Doğum, 37 haftadan ne kadar aşağı düşerse, bebeğin karşılaşacağı sorunlar o kadar artıyor. Bu durumu “Bebek yetişkin bir insanın küçülmüş hali değildir!” diyerek açıklayan uzmanlar, bebeklerin kendine özgü özellikleri olduğunu ve erken doğanların sağlığının mutlaka yenidoğan alanında uzmanlaşmış hekimler tarafından izlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Yenidoğan ve Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülnihal Şarman, Acıbadem Maslak Hastanesi’nin ‘Bebek Geliştirme Ünitesi’nde prematüre doğan veya başka hastalıklarla savaşan bebekleri hayata bağlamak için çalışıyor.
Dr. Gülnihal Şarman, tıptaki gelişmeler ve hastaların psikolojileri doğrultusunda prematüre bebek bakımındaki 10 hassas noktayı anlattı:
1. İyi bir ekip
Yoğun bakım ekibi eğitimli, deneyimli, çalışkan ve dinamik olmalı. Ayrıca bu ekibin tüm dikkati kesintisiz olarak bebekler üzerinde yoğunlaşmalı.
2. Anne-babanın bebekten ayrılmaması
Anne ve babanın, bebek ne kadar prematüre doğarsa doğsun, ondan hiçbir zaman ayrılmamaları gerekiyor. Çünkü dokunma, bebekle anne-baba arasındaki duygusal bağın oluşmasını sağlıyor. Doğumdan sonra bebeğin durumu uygun olur olmaz, anne ve babayla ten teması yaptırıyoruz. Bebek, ten temasıyla saatlerce uyuyabiliyor. Böylece annenin de endişeleri azalıyor ve sütü artıyor. Bu uygulamaya ‘kanguru bakımı’ deniyor. Durumu kritik olan bebekler için anne babaların biraz daha sabırlı davranmaları, beklemeleri gerekiyor.
3. Geniş hizmet yelpazesi
Prematürenin bulunduğu hastanenin gelişmiş bir radyoloji ünitesinin, donanımlı bir laboratuvarının ve 24 saat hizmet veren kan ünitesinin bulunması son derece önemli.
4. Eğitim ve kalite seviyesi
Yenidoğan bakımı yapacak hemşirelerin bu alanda uzmanlaşması oldukça önemli. Yenidoğan bakımının çok önemli olmasına rağmen bu, Türkiye’de hemşirelerin uzmanlaştığı bir alan değil. Bu yüzden en kısa zamanda üst uzmanlık alanı haline getirilmesi gerekiyor.
5. Annenin perinatolojik bakımı
Perinatoloji, yüksek risk taşıyan annenin ve bebeğinin doğum öncesi bakımını planlayan bilim dalı. Düzenli kontrol yaptıran kişilerde, kadın doğum uzmanı, bebek ya da anneyle ilgili bir riski hemen fark ediyor ve gerekli müdahaleyi yapıyor. Bebek, mümkün olduğunca uzun süre anne karnında tutuluyor.
6. Anne sütü
Anne sütü prematüreler için kurtarıcı. Bebeklerin özellikle sindirim ve bağışıklık sistemlerini güçlendiriyor. Bu yüzden bebeklerin doğar doğmaz anne sütüyle beslenmesi önem taşıyor.
7. Akciğerlere özel ilaç
Artık prematürelerde akciğer hastalığından korkulmuyor, çünkü bu durumu önleyecek iki ilaç var. Birincisi erken doğum riski yüksek olan anneye yapılan kortizon, ikincisiyse doğumdan sonra bebeğin akciğerine doğrudan uygulanan biyolojik bir ilaç.
8. Taburcu olurken
Prematüre bebeği hastaneden çıkarırken çok ciddi bir planlama yapmak gerekiyor. Bu dönemde anne, bebeğin bakımını ve ilaçlarını öğreniyor. Ayrıca anneye, evde acil bir durumda ne yapması gerektiği canlandırmalı eğitimlerle anlatılıyor.
9. Ailelerin gelişim sürecinde desteklenmesi
Prematüre bebekler, taburcu olduktan sonra giderek açılan aralarla kontrol edilmeli ve gelişimleri yakından takip edilmeli. Ayrıca bebeklere geri kaldıkları alanlarda özel destek verilmeli.
10. Prematüre bebek anne-babası olma süreci
Erken doğan bebeği olan aileler, dışarıdan türlü olumsuz bilgiye maruz kalıyor. Bu ailelere bebeklerinin sağlıklı büyüdüğünü, hastanede geçen zorlu günlerin bittiğini hissettirmek gerekiyor. Bu noktada onlara güzel bir geleceği yansıtmak biz doktorlara düşüyor.
PREMATÜRENiN DERECELERi
34-37 hafta Geç prematüre
30-34 hafta Ara prematüre
28-30 hafta Tam prematüre
26-28 hafta İleri prematüre
24-26 hafta Yaşamın sınırında prematüre
