Doktora başvuran annelerin hemen hemen tamamı, çocuğunun yemek yememesinden şikayetçidir. Bilinç düzeyi artışı ile beraber ailelerin çocuklarını daha iyi besleme ve büyütme kaygısı artar, bu durum ebeveynlerin çocuklar üzerine daha fazla düşmesine ve yemek saatlerinin adeta bir çatışmaya çevrilmesine neden olur.
Bayındır Hastanesi Kavaklıdere Pediatri Bölüm Başkanı Dr. Nevin Aykol, çocuklarda iştahsızlık sorunu ve ailelerin yaklaşımı konusunda şunları anlatıyor:
"Anneler, özellikle çocuğunun iştahının açılması için doktordan iştah açıcı şurup ister, ancak bu tür ilaçların bir yararı yoktur. İştahsız çocuk tanımının iyi yapılabilmesi için bebeklik döneminden itibaren bebek ve aile davranışlarının izlenmesi, büyüme hızının takibi gereklidir. Besin için ağlamayan, beslenmeleri için uyandırılmaları gereken ve gece boyu uyuyan bebekler açlık sinyali düşük bebeklerdir. Bazılarında ise küçük miktarlarda bile doygunluk işaretleri görülür. Ağzına aldığı lokmayı evirip çeviren, yavaş çiğneyen, yutamayan, tabağındaki yemeği bitiremeyen, nazlanan çocuklar, iştahsız çocuklardır. İştahsız çocukta temel sorun büyüme ve gelişmesi için yeterli gıdaları alamaması sonucunda kilo alış hızında azalma veya kilo alamama nihayetinde boy uzamasında duraklama olmasıdır."
İştahsızlığın nedenleri
"Enfeksiyon hastalıkları, kronik hastalıklar, gastroösefagial reflü veya mide boşalmasının geç olması gibi bedensel hastalıklar iştahsızlığa neden olabilir. Bunların araştırılmasından önce çocuğun büyüme ve gelişmesinin iyi değerlendirilmesi gerekir. Yeterli beslenmemeye bağlı ikincil gelişen, demir ve çinko gibi mineral ve vitamin eksiklikleri de iştahı azaltan diğer bir önemli faktörlerdir.
Bebeklikten 5 yaşına kadar olan dönemde görülen iştahsızlığın nedenlerinin büyük kısmı yanlış besleme davranışlarından ve psikolojik sorunlardan da kaynaklanır."
Aile içi gerginlik çocukta iştahsızlık yaratıyor
"Ailedeki iletişim bozuklukları ve huzursuzluklar çocuğun ruhsal yaşamını doğrudan etkiler. Bu durum yemekteki iştah problemini de getirir. Tabii çocuğun anne ve babasıyla olan iletişimi de sorunluysa iştahı azalabilir. Yemek konusunda çocuğu zorlamanın da hatalı sonuçlar doğurabileceği aşikar. Her çocuğun yapısının farklı olduğu göz önünde bulundurulmalı. Çocuğun yemekteki tercihleri ile yemek saati de iştahı etkileyen unsurlardır."
"Çocuklardaki iştahsızlık yanlış beslenmeden de kaynaklanabilir. Bebeklikten başlayıp bir yaşına kadar olan sürede hızla boy atıp kilo alan çocuklar daha fazla kalori alma ihtiyacı duyar, daha sonraki dönemde büyümedeki yavaşlamaya paralel olarak çocuğun yeme isteğinde azalma olabilir. 15 ay-2 yaş, çocukların en iştahsız ve inatçı dönemleridir. Bu dönemde yemek yemeye zorlamak çocukta yemeği reddetme ile sonuçlanacaktır."
Çocuğun iştahını azaltan etkenler
- Pütürlü gıdalara zamanında alışmamış olması
- Yemek öncesi su içmesi, şekerli gıdalar yemesi
- Öğün aralarında çikolata, pasta, meyve suyu v.b gibi yüksek kalorili gıdalar yemesi, aşırı süt tüketmesi
- Yemek öncesinde yorucu fiziksel aktivitelerde bulunması (koşma, ip atlama, top oynamak...)
- Sevmediği yemekleri yemeye zorlanması
- Yemek sırasında TV seyretmesi
- Ev ortamında huzursuzluk
- Diş çıkarma döneminde olması
Ne yapmalı?
- Bırakın döke-saça kendi yesin.
- Az porsiyon verin, isterse tekrar verin ve başarısını övün.
- Sizi taklit eder, unutmayın; yemek seçiyorsanız o da seçer.
- Çocuk, sebze yemekleri, karışık besinlere, keskin tat ve kokulu (pırasa, lahana, kereviz...) gıdalara karşı isteksiz olur, zorlamayın.
- Son lokma ısrarından vazgeçin.
