Deprem fobisi nedir?
Marmara Depremi'nden sonra yurdun dört bir yanından gelen her deprem haberinde acılar tazeleniyor, korkular bir anda yeniden su yüzüne çıkıyor. Ancak kimileri var ki, onlar için en küçük bir sallantı dahi büyük korkuları tetikleyebiliyor. Hatta deprem korkusunu fobi haline dönüştürmüş ve hiçbir şey olmasa da günlük yaşantısını dahi etkiler hale getirmiş pek çok kişi mevcut. Sevmek ve üzülmek gibi korkmak da doğal bir duygu ancak fobi haline dönüştüyse de bundan mutlaka kurtulmak gerekiyor. Özellikle kemikleşmiş travmalar kişinin yaşam kalitesini bozabiliyor. Oysa şimdiki teknolojilerle birlikte daha şanslı olduğumuz, depremi durduramayacağımız ancak güvenli binalarda oturarak bunun üstesinden gelebileceğimiz düşüncesi ile ilk adımı atmak gerekiyor.
Deprem fobisi nasıl yenilir?
Önceden yaşanan depremlerin yıl dönümlerinde ve yeniden yaşanan depremlerle birlikte kişilerde travma belirtileri yeniden ortaya çıkabiliyor. Yeniden üzüntü, öfke, suçluluk duygusu, pişmanlık gibi duygularda artış yaşanabiliyor. Kaçınma davranışları örneğin çocuğu ile aynı yatakta yatmak, dış kapıyı açık bırakmak, ışık açık uyumak gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Deprem çığırtkanlığı yapmamanın yanı sıra bu davranışlardan da yavaş yavaş kaçınmaya çalışmak, korkunun üzerine gitmek, örneğin ışık kapalı uyumaktan korkuyorsanız inadına kapalı yatmak, deprem karşısında yaşadığımız duyguları başka insanlarla paylaşmak korkularınızın azalmasına ve rahatlamanıza yardımcı olabilir. Gerekirse bir uzmandan destek alınarak ilaç ve psikoterapi tedavisine başlanarak sorundan kurtulmak mümkün.
Çocukların deprem korkusunu yenmek için ebeveynler neler yapabilir?
Ebeveynlerin deprem ile ilgili düşünceleri, hal ve hareketleri çocukları doğrudan etkiliyor. Zira çocuklar her durumda en çok "güvende olup olmadıklarını" bilmek istiyor. Yetişkinler, çocuklara model olduklarından dolayı önce kendi kendilerine sağlıklı bir ruh yapısı kazandırmalılar. Çocuklar önemli durumlarda büyüklerinin davranışlarını takip ederler. Eğer yetişkinler sakin kalabiliyorsa onlar da sakinleşebilirler. Tersi durumda siz korkuyorsanız çocuğunuz da korkacaktır. Bu nedenle kendi korkunuzu yenmek çocuğunuzun korkusunu da azaltmaya yardımcı olur. Çocuklarda güven duygusunu artırmak, onları dinlemek ve korkularına karşı anlayışla ve işbirliğine dayalı yaklaşım sergilemek gerekiyor. Onlara depremle ilgili bilgiler verildiği ve güvenilir binalarda oturulduğu taktirde bunun üstesinden gelinebileceğini anlatmak sorunun aşılmasına katkı sağlar.
Çocukların deprem fobisini yenmek için ebeveynler ve öğretmenler nasıl davranmalı?
Ebeveynlerin ve okul yöneticilerinin çocuklara depremi anlatması ve deprem anında nasıl hareket edilmesi gerektiğini öğretmesi son derece önemli. Çocukların tüm bu anlatımlara rağmen depremden korkması halinde ise, empati büyük önem taşıyor. Nasıl ki başkalarının duygularımızı hafife almasından hoşlanmıyorsak, çocuklarımız da aynı şeyi hissediyor. Bu yüzden korkusu olan bir çocuğu asla yadırgamamak gerekiyor. "Karanlıktan korkacak ne var?” gibi sorularla çocuğu hafife almak, onu utandırmak, korkularını daha da artırabilir. Onun yerine "Haklısın, korkmuş olabilirsin, ben de senin yaşındayken korkardım" gibi empati kuran ifadeler sarf etmek çocuğunuzu anlamanıza yardımcı olur.
