Katı gıdalara ne zaman geçilmeli?
Bebeğimizi katı yiyeceklerle tanıştırmak için en uygun zaman 4.-6. ay arasındaki dönemdir. Çünkü bu dönemde bebekler hızla büyüyor ve buna bağlı olarak da besin ve enerji gereksinimi artar. Ek gıdalara başlama zamanı 4. aydan önce olmamalı; ancak ek gıdaya geçiş zorlaşacağından 6.aydan sonraya da bırakılmamalıdır. Ek gıdalara geçiş dönemi yavaş ilerleyen bir süreçtir.
Katı yiyeceklere erken başlanılırsa ishal ve alerjik hastalıklar artabilir. Annenin sütü azalabilir. Zayıflık ve aşırı beslenme gibi sonuçlar olabilir. Eğer geç başlanırsa büyüme geriliği, bağışıklıkta azalma, ishal, vitamin eksikliği görülebilir.
Bebeğim hazır mı?
4.-6. ay arasındaki dönemde bebeğinizin meme ya da biberonla gerektiği gibi beslendiği bir öğünden sonra bile mama istediğini, doymamış olduğunu görebilirsiniz. Günlük öğün sayısını arttırmanız bile gerekebilir. Bu durum, bebeğinizin ek besinlere hazır olduğunun göstergesidir.
Bebeğinizin katı yiyecekler için hazır olduğunu şu şekilde de anlayabilirsiniz: sık sık anne sütü ister ve daha çok süt için ağlar. Bazı bebekler geceleri sık uyanır. Ayrıca, siz yemek yerken sizin tabağınızdakilere gözünü dikip uzun uzun bakar.
Ayrıca aşağıdaki belirtiler de bebeğinizin katı besine geçmesini gösterir:
- Sık sık anne sütü ister ve daha çok süt için ağlar. Bazı bebekler geceleri sık uyanırlar.
- Başını tamamen rahatça dik tutarak oturabilmesi.
- Parmakları ile tuttuğu nesneyi ağzına götürebilmesi.
- Yiyeceği gözleri ile takip edebilmesi ve yiyecek verilince ağzını açması.
- Ağza verilen yiyecekleri dil ile dışarı atma refleksinin kaybolmaya başlaması.
- Dudaklarına kaşık değdiğinde ağzını açmasıyla beraber, dilini dışarı doğru çıkarmaması…
- Isırma, çiğneme-yutma koordine hareketlerinin başlaması.
- Başlangıçtaki emme şeklinin daha olgunlaşması ve emmenin adeta bir sıvı içiyormuş gibi güçlenmesi.
- Diş çıkarmaya başlaması.
Nelere dikkat etmeliyim?
Bir kez katı besinleri tattıktan sonra her öğünde aldığı katı besin miktarı gittikçe artacaktır. Yeni beslendiğinde olabildiğince fazla seçenek sunarsanız bebek, zengin çeşitlerle beslenmeye alışacaktır ve yeni tatlarla karşılaştığında tepki göstermeyecektir. İstediği kadar yemesine izin verin.
Yedirirken başını çevirir veya ağlarsa onu zorlamayın. Katı gıdalara her ikinizin de zevk alacağı bir dönemde başlamanız, herhangi belirli bir zamanda başlamaktan çok daha önemlidir. İstemiyorsa emzirmeye veya biberonla beslemeye 3-4 gün daha devam ettikten sonra tekrar deneyin.
Bebeğiniz tatmadan ve yutmadan önce yeni yemeğine belirli aralıklarla bakar, dokunur ve koklar. Bu nedenle yapılacak en iyi şey bebeğinize yeni yemeğini birkaç gün tanıtmanızdır. Bebeğinizi beslenme saatlerinde yüksek bir sandalyede oturtup besleyin. Böylece sandalyeye oturduğunda beslenme saatinin geldiğini anlayacaktır.
Bebeğinizin yemeğini hazırlarken onun dikkatini çekmek için bebeğinizle konuşun ve hazırladığınız yemekleri ona da gösterin. Yemek yemesini eğlenceli bir aktivite haline getirin.
İlk Yiyecekler
Zamanı geldiğinde, sütle beraber pirinç muhallebisine başlayabilirsiniz. Birkaç denemeden sonra bebeğiniz muhallebiyi istemediyse, birkaç hafta ara verin ve sonra tekrar deneyin. Yemeye başladıktan birkaç hafta sonra tek çeşit bir meyve ve sebzeye başlayabilirsiniz. Ezilip lapa haline getirilmiş muz, havuç veya patatesten yapılmış sebze püresi ya da elma, armut veya şeftaliden yapılmış meyve püresi verebilirsiniz. Bazı doktorlar önce meyveyle başlamayı önerir, çünkü tatlıdır ve bebeğiniz de meyveyi daha çok kabul eder. Bazı doktorlar ise, öncelikli olarak sebzeyle başlamayı önerir, çünkü ilk olarak meyveye alışınca sebzeyi sevmeyebilir. Yeni bir yiyecekle tanıştıktan sonra 3-5 gün beklemeniz önemlidir, çünkü yiyeceğin bebeğinizde herhangi bir alerjik reaksiyona neden olup olmadığını kolayca fark edebilirsiniz.
Bütün bunları takip etmeniz sizi 2 aya kadar meşgul edecektir. Meyve ve sebzeye başlarken izlediğiniz yaklaşımın aynısını tek tip bir ete başlarken de uygulayabilirsiniz.
Parmak Biçimli Gıdalara Geçiş
Bebeğiniz mama sandalyesinde güzel bir şekilde oturuyorsa, kaşığını tutuyorsa, parmaklarını yemeğine sokup, parmaklarını yalıyorsa bebeğiniz artık kendi kendini besleyebilir demektir.
Bebeğiniz en az 7 aylık olunca, 2 ya da 4 dişi çıkmış olur, böylelikle ağızda çabukça dağılan ve boğulma tehlikesi olmayan parmak biçimli gıdalara geçebilirsiniz. Bebeğinize uygun parmak biçimli gıdalar; buharda haşlanmış brokoli çiçekleri, çubuk şeklinde doğranıp buharda haşlanmış havuç, buharda haşlanmış taze fasulye, muz parçaları, karpuz, elma, şeftali, armut parçaları, ekmek ve yağ, çubuk biçimli ekmek parçaları ve pidedir.
Bebeğiniz, bunları yemeyi başardıktan sonra dilimlenmiş muz, haşlanmış havuç ve patates, peynir, iyi pişmiş pasta, yağda pişmiş yumurtanın sarısı, haşlanmış ve küçük parçalara ayrılmış et gibi gıdaları vermeye başlayabilirsiniz.
Daha kolay yutması için yiyecekleri 1-1.50 cm olacak şekilde küçük parçalara ayırın. Dolaşarak yemek yemesine izin vermeyin, mama sandalyesine doğru bir şekilde oturtun.
Elinizden geldiğince bebeğinize belli bir yemek programı uygulamaya çalışın. Sabahları taze turunçgillerden bir meyve ve yoğurt, öğleden sonra turunçgillerden olmayan, protein içeren meyve, bebeğinizin bisküvi ve şeker gibi yiyeceklerden uzak tutmanızı sağlayacaktır. Beslenmeleri arasında düzenli bir şekilde bu meyvelerden verirseniz, bebeğinizin yemek için yeterli ihtiyacını karşılamış olursunuz. Bebeklerin ve çocukların aynı yemeği bir öğünde az, sonraki öğünde çok yemesi olağandır.
Bebeğin masadaki yiyeceklerle tanışması
Bir sonraki adımda bebek yumuşak yumru yiyeceklerle tanışır. Bu yiyecekler küçük parçalar halinde ve az çiğnemeyle kolayca yutulan yiyecekler olmalıdır. Yiyecekleri kaşıkla ezerek ya da küçük parçalara bölerek bebeğinize verebilirsiniz (makarna, peynir, ezilmiş muz veya ezilmiş patates).
Bebeğiniz karışmış yiyecekleri sevmeyebilir, yoğurt ile meyveyi ayrı olarak yemeyi tercih edebilir. Bebeğinize farklı tercihler sunarken acele etmemenizde fayda var, yeni bir yiyecekle beraber, ona benzer başka bir yiyeceği de verebilirsiniz. Bebeğiniz yeni bir yiyeceği denediğinde onu çiğnedikten sonra ağzından çıkarıyorsa, cesaretini kırmayın, belli bir süre sonra aynı yiyeceği tekrar vermeyi deneyin. Bebeğinizin yemek saatlerinde size katılmasına izin verin ve yemek yerken nasıl zevk aldığınızı gösterin. Böylece, sizi taklit etmeye çalışacak ve yemek saatlerinden hoşlanmaya başlayacaktır.
