kadınlar Birliği
Türk Kadınlar Birliği Bayraklı Şubesi
Türk Kadınlar Birliği İstanbul Şubesi
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu
Türkiye İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu
Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği
Van Kadın Derneği (VAKAD)
Yaşam Evi Kadın Dayanışma Derneği
Yurdagül Erkoca
Zeynep Oral
Zübeyde Seven Turan
Uçan Süpürge
