Dünya devi teknoloji şirketlerinin merkezlerini barındıran San Francisco'da herkes BlackBerry'nin yaşadığı tuhaf "teknik sorun"u konuşuyor. BlackBerry Messenger ve e-posta trafiğini bitiren büyük bir kriz söz konusu. Genel kanı BlackBerry'nin, telekom pazarının çehre değiştirmeye başladığı şu süreçte çok büyük bir darbe aldığı yönünde.

Kullanıcıların BlackBerry'yi tercih etme sebepleri olan hızlı, güvenli ve kesintisiz iletişim hizmetini ortadan kaldıran bu süreçle ilgili şirketin acemice açıklamaları, kullanıcıları rahatlatmak şöyle dursun, daha da sinirlendirdi.


BlackBerry'nin son dönemde Apple ve Android işletim sistemi telefonlar karşısında paar payı kaybetmeye başladığı şu dönemde yaşanan böylesi bir kriz, sabotaj ihtimalini akıllara getiriyor.

BlackBerry'nin sahibi olan Kanadalı Research In Motion (RIM) şirketinin açıklamasına göre Avrupa, Asya kıtaları ile birkaç Güney Amerika ülkesinde bir kesinti söz konusu. Fakat Kanada ve Amerika'daki aboneler de kayda değer kesintiler ve "tuhaf" olarak nitelendirilen e-posta hareketleri yaşıyor.

Konuştuğum çoğu BlackBerry abonesi ve teknoloji uzmanı benzer sorular soruyor: Bir anda her yerde baş göstermiş bir sorundan bahsetmiyoruz. Adeta ölümcül bir virüs gibi zaman içinde kıta kıta yayılıyor. Önce pazartesi günü Avrupa, Orta Doğu ve Afrika ülkelerinde başladı. BlackBerry'nin yazılımcıları sunucularda yaşanan bir teknik sorun olarak görüp müdahale ettiler fakat saatler geçtikçe kesinti yayılmaya devam etti. Salı günü Güney Amerika ve Asya kıtalarına yayılan kesinti dalgası son olarak Çarşamba sabahı Kanada ve ABD'de görüldü.

"Telaş etmeyin, e-postalarınız güvende"
Kriz yaşayan her şirket gibi RIM de BlackBerry müşterilerinin içini rahatlatmaya çalışıyor. Şirketin teknik birim yöneticilerinden RIM'in İngiltere'deki tepe yöneticisi Stephen Bates, konunun tamamen bir teknik sorundan ibaret olduğunu söyleyerek, "Sunucularımızda yüksek derecede kritik bir sorun yaşıyoruz. Yedekleme konusunda bir teknik arıza var. Müşterilerimiz güvenlik konusunda endişelenmesin. E-postaları silinmedi veya herhangi bir yere gitmedi." şeklinde açıklamalar yaptı.

iPhone kullanıcılarının alay konusu oldu
Twitter ve Facebook gibi sosyal ağlarda sıklıkla BlackBerry kullanıcılarına çatan iPhone'culara gün doğdu. Pazartesiden beri internette ve hatta dışarıda iPhone kullanıcıları, BlackBerry'cilerle kelimenin tam anlamıyla dalga geçiyor. iPhone'cuların her sözünde "I told you" (ben demiştim) lafı geçiyor. Konu elbette mizah malzemesi olsa da ciddiyetini koruyor. Dünya çapında 70 milyon civarında BlackBerry kullanıcısı var ve bu hafta yaşanan kriz, bu kullanıcıların ciddi bir kısmını etkiledi. Konu sadece keintiyi yaşayanlarla ilgili de değil. Tüm BlackBerry kullanıcıları büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Twitter'de yoğun olarak protestolar ve "sözleşmem biter bitmez BlackBerry üyelimi iptal edeceğim" türünden açıklamalar görülebiliyor.

Sabotaj mı? Peki ama kim?
Şirketin yetersiz açıklamaları ve teknik krizle baş edememeleri akla bir sabotaj, daha doğrusu bir siber saldırı olasılığını getiriyor. Uzun süredir Çinli hacker'ların gelişmiş ülkelerin sunucularına saldırdıklarını biliyoruz. Ele geçirdikleri binlerce bilgisayarı birer asker gibi kullanarak Türkiye dahil pek çok ülkedeki sunuculara saldıran Çinli hacker'ların hedef büyüttüğü bir söylenti olarak yayılıyor. Sistemleri yavaşlatmanın ve devre dışı bırakmanın ötesine gitmeyen Çinli hacker'ların BlackBerry krizinde parmağı olduğuna dair herhangi bir somut kanıt yok. Çalışma şeklini profesyonelleştiren ve şirketler ile kişiler için çalışan Rus hacker'lar da sıklıkla böylesine ciddi saldırılar gerçekleştiriyor. Çoğunlukla şirketler ve devletler kabul etmese de, Rus hacker şebekelerinin elinde çok büyük miktarda veri bulunmakta. Bu verileri elde etme şekillleri, isterlerse sistemleri tamamen çökertebilecekleri sonucuna bizi götürüyor. Şirketin sorunu bir türlü kontrol altına alamaması ve kesintilerin virüs gibi yayılması, bir dış müdahale ihtimalini güçlendiriyor. Bu tarz büyük çapta saldırıları yapan hacker grupları, şayet şöhret için yapıyorlarsa eylemi üstleniyor. Henüz herhangi bir açıklama olmadığına göre, olası bir saldırının arkasında başka şirket ve organizasyonların olabileceği şüphesini doğuruyor. Elbette şu anda bu yazdıklarım tamamen komplo teorisi boyutunda. Ancak Amerika'da sektör çalışanları bu görüşe yaygın biçimde sahip durumda.

iPhone 4S cuma günü geliyor
Apple'ın son oyuncağı iPhone 4S Amerika'da yarın (14 Ekim Cuma) günü satışa çıkıyor. Bunun BlackBerry kriziyle ne ilgisi var demeyin. Şu anda bu sorundan bunalan BlackBerry kullanıcılarının karşılarında dikilecek gıcır gıcır bir alternatif kesinlikle konuyla ilgilidir. Tamamen tesadüfi biçimde peş peşe gelen bu süreçler, kullanıcıların "BlackBerry mi alsam iPhone mu" sorunu çok da uzun süre düşünmeyeceği anlamına da geliyor. Benim tahminim ve görüştüğüm insanların ifadeleri, önümüzdeki süreçte mevcut BlackBerry müşterilerinin yanı sıra, potansiyel müşteriler iPhone ve Android telefonlara eğilim gösterecek. Bakalım RIM, bu krizi aştıktan sonra artçılardan korunmak için neler yapacak.

BlackBerry'nin yanlışı, her şeyi tek elde tutmak
RIM'in, BlackBerry ağ mimarisinin gücü, aynı zamanda en büyük zayıflığı. Diğer akıllı telefon platformlarından farklı olarak, RIM BlackBerry sunucuları üzerinden dünya çapında network operasyon merkezlerine tüm e-posta ve mesajlaşma trafiği yönlendiriyor. Yani gelen giden tüm e-postalar RIM'in sunucularında şifreniyor. Bu sayede güvenli, ilginç biçimde çok hızlı ve ayrıca veri boyutu olarak da küçük. Kurumsal müşteriler için e-posta haricinde şirket özel ağlarına erişim hizmeti de sunuyor. BlackBerry bir telefon değil sadece; aslında bir hizmet. Bu hizmeti vermek için ürettikleri cihazlarla da pazarda varlık gösteriyorlar. Yani şirketin asıl iş kolu telekomünikasyon hizmeti. Tüm trafiği topladıkları merkezde oluşan bir kaza, yakıt yüklü bir tankerin devrilmesi diyelim mesela; bütün müşterilerini etkiliyor. İlk defa böyl bir sorun yaşandı. Fakat son olacağından emin değiliz. Konu bir saldırı değilse bile çok ciddi bir sorun var ortada. RIM'in pazarda varlık göstermesi için bir an önce harekete geçmesi için belki de önemli bir uyarı oldu.


Erdal Kaplanseren