Gereksiz antibiyotik kullanımı hangi sorunlara neden olur?
Doktor önerisi olmadan alınan antibiyotikler, çocukların normal florasında bulunan bakterilerin direnç kazanmasına neden olur. Çocukta, bu bakterilerden kaynaklı bir hastalık ortaya çıktığında gerçekten gerekli olan antibiyotikler, bakterilerin direnci yüzünden yeterli etkiyi gösteremez. Bu durumda doz artırımı söz konusu olur. Yani çocuklarda normalde düşük doz kullanılması gereken bu ilaçlar, daha önce gerekli olmayan kullanımlarda bakteriler tarafından tanındığı için etki gösterebilmesi ancak yüksek dozlarda alınması ile olur. Bu da ciddi yan etkileri ortaya çıkarır. Çünkü ilaçlar genellikle böbrekler ve karaciğer tarafından atılır. Uzun süreli ve yüksek dozda kullanımları sonrasında karaciğer ve böbrek fonksiyonları olumsuz etkilenebilir. Antibiyotikler, hastalığa göre uygun sürelerde, uygun dozlarda kullanılmalı. Örneğin; idrar yolu enfeksiyonları için verilmiş bir antibiyotik doktora danışılmadan boğaz enfeksiyonu için kullanılmamalı.
Bebeklerde antibiyotik hangi durumlarda verilir?
3 aydan büyük bebeklerde bir-iki gün yaşanan, ateş düşürücü ile düşürülebilen 37,5-38 derece arası ateş için hemen antibiyotik düşünülmemeli. Bu durumdaki 3 aydan büyük bebeklerin genel durumunda ve beslenmesinde bir sıkıntı yoksa panik yapmamak, ateşi düşürerek gözlemek gerekir. Vakit kaybetmeden bir uzman tarafından değerlendirilmesi, gerekli ise antibiyotik tedavisinin başlaması, yakın takip edilmesi uygundur. Antibiyotikler çocuklarda genellikle orta kulak enfeksiyonu, bademcik iltihabı, zatürre, sinüzit ve idrar yolu enfeksiyonu gibi durumlarda kullanılmalıdır.
Antibiyotik kullanımı nasıl olmalı?
Antibiyotik alımında ebeveynler mutlaka doktorun önerisine uygun hareket etmeli. Antibiyotik verilen çocuğun ailesine; ilacın dozu, verilme sıklığı, aç-tok olarak kullanılması ve görülebilecek yan etkiler açısından bilgi verme işi de doktorun en önemli görevidir. Antibiyotik kullanımının süresi ve dozu antibiyotiğin çeşidine ve hastalığa bağlı olarak değişir. Antibiyotik, doktorun önerdiği süreden önce bırakılmamalı. Çocuğun kısmen iyileşmesi sonrasında tedavi tamamlanmadan antibiyotiğin bırakılması halinde hastalık tekrarlar.
Antibiyotiklerin çocuklara yan etkileri neler?
Antibiyotik kullanan çocukların önemli bir bölümünde ishal ortaya çıkıyor. Yalnızca viral üst solunum yolu enfeksiyonu bulunan çocukta, doktor önerisi olmadan antibiyotik kullanımı nedeniyle görülen ishal, bağırsak florasını olumsuz etkiliyor, iştah azalması ve vücutta sıvı kaybına da yol açabiliyor. Çocuklar bu nedenle daha bitkin ve halsiz hale geliyor.
Antibiyotik kullanımında aileler nelere dikkat etmeli?
• Aileler çocukları hastalandığında antibiyotik kullanma kararını doktora bırakmalı.
• Antibiyotik ateş düşürücü/ağrı kesici olarak kullanılmamalı.
• Doktora antibiyotik yazılması konusunda ısrarcı davranılmamalı.
• Doktora danışmadan eczaneden antibiyotik alıp kullanılmamalı.
• Doktor, ailenin beklentisi üzerine antibiyotik yazmamalı, aileye ilacın yan etkilerini anlatmalı.
• Bebekleri enfeksiyondan koruyan en doğal antibiyotiğin anne sütü olduğu unutulmamalı.
• Sadece bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için çocuklarınıza antibiyotik verilmeli. Soğuk algınlığı-nezleye yakalanan çocuklar antibiyotikle tedavi edilmemeli.
• Kesinlikle başkasına verilmiş antibiyotikler kullanılmamalı.
• Bir önceki reçeteden kalma kullanılmamış antibiyotikler asla kullanılmamalı.
• Bazı kronik hastalıkları olan çocuklar grip aşısı olmalı.
Çocuklarınıza el temizliğini öğretin
El temizliği, mikroorganizmaların yol açtığı enfeksiyonları önlemede en etkin yoldur. Yapılan araştırmalar sadece el yıkamanın doğru uygulanması ile çocukların pek çok bulaşıcı hastalıktan korunduğunu ortaya koymaktadır. Cilt enfeksiyonlarını %34; ishalle başlayan hastalıkları %55; pnömoniyi %50 oranında azaltmakta ve hastalık süresini kısaltmaktadır.
