Deprem nedeniyle oluşan vücut travmaları arasından kafa ve yüz travması, ekstremite yaralanmalarından sonra en sık görülen travma çeşididir. Bu yazımda sizlere çene bölgesine alınan travmalarda sağlık hizmetine ulaşana kadar yapabileceğiniz ilk yardım uygulamalarından bahsedeceğim.
AĞIZ YA DA DURAK YARALANDIYSA
- Havayolunu kontrol edin
Böyle bir durumda profesyonel tedavi hizmeti ulaşana kadar yapmanız gereken öncelikli müdahale kazazedenin havayolunun açık olup olmadığını kontrol etmek. Ağzında nefes yolunu tıkayacak herhangi bir cisim olmadığından emin olun.
- Kanamayı kontrol altına alın
Kanamayı kontrol almak için temiz bir gazlı bez ile kazazedenin yara bölgesine bası yapmasını sağlayın. Tükürmek oluşan kan pıhtısını bozacaktır.
- Soğuk kompres uygulayın
Buz, soğuk su ya da meşrubat kutusu ile 10 dakika bölgeyi soğutup 5 dakika ara vererek yara bölgesinde ödem oluşması engellenebilir. Ödemli ve kanamalı yara bölgesine profesyonel müdahale daha zor olacaktır.
DİŞ KIRILDIYSA YA DA YUVASINDAN OYNADIYSA
Diş kırılması durumunda dişin kırılan parçasını nemli tutmaya özen gösterin. Kırık parçayı soğuk süt ya da suyun içinde saklayabilirsiniz. Eğer kırılan dişin içinden kan geliyorsa dişin canlılığını kaybetmemesi için en geç 48 saat içinde profesyonel müdahale yapılmalıdır.
Diş yerinden çıkmamış fakat yuvasından dışarı doğru oynadıysa ve kazazede ağzını kapatamıyorsa çevredeki kanama temizlenerek ufak parmak basısıyla diş yuvasına yerleştirilmeli ve bir gazlı bez ya da temiz bir peçete dişler arasında ısırılmalıdır. Eğer dişin süt dişi olduğundan emin değilseniz diş asla yuvasından çıkarılmaya çalışılmamalıdır.
DİŞ TAMAMEN YERİNDEN ÇIKTIYSA...
Tamamen yerinden çıkan dişin ilk müdahalesinde öncelikle kazazedenin yaşı önemlidir. Eğer kazazede bir çocuksa ve dişin süt dişi ya da daimi diş olup olmadığı bilinmiyorsa;
- Dişi ve parçalarını bulun
Ön dişler için 6 ay- 6 yaş arası süt dişi olma ihtimali yüksektir. Yerinden çıkan dişin kesici kenarında petibör bisküviyi andıran tırtıklarla beraber uzun bir kökü varsa daimi diş olduğu düşünülmelidir.
Kazazede yetişkinse kesici kenarlardaki tırtıklar kaybolmuştur.
- Dişi tutarken dikkatli olun
Ağız dışında dişin kökündeki canlı hücreler kısa sürede canlılığını yitirir. Bu yüzden diş köküne dokunmadan, diş yüzeyindeki kirler kısa süreli sudan geçirilerek kazazedenin diş boşluğuna geri yerleştirilmelidir ve bir gazlı bez ya da temiz bir peçete ile ısırılmalıdır.
- Sakin olun, alternatifleri düşünün
Eğer diş yerine yerleştirilemiyorsa temiz bir kabın içine dişin yüzeyini geçecek kadar soğuk süt koyup nazikçe diş içine yerleştirilmelidir. Böylelikle diş kökündeki hücreler 3 saat boyunca canlılığını korumaya devam edebilir. Eğer süt yoksa tükrük, su, serum ya da lens solüsyonu içinde de diş saklanabilir. Ne kadar erken müdahale edilirse dişin kurtarılma şansı o kadar artar ama asla dişi kuru ortamda muhafaza etmeyin. Saklanan dişle beraber en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve diş, çene kemiğine ya da destek dişlere sabitlenmelidir.
Umuyorum ki bu bilgileri hayatınız boyunca kullanmazsınız. Fakat her türlü kazaya ve afete de hazır olmamız gerekiyor.
Siz benim için afet çantanıza bir de uzun ömürlü süt ekleyin.
Güvenli ve sağlıkla kalın...
