Araştırma sonuçlarına göre, çocuklar yeterli oranda sıvı tüketmiyor, anneler çocuklarını beslemekte gösterdikleri özeni ve uyarıları sıvı tüketimi konusunda göstermiyorlar, anneler sıvı tüketiminin önemiyle ilgili yeterince bilgili değiller ve anneler zaten kendileri de yeterince sıvı tüketmiyorlar... Nasıl mı?.. Araştırmaların ortaya koyduğu gerçeklerin ayrıntılarına geçmeden önce bir parantez açıp, şahsi deneyimim göstermektedir ki: “Çocuk milletine her gün belli aralarla su içmesini hatırlatsanız da, yeterli miktarda sıvı almamak konusunda gelişmiş bir yapıları olduğu yönündedir” demek istiyorum. Ama tabii, anneler yine de vazgeçmemeliler... Her konuda olduğu gibi, “üşenme, erteleme, vaçgeçme” prensibini uygulamalılar, o başka...
Pediatri Birliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Tuncer:
ÇOCUĞA SIVI TÜKETME ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMALI!”
“Çocuk sağlığında sıvı tüketimi unutulan bir faktör. Anneler genelde beslenmeye odaklanıyor. Oysa yeterli sıvı tüketimi en az dengeli beslenme kadar önemli ve bunun ayrılmaz bir parçası. Çocukların hem fiziksel, hem zihinsel performansı açısından büyük etkisi var. Umuyoruz ki çalışmalarımız sonucunda, sıvı tüketiminin öneminin farkında olan annelerimiz, günlük hayatta çocuklarının sıvı tüketimi konusuna daha özenle yaklaşabilecek.
Çocuklara erken yaşlarda su içme alışkanlığı kazandırmak, sağlıklı gelecek için önemli bir yatırım. Yetişkinlerin aksine çocuklar susadıklarının her zaman farkına varamayabiliyor. Çocukların su tüketimini takip etmek ve çocuklara su içmelerini hatırlatmak konusunda annelere önemli görevler düşüyor. Çocuklara sağlıklı bir yaşam için suyun önemini mutlaka anlatıp, sıvı tüketme alışkanlığı kazandırmak gerekiyor.”
ÇOCUKLARDA SIVI TÜKETİMİ YETERSİZ!
- Araştırmaya katılan çocuklara en fazla tükettikleri sıvı ve bunu ne kadar tükettikleri sorulduğunda yüzde 84’ü su ve günde ortalama 4 bardak yanıtını verdi.
- Annelerin yüzde 99’u da çocuklarının sıvı ihtiyacı olduğunu düşündüklerinde onlara ilk tercih olarak su veriyor. Sudan sonra annelerin tercihleri süt (yüzde 72) ve meyve suyu (yüzde 71).
- Araştırmadan çıkan sonuçlara göre; çocukların yüzde 42’si 1 litre ve altında, yani yaşına göre yetersiz sıvı tüketirken; anneler çocuklarının yeterli sıvı tükettiğini düşünüyor.
ÇOCUKLARDA SIVI TÜKETİMİ NASIL OLMALI?
Her çocuğun yaşına, boyuna, kilosuna, cinsiyetine, aktivite düzeyine ve yaşam koşullarına göre sıvı tüketim miktarı değişiyor. Kontrollü sıvı tüketimi için sıvıyı ölçüsünü bildiğiniz bir bardakla sunmak uygun bir yaklaşım. Diyetisyen Nihal Tunçer, Milli Akademi Tıp Enstitüsü Gıda ve Besin Kurulu’nun verilerine dayanarak, çocuklarda günlük sıvı tüketiminin şu miktarlarda olması gerektiğini söylüyor:
- 1-3 yaş arasındaki çocuklar: 1.3 litre
- 4-8 yaş arasındaki çocuklar: 1.4 litre
- 9-13 yaş arasındaki çocuklar: 2.1 litre kızlar - 2.4 litre erkekler
- 14-18 yaş arasındaki çocuklar: 2.3 litre kızlar - 3.3 litre erkekler
SIVI TÜKETİMİ KONUSUNDA BİLGİMİZ YOK!
Annelerin yüzde 91’i çocuklarının yeterli sıvı tükettiğini düşünüyor, bu nedenle de yüzde 90’ı doktora danışmıyor. Araştırmadan çıkan sonuçlar, annelerin sıvı tüketimi konusunda bilgiye ulaşmada sıkıntı yaşadığını da gösteriyor. “Sıvı tüketimi konusunda bilgi kaynağınız var mı?” sorusuna katılımcıların 82’si “Hayır” yanıtını veriyor.
Annelerin çoğu yetersiz sıvı tüketiminin çocuklarının sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açacağını söylüyor (yüzde 77). Çocuklarda yetersiz sıvı tüketimin etkileri olarak ise, yorgunluk (yüzde 33), sağlık problemleri ve hastalık (yüzde 27), gelişim problemleri (yüzde 18), kabızlık (yüzde 14) ve cilt problemleri (yüzde 10) görülüyor.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Cengizhan Elmas:
YETERSİZ SIVI TÜKETİMİ ZİHİNSEL GELİŞİMİ DE OLUMSUZ ETKİLİYOR
“Yetersiz sıvı tüketiminin en büyük etkileri sorulduğunda annelerimiz halsizlik, gelişim problemleri, kabızlık gibi fiziksel etkilerden bahsettiler. Oysa, yetersiz sıvı tüketiminin bir önemli sonucu da konsantrasyon bozukluğu ve zihinsel performanstaki etkileridir.
Vücudumuzun en önemli bileşenlerinden biri olan su, birçok hayati fonksiyonun yerine getirilmesinde önemli rol oynar. Yetersiz sıvı tüketimi çocukların zihinsel performanslarını, öğrenme yeteneklerini olumsuz yönde etkiler. Vücuttaki hafif sıvı kaybı ile baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu ve dikkat eksikliği meydana getirebilir. Uzun vadede sıvı tüketiminin yetersiz olması daha ciddi sorunlara yol açabilir.”
ANNELER ÇOCUKLARINI SIVI TÜKETMELERİ KONUSUNDA UYARMIYOR
Araştırmaya katılan annelere çocuklarını sıvı tüketmeleri konusunda nasıl yönlendirdikleri sorulduğunda, katılımcıların yüzde 41’i böyle bir ihtiyaç hissetmediklerini belirtti.
Çocuklarda sıvı tüketiminin ebeveynler tarafından mutlaka takip edilmesi gerektiğini söyleyen Diyetisyen Nihal Tunçer, “Annelerimiz çocuklarının yeteri kadar sıvı tükettiklerini düşünse de ne yazık ki düzenli olarak takip etmediklerini söylüyor. Nasıl ki çocuğumuzun yemeğini düzenli yiyip yemediğini takip ediyorsak, sıvı tüketimi konusuna da aynı ciddiyetle eğilmemiz gerekiyor. Çocukların az miktarda ama sık sık su içmeye teşvik edilmesi gerekir. Erken yaşlarda su içme alışkanlığı kazanmak sağlıklı gelecek için önemli bir yatırımdır” diyerek anneleri uyarıyor.
ÇOCUĞUN TUVALETE GİTME SIKLIĞINI TAKİP ETMELİ!
Araştırmaya katılan annelerin sadece yüzde 28’i çocuklarının tuvalete gitme sıklığını kontrol ediyor. Çocukların gün içerisinde tuvalete gitme ortalaması 5. Çocukların yüzde 8’i günde 1-2 kez tuvalete gidiyor.
Dr. Cengizhan Elmas, çocukların tuvalet sıklığının mutlaka izlenmesi gerektiğini söyleyerek anneleri ve öğretmenleri uyarıyor: “Çocukların yeterli sıvı tüketip tüketmediğini anlamak için tuvalete gitme sıklığını gözlemek en doğru yöntemlerden biri. Üriner sistem taş hastalıklarında dünyada, İngiltere’den sonra ikinci sırada olduğumuz göz önüne alındığında yüzde 28’lik takip oranının azlığına dikkat çekmek isterim. Annelerin çocuklarının idrar sıklığına ve rengine mutlaka dikkat etmeleri gerekir. İdrarın koyu renkte olması sıvı eksikliğinin belirtisidir. Sıvı tüketimini takip etme bilincinin kazanılması ülkemizdeki böbrek hastalarının erken teşhisinde de yardımcı olur.
Araştırma sonuçlarından çocuklarımızın yüzde 8’inin sağlıklarını tehdit edecek oranda az idrar yaptığını görüyoruz. Çocukların idrar sıklığını takip etmek annelerin olduğu kadar öğretmenlerin de sorumluluğunda. Öğretmenler, okulda çocuklara sıvı tüketiminin önemi ile ilgili bilgiler vermeli, onları sıvı tüketimine teşvik etmeli ve çocukların tuvalete gitme alışkanlıklarını takip etmeliler.”
YAZ AYLARINDA SIVI TÜKETİMİNE ÖZELLİKLE DİKKAT EDİLMELİ
Özellikle yaz aylarında artan hava sıcaklığı ile birlikte çocuklarda sıvı tüketimi daha da önem kazanıyor. Çocuklar terleme yoluyla, tuz ve su kaybını sıcak günlerde daha çok yaşarlar. Aktif çocukların su kaybı diğer çocuklara oranla daha fazladır. Yaz aylarında, hava sıcaklıklarının artışına bağlı olarak çocukların suya ihtiyacı daha da artar. Sıvı tüketimi konusunda ebeveynlerin üzerinde hassasiyetle durması gereken noktalardan biri de budur.
Psikolog İrem Konakçı:
EBEVYENLER ÇOCUKLARI İÇİN ROL MODEL
“Ebeveynler çocukların en güçlü modelleridir. Çocuklar yaşamı deneyimlerken anne ve babalarından davranışlarını model alır. Bu sebeple su tüketimine önem veren ebeveynlerin çocuklarında bu alışkanlığın yerleşmesi daha kolay olur. Çocuğumuzu sıvı tüketimine özendirecek ortamlar yaratmalıyız.
Bir çocuğun bir davranışı edinmesinin en doğru yolu bunu neden ve hangi amaçla yaptığını bilmesi olacaktır. Bu sebeple çocuklara neden sıvı tüketmeleri gerektiğinin, suyun insan yaşamındaki öneminin çok iyi anlatılmasında fayda vardır. Çocuklarda sıvı tüketme alışkanlığı kazandırmak için, çiçeklerin suyla beslendiği gibi yaşamın içinden örnekler verilebilir ve suyun önemini vurgulayan hikayeler anlatılabilir. Evde, okulda, seyahatte her an suya ulaşabilen ve su gören bir çocuğun bu ihtiyacını fark etmesi ve içme sıklığının artması daha olasıdır. Çocuklara önleyici açıklamalarda bulunmak ve sıvı tüketimi konusunda ondan ne beklediğimizi açıklamak çok önemli. Örneğin, çocuk su içmek istemiyorsa, ona su içmesinin sağlığına nasıl bir katkısı olacağı anlayacağı bir dille aktarılmalıdır. Su ve sıvı tüketimi konusunda model olduğumuz çocuğumuz, eğer bu davranışı arttırmış ise onu takdir etmeli ve davranışın devamlılığını sağlamalıyız. Bu davranışının alışkanlığa dönüşmesi ancak taktir görme, uygun ortam ve doğru modellerle bir arada olmakla gerçekleşebilir.”
