"Yaşamın her dönemi toplum sağlığı açısından önemli olmakla birlikte çocukluk çağı özel ilgi gerektiren bir dönemdir. Çocukluk çağında yavaş yavaş başlayan pek çok erişkin hastalığının önlenmesi, bu dönemde yapılan taramalar ile mümkün olabilir. Hipertansiyon, obezite, kalp - damar hastalıkları ve diyabet, uygun beslenme ve spor yapma alışkanlığının kazandırılması ile önlenebilir veya azaltılabilir.
Bunun için de büyümenin çok yakından izlenmesi, belirli aralıklarla standart büyüme eğrilerin değerlendirilmesi ve normalden sapmaların erken tanınıp çocukta kalıcı etkiler yapmadan önlenmesi gerekir.
Tüm yaş gruplarında olduğu gibi, henüz belirti vermeyen bir sağlık sorununun olup olmadığının belirlenmesi için yeni doğan döneminden itibaren belirli aralıklarla yapılan sağlam çocuk muayeneleri, bazı tarama testleri çocuk sağlığı ve toplum sağlığı açısından oldukça önem taşır.
Örneğin, doğum sonrası mutlaka yapılması gereken yeni doğan tarama testleri ve TSH analizi ile sinsi seyredip zeka geriliği başta olmak üzere birçok sağlık sorununa neden olan doğumsal metabolik hastalıklar saptanarak tedaviye kısa sürede başlanılabilir. Yine doğum sonrası yapılan işitme testi ile duyma kusurları saptanabilir, kalça ultrasonu ile kalça çıkıkları erken tespit edilebilir, göz muayenelerinde ise göz dibindeki sorunlar saptanabilir. Rutin sağlam çocuk izleminde hiçbir sorunu olmayan çocuklarda belli aralıklarla kan ve idrar tahlillerinin yapılması koruyucu hekimliğin önemli bir parçasıdır.
Çocuk check up’ının içeriği nasıldır?
Çocuk check up çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından yapılacak ayrıntılı fizik muayene ile başlar. Bu sırada aileden çocuğun geçmişi ile ilgili bilgiler alınır, geçirdiği hastalıklar, özel durumlar, ailesel hastalıklar sorgulanır. Aileler tarafından çocuğun aşı bilgilerini veya aşı kartını doktorla paylaşılmalıdır. Eksik aşılar varsa mutlaka yapılmalıdır.
Bebeklik döneminde aşıları düzenli yapılmış olan çocukların 4-6 yaş aşıları da (difteri-boğmaca-tetanoz-çocuk felci, kızamık-kızamıkçık-kabakulak ve suçiçeği) okul öncesi dönemde yapılmış olması gerekir. Muayeneye başlamadan önce kilo ve boy ölçümü yapılarak çocuğunuzun büyümesi değerlendirilir. Özellikle sağlıklı beslenme ve obezite ile ilgili önlemler tartışılmalıdır. Ayrıntılı sistemik muayene ve tansiyon ölçümü yapılmalıdır.
Son yıl içinde yapılmadıysa tam kan sayımı, demir düzeyi, tam idrar tahlili, kan kolesterol-lipid düzeyi, dışkıda parazit incelemesi, ailesel hikayeye göre açlık kan şekeri, riskli bölgelerde ise kan kurşun düzeyi de bakılabilir. Bu tahlillerin içeriği çocuğun sağlık durumuna ve ailenin hastalık yüküne göre değişebilmektedir. Özellikle okula başlamadan önce veya okulda yapılan göz taramalarında görme tembelliği, şaşılık, yüksek derece kırma kusurları önceden belirlenebilir.
Yeni doğan döneminden itibaren yapılan tarama testleri ile işitme sorunlarına erken tanı konulması hedeflenir. Ancak çocuklardaki işitme kaybının çoğu, okul çağından önce gelişir ve hem konuşma hem dil gelişiminde gecikmeye neden olur. Bu nedenle okula başlamadan önce (4-5 yaşlarında) ve okul çağında işitme fonksiyonunun değerlendirilmesi önem kazanır.
Gerek görme, gerekse işitme fonksiyonlarındaki sorunlar, çocuğun okuldaki başarısını, arkadaşları ile uyumunu olumsuz yönde etkilediğinden üzerinde önemle durulması gereken taramalardır. Bazen bu kusurlar okumaya başlamakta isteksizlik, öğrenme güçlüğü, derse ilgisizlik, konsantrasyon bozukluğu şeklinde kendini belli edebilir. Yine okul öncesi dönemde 1 yaşından itibaren ağız hijyeni-diş temizliğine alıştırılmış olan çocukların diş muayenesinin yapılması da önerilir."
Anaokulu öncesi çağındaki çocuklarda muayene ve tetkikler
- Göz muayenesi
- Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı muayenesi
- Pedagog muayenesi
- Kan sayımı (hemogram) – 18 parametre
- Tam idrar tahlili
- Odyometri
- Dışkıda parazit
İlkokul öncesi check up’ta yapılan muayene ve tetkikler
- Göz muayenesi
- Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı muayenesi
- Kan sayımı (hemogram) – 18 parametre
- Tam idrar tahlili
- Dışkıda parazit
- Odyometri
- Tansiyon ölçümü
Ek tetkikler
- Trigliserid
- Kolesterol, HDL
- Kolesterol, LDL
- Kolesterol, TOTAL
