Karın ağrısını değerlendirme ve hangi organdan kaynaklandığı konusunda karar verme konusunda bazı sınıflamalardan yararlanmak gerekli ve önemlidir. Örneğin karın ağrısının kaynağının tahmini konusunda çocuğun yaşı önemlidir. Ağrı ister akut (kısa süreli) ister kronik (uzun süreli) olsun, ağrının nedeninin belirlenmesinde çocuğun yenidoğan, süt çocuğu, okul öncesi dönem, okul çağı ve ergenlik döneminde olması önemli bir belirleyicidir.
Kadıköy Şifa Hastanesi uzmanlarının belirttiğne göre; cerrahi girişim gerektiren hastalıklar açısından akut ağrılar irdelendiğinde, yenidoğan döneminde doğumsal gelişim kusurlarından kaynaklanan barsak tıkanıklıkları, mekonyum tıkacına bağlı barsak tıkanıklığı, Hirschprung hastalığı, 2 yaş öncesinde barsak fıtıklaşması, barsakta yerleşim kusurlarına bağlı tıkanıklıklar ön planda iken daha sonraki dönemlerde akut apendisit daha sık olası nedendir.
Karın ağrısının akut veya kronik nitelikte olması da orijin açısından karar vermede etkilidir. Kronik karın ağrısı (KKA) terimi ile 3 aydan uzun süreli, tekrarlayan veya sürekli devam eden nitelikteki karın ağrıları ifade edilmektedir. KKA, okul çağı çocuklarının % 10-20’sinde görülmektedir. Kronik karın ağrılarının çok büyük bölümü tekrarlayan karın ağrısı şeklinde olup altta yatan bir organik patoloji saptanamamaktadır. Kronik ağrıların % 5-10 kadarı ise bir organik patolojiden köken almaktadır.
Organik olmayan tipteki karın ağrılarının nedenleri fonksiyonel dispepsi, irritabl barsak sendromu, fonksiyonel karın ağrısı, abdominal migren olarak sınıflandırılır. Organik tipteki KKA ise kaynaklandığı organa göre farklılık gösterir:
Gastrointestinal sistem: Kronik kabızlık, süt şekeri (laktoz) intoleransı, parazitik infeksiyonlar, gastro özofageal reflü, mide veya ince barsak ülseri, Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi.
Safra kesesi ve pankreas: Safra kesesi taşı veya kisti, tekrarlayıcı pankreas iltihabı.
Genitoüriner sistem: İdrar yolu infeksiyonları, hidronefroz, taş vb.
Diğer nedenler: Ailevi akdeniz ateşi, orak hücreli anemi krizleri, kurşun zehirlenmesi, porfiri gibi.
Yukarıda verilen bilgiler ışığında, bebeklik dönemi, okul öncesi ve okul çocukluğu ile ergenlik dönemi olarak karın ağrısı nedenleri şu şekilde özetlenebilir:
Bebeklerde en sık karın ağrısı nedenleri:
Kolik (Gaz sancısı)
Gastroözofageal reflü hastalığı
Süt protein allerjisi
Bağırsak tıkanması ve düğümlenmesi
Karın içindeki organlara ait (karaciğer, safra kesesi, pankreas, ince ve kalın barsaklar, böbrekler gibi) yapısal ve iltihabi hastalıklar
Süt ve okul çocukluğu döneminde karın ağrısı nedenleri:
Sindirim ve beslenme bozuklukları
Kabızlık
İshal
Gastroözofageal reflü hastalığı
Gastrit
Ülser
Bazı besin allerjileri
Karın içindeki organlara ait iltihabi hastalıklar
İdrar yolu enfeksiyonu
Kurşun zehirlenmesi
Solunum yolu enfeksiyonları
Bağırsak tıkanması ve düğümlenmesi
Apandisit
Ergenlik döneminde karın ağrısı nedenleri
Sindirim ve beslenme bozuklukları
Kabızlık
İshal
Gastrit
Ülser
Karın içindeki organlara ait iltihabi hastalıklar
İltihabi barsak hastalıkları
Apandisit
Jinekolojik nedenler
Testislere ait sorunlar
İlaç kullanımı
Psikolojik nedenler
Bazı kanser türleri
Karın ağrısı ile gelen hastada tanıya yönelik olarak; karın ağrısının özellikleri ile ilgili ayrıntılı bilgi alınır, ayrıntılı muayene yapılır, nedene yönelik laboratuar ve görüntüleme tetkikleri istenir. Basit testlerle nedeni aydınlatılamayan karın ağrılarında yemek borusu, mide ve bağırsakların endoskopik yöntemlerle araştırılması gerekebilir. Tedavi nedene yöneliktir.
