Kalça çıkığına hangi hatalar neden olur?
1. Kundaklamak: Bebeğinizi kundaklamaktan kaçının. Çünkü anne karnındayken bacakları kıvrık duran bebeğin bu pozisyonda bir süre daha kalması gerekiyor. Bu nedenle doğum sonrasında kalçaların ve bacakların düzeltilerek sıkıca kundağa sarılması kalçaları çıkığa eğilimli hale getiriyor. Unutmayın, 1-2 günlük uygulama bile kalça çıkığına neden olabiliyor.
2. Dar kıyafetler giydirmek: Kalçaları ve bacakları sıkan, bebebğin hareketlerini engelleyen pantolon, pijama, zıbın ve tulum gibi kıyafetler, ince bezler çıkık oluşmasına yol açabiliyor. Bebeğinize her zaman bacak hareketlerini engellemeyen rahat kıyafetler giydirin.
3. Ayaklarından tutup kaldırmak: Tıpkı balık gibi bebeği bacaklarından yukarı kaldırmak zararlı. Bu hareketle bacaklar birbirine yaklaşıyor ve kalça çıkabiliyor. Dolayısıyla altını değiştirirken ayaklarından tutup kaldırmayın. Bunun yerine bacaklarını açarak altını temizleyin.
4. Bacaklarını birleştirmeye çalışmak: Bebeğiniz yatarken bacaklarını iki yana açabilir. Bu durumda bacaklarını birleştirmeye çalışmayın. Çünkü bacaklar birleşince henüz oluşmamış olan kalça eklemindeki yuvadan femur başı çıkabiliyor.
5. Yanlış bezlemek: Çok ince bez koymak ve iki bacağı bir arada tutan bağlar koymak kalçayı yuvadan çıkarıyor. Bu nedenle kalçaları 45 derece kadar açık tutacak şekilde kalın bez kullanın.
6. Kucakta hatalı taşımak: Bebeğinizi kucağınızda ayaklarını birleştirerek tutmayın. Ayaklarını açan özel taşıma aleti ile ya da ata biner gibi bacaklarını açarak yan kalçanız üzerinde tutarak taşıyın.
7. Yürüteç: Bebekler henüz kemikleri gelişmeden yürütece konursa bacakları eğriliyor. Bu yüzden 11. aydan önce yürüteç kullanmayın.
Kalça çığının belirtileri neler?
Kalça çıkığı yürüyene kadar belirti vermediği için anlaşılmasının çok zor olduğunu söyleyen Dr. Yakup Eroğlu, aşağıda yer alan belirtilerden herhangi birini görülüyorsa, en kısa sürede ortopedi uzmanına çocuğun muayene ettirilmesi gerekiyor.
• Bacaklarda uzunluk farkı
• Ayaklarda şekilsel bozukluk
• Bacaklardaki kıvrımların farklı olması
• Bacaklardan birinin diğerine göre daha az hareketli ve daha az esnek olması
• Altını değiştirirken kalçalardan birinin veya ikisinin yeterince açılmaması
• Yürüme başlangıcında sendeleyerek yürüme
• Yaşıtlarına göre geç yürüme
• İki taraflı çıkıklarda ördek gibi yürüme
Kalça çıkığı teşhisi ve tedavisi nasıl yapılır?
Kalça çıkığının ilk 6 ayda tespit edilmesinin son derece önemli. Çıkıklık 3 ayda tespit edildiğinde sadece çift bez uygulaması, pavlik bandaj ya da frejka yastık gibi basit yöntemlerle tedavi edilebiliyor. 6-10 ay arasında fark edildiğinde alçı tedavisine başvuruluyor. Anestezi altında belden hasta bacak ucuna kadar uzanan alçı yapılıyor. Alçı 1,5 ay kalıyor, ardından çıkarılıp yenisi yapılıyor. Sorunlu bacak toplam 3 ay alçıda kalıyor, bazen 3. kez alçıya ihtiyaç duyulabiliyor. Bebek yürüdükten sonra teşhis edildiğinde ise tek çözüm ameliyat. Bu nedenle kalça çıkığının erken teşhis edilebilmesi için hiçbir sorunu olmasa bile her bebeğin doğumdan sonraki 1-3 ay arasında kalça USG’sinden (ultrasonografi) geçmesi gerekiyor.
Kalça çıkığı riski hangi bebeklerde daha fazla?
• Anne-babadan birinde ve çocuklardan birinde kalça çıkığı varsa doğacak çocukta risk yüzde 36 gibi oldukça yüksek bir oranda seyrediyor.
• Eşlerden birinde çıkık kalça sorunu varsa, doğacak çocukta kalça çıkığı olma riski yüzde 12 gibi yüksek bir oranda görülüyor.
• İlk çocukta kalça çıkığı varsa ikincide olma riski yüzde 6 oluyor.
