Mobbing bu kadar hızlı gündeme girince, ne olduğu da tam anlaşılmayınca, insanlar iş yerinde yaşadıkları en ufak bir çatışmayı bile mobbing olarak adlandırmaya başladılar. Öncelikle karşılaştığınız kötü davranışın sistematik bir şekilde belli bir süre boyunca devam etmesi ve amacının, sizi işten uzaklaştırmak olması gerekli. Mobbing öyle tek bir davranışa bakılarak tanısı konulabilecek bir şey de değil. Mobbing yapanın amacı sizin kendi isteğinizle o işten ayrılmanızı sağlamak. "Kendi isteğinizle!" En önemli yanı da bu. Yani sizi yıldırıp, kaçırtmak esas amaç.
Neler mobbing değildir?
- Mobbingin tespiti kolay değil. Çalışma psikolojisi, iş hukuku, çalışma sosyolojisi, psikiyatri, iş yeri hekimliği ve adli tıp işin içine giriyor. Kişilik bozukluğu, paronaya, aşırı iş yükü gibi nedenlerle de kişi kendini mobbing'e uğramış hissedebilir. Mesela en yaygın mobbing şikayetlerinden biri aşırı iş yükü. Oysa aşırı iş yükü o iş yerine veya sektöre özel olabilir, şirketin çalışma şartları öyle olabilir. Birden çok çalışanın aşırı iş yükü mobbing değildir.
- Mesela yöneticiniz son derece kötü bir profil çiziyor. Hakaret ediyor, küfür ediyor, çalışanlarını herkesin içinde küçük düşürüyor, bir sürü iş veriyor. Ama amacı sizi kaçırmak, işten uzaklaştırmak değil. Bu durum mobbing'e girer mi? Hayır girmez. Ama işverenin işçiye hakaret etmesi, şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi İş Kanunu’nda işçi açısından fesih sebebi olarak düzenlenmiş.
- Bir işçiye kendisinden daha az eğitimli ya da daha az kıdemli bir işçiye oranla daha düşük ücret ödenmesi, herkese zam yapılırken bir işçiye zam yapılmaması, yine tüm çalışanlara ikramiye verilirken bir işçinin bundan mahrum bırakılması işverenin “eşit davranma borcuna aykırılık” oluşturuyor. İşçi bu hallerde 4 aylık ücreti tutarında “ayrımcılık tazminatı” talep edebilir. İşçinin eğitim ve görev tanımına göre daha alt seviyede işe verilmesi işçi açısından haklı fesih nedeni. Ama bu davranışların, hemen mobbing kapsamında değerlendirilmesi mümkün değil. Ayrımcılıkla mobbing'i birbirine karıştırmamak gerekir.
Neler mobbing'dir?- Size çok fazla iş yükünün verilmesi, altından kalkamayacağınız işler verilmesi ya da tam tersi size çok basit, sizin yetkinliklerinin çok altında işler verilmesi
- Dedikodunuzun yapılması
- Dışlanmak, yemeklerde vs.'de dışarıda kalmak
- Sürekli gözlenmek
- Toplantılardan, iş yemeklerinden, kokteyllerden haberdar edilmemek
- Sürekli azarlanmak, yetersiz olduğunu kişinin yüzüne vurmak, hakaret etmek
- Kılığınızla kıyafetinizle dalga geçilmesi
- İşe gidiş geliş saatlerinin sürekli kontrol altında tutulması
- Yaptığınız tüm önerilerin reddedilmesi, yanıtsız bırakılması, sanki siz yokmuşsunuz gibi davranılması en yaygın mobbig davranışları.
(Bunlardan bir veya birkaçını bir iki kez yaşadınız diye kendinizi hemen mobbing mağduru olarak kabul etmeyin. Bu davranışları, sistemli olarak ve sizi işi bırakmaya zorlamak için yapılması gerekiyor.)
Mobbing'e uğrayan kişi bu süreçleri zaman içinde yaşar. Ve genellikle en hassas olduğu nokta hangisiyse, psikolojik tacizci onu oradan vurur.
Mobing kişiyi depresyona, bunalıma sokup ev ve aile yaşantısını, sosyal ilişkilerini de bozar. Evde sürekli işten konuşmak, eşinizin, arkadaşınızın sizi anlamadığını düşünmek ve yalnız hissedip yaşadıklarını anlamlandıramamak da mobbing'in sonuçlarından.
Eğer mobbing'e uğradığınızı düşünüyorsanız, bu konuda uzman bir avukata başvurabilirsiniz.
Gerçekten mobbing'e uğrayanlara bir tavsiye: Mümkün olduğunca (yarın davada kullanmak üzere) her şeyi not edin, yazın, e-postaları ve mesajları saklayın, şahit bulmaya çalışın.
Mobbing hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için Mobbing (iş yerinde duygusal taciz) nedir? yazımıza tıklamanızı tavsiye ederiz.
www.yenibiris.com
