Koçluk nedir?
Koçluk sözcüğünün İngilizce karşılığı olan “coaching” sözcüğünü Google’a yazdığımızda karşımıza (bu yazının yazıldığı an itibariyle) tam 246 milyon listeleme çıkıyor. Türkçe ‘koçluk’ yazdığımızda ise listeleme sayısı 620 bin. Bu rakamlar bize koçluğun ne kadar büyük ve geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.
Koçluk en güçlü iletişim yollarından biri. Çok fazla insanla iletişim içinde olabileceğiniz bir kariyer ve uyulması gereken kuralları olan etik bir meslek. Yaşam koçluğu da müşterilerinin veya danışanlarının yaşamlarını bütün alanlarda (bedensel, zihinsel ve duygusal) dengeleme ve uyumlu hale getirme gücüne sahip bütünsel bir süreç.
Koçluk mesleğinin yeni bir disiplin mi, yoksa trendi yakalamaya çalışan eski bir meslek mi olduğu bugünlerde çok daha sık tartışılıyor. Daha iyi kavrayabilmek için geleneksel koçlukta özele inme eğilimi olduğu söylenebilir. Ve koçların belli bir profesyonellikten geldikleri gözlenir; basketbol koçu, tenis koçu gibi. Belirli bir yaş grubundaki okuyucular, tek kanallı televizyonun vazgeçilmez dizisi “Beyaz Gölge”yi ve oradaki Koç Reeves’i hatırlayacaklardır. Hemen belirteyim, pek çok kişi için koçluk halen bu tip geleneksel sporcu koçluğu ile özdeşleşiyor.
Günümüzde yapılan koçluk ise daha bütünsel ve danışanlarının uzmanlık alanlarında bilgi sahibi olması gerekmiyor. Örneğin ünlü golf oyuncusu Tiger Woods, başarısının arkasında, aldığı koçluğun çok büyük etkisi olduğunu dile getiriyor. Dünyanın en iyi golf oyuncusu kendisi kabul edildiğine göre, tuttuğu koçun daha iyi golf oynadığı söylenemez. Burada günümüzün yaşam koçu, Tiger Woods’un istediği sonuçları alması için yaşamının her alanında O’na destek olur, hedeflerini tanımlamasına yardım eder. Koç, danışanının işi, ilişkileri, kariyeri, sağlık durumu, sosyal ilişkileri, maddesel ve ruhsal zenginliği, hayat amacı gibi yaşamının her alanını dikkate alır.
Yaşam koçluğu sonuç odaklıdır.
Koçun görevi danışanının ilerlemek istediği alanda, değişim yapmak istediği konuda dönüşümü gerçekleştirerek sonuç almasını sağlamaktır. Bu sonucu elde etmek için yararlanacağı en büyük kaynak danışanının duygularıdır. Savaş sanatlarından bir örnek verecek olursak, aikido’da gelen atak ne kadar hızlı olursa, o kadar kolay savuşturulur. Aikido bilen ve uygulayan kişi, enerjisini rakibinin gücünden alır. Koçluk ilişkisi de tıpkı buna benzer. Koçluk ilişkisi ilerlemek ve derinleşmek için gücünü ve enerjisini, danışanının duygularından alır.
Danışan ve koç arasında kurulan ilişkiye koçluk ilişkisi adı veriliyor. Bu ilişkiyi her iki taraf da besler ve aynı zamanda bu ilişkiden beslenir. Danışanın koçundan değil, kendisinin de gelişmesine katkı sağladığı bu ilişkiden beslenmesi daha doyurucudur ve kendisini koçuna muhtaç hissetmesine engel olur.
Koçluğun danışmanlık, eğitim, terapi benzeri ilişki ve mesleklerden ayıran özellik budur.
Terapi mi koçluk mu?
Koçluk alma aşamasında pek çok kişinin en çok merak ettiği konu, koçluk ve terapi arasında herhangi bir fark olup olmadığı. Bunu bir benzetme yaparak açıklayayım: Kayak yaptığınızı veya taşıt (araç, bisiklet, motosiklet) kullandığınızı düşünün. Bu becerileri edinirken size öğretilen ilk şey baktığınız yönün belirleyici olduğudur. Nereye bakarsanız oraya gidersiniz. Dönüşlerde baktığınız yönü değiştirmezseniz, dönüş yapmakta zorlanırsınız, çoğu zaman da dönemezsiniz. Yolunuzda bir ağaç varsa ve ağaca bakarsanız, dosdoğru ağaca gidersiniz. Ağacın ötesine bakarsanız, baktığınız yere gidersiniz. Koçun görevi, danışanının ağacın yanından geçmesini sağlamak ve ileriye doğru giderken ona eşlik etmektir. Yaşam da böyledir. Bakışınızı, bakış açınızı değiştirdiğinizde, o yönde rahatça ilerlersiniz. Ağaç, koçluk ilişkisinde geçip gidilmesi gereken bir ayrıntıdır. Koç, ağacın neden orada olduğuyla ilgilenmez. Koçluk sadece şimdi ve gelecekle ilgilidir. Terapist ise ağaçla ilgilidir, ağaç neden oradadır, kim dikmiştir, ne zaman dikmiştir sorularının yanıtlarını bulmaya çalışır.
Aynı işi, aynı şekilde yapmak ve farklı sonuçlar beklemek
Yukarıdaki cümle deliliğin tanımlarından biri. Bu durumun güven eksikliği, inançlar, farkında olmadan kişinin kendisine koyduğu engeller, korku gibi pek çok farklı veya benzer nedeni olabilir. Kişi bunların farkına vardığı zaman, zaten bir dönüşüm içerisine girmiştir. Koç, dönüşüm gerçekleşirken danışanına eşlik eder, engellere takılmadan arzu ettiği yolda ilerlemesini sağlar.
Burada bir diğer önemli faktör kişinin bu değişime istekli ve hazır olması. İşveren, aile, eş-dost zorlaması değil, kişinin kendi isteği ile koçluk alması her iki tarafın da işini kolaylaştırır. Bu ilişkinin gelişmesi, büyümesi koç ve danışanın karşılıklı olarak birbirlerine güvenmesi ve dürüst olması ile mümkün.
Aptal sorulara harika yanıtlar
Koçlukla ilgili kaynakları okurken şu tanıma rastlamıştım: “Koçluk, aptalca sorular sorup, karşılığında harika yanıtlar almaktır”. Eğer şu ana kadar kendinize bir koç tutmadıysanız, en azından bununla başlayabilirsiniz: Kendinize aptalca sorular sorun. Yanıtlarken tek bir şeye ihtiyacınız olacak: Kendinize karşı sadece dürüst olmak.
Korel Maral
Yaşam Koçu
Korel Maral kimdir?
Ankara Üniversitesi’nde Veteriner Hekimlik eğitimi alan Korel Maral, sonra Ziraat Bankası Bankacılık Okulu’nu bitirdi. 90’lı yıllarda bankacılık sektöründe çalıştı. İlaç şirketlerinde pazarlama ve satış müdürlüğü ve yurtdışında bölge müdürlükleri yaptı. Uzun yıllar çokuluslu ilaç şirketlerinde görev aldı ve farklı kültürlerden insanlarla bir arada, ortak hedefler için çalışma ve sonuca ulaşma konusunda deneyim kazandı. Bu alanda 20. yılını kutluyor.
Savaş sanatlarına ilgi duyan Korel Maral, uzun yıllardır aralıksız Aikido yapıyor ve öğrendiklerini başkalarına aktarmaktan mutluluk duyuyor. Türkiye’de birlikte çalıştığı yabancılar ve yurt dışında yaşadığı sürelerde edindiği ‘expat’ deneyimleriyle başladığı bireysel yaşam koçluğuna devam ediyor.
Korel Maral'a korel.maral@normacoaching.com adresinden ulaşabilirsiniz.
