İlk muayene
Öncelikle şunu belirtelim: Diş bakımında yapılan en büyük yanlışlardan biri, çocukların çürük oluştuktan sonra diş hekimine götürülmesidir. Bilinenin aksine çocukların ilk diş muayenesi dişleri çıkmaya başlar başlamaz yapılmalıdır. İlk diş muayenesi ile ilgili tüm detayları tıklayarak okuyabilirsiniz.
Dişçi korkusu
Hemen hemen birçok çocuk diş hekimlerine karşı bir korku yaşar. Hatta bu korku sadece çocuklarda değil, yetişkinlerde de yaşanır. Hatta çocuklukta başlayan bu fobi, yetişkinlikte de devam eder. Bunun için alınabilecek bazı önlemler var. Örneğin; diş hekimi ile ilgili söylenen sözlerde hassasiyet, doğru diş hekimini seçmek ve alışma amaçlı sık sık kontrole götürmek gibi… Detayları okumak için tıklayın.
Çocuklarda diş çürüğü hakkında…
Özellikle şekerli süt içen bebeklerde sürekli ağız içerisinde kalan bu şekerli ortam tükürüğü asidik hale getireceğinden dolayı biberon kullanan çocuklarda çürük oluşma ihtimali diğerlerine göre daha fazla. Diş Hekimi Mustafa Tuğra Kaya bir başka çürük oluşma sebebinin ise ağız solunumu olduğunu belirtiyor. Burundan nefes alamayan çocuklarda sürekli ağız solunumu dişlerin üzerinde bir kuruluk meydana getireceğinden, yıkama ve temizleme tükürük tarafından yıkama ve temizleme olmayacağından dolayı çürük ihtimali de çok daha fazla olur. Çürüklerin başladığı noktalar dişlerin çiğneme yüzeyleridir. Çocuklarda % 74 oranında buradan başlar.
Süt dişleri çürüğe daha yatkın
Florence Nightingale Hastanesi süt dişlerinin daimi dişlere oranla daha çok organik madde içerdiklerini, bu nedenle çürüğe daha yatkın olduklarını, daha kolay ve hızlı çürüdüklerini belirtiyor.
Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir. Aynı zamanda beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Süt dişleri iyi korunmalı
Diş Hekimi Mustafa Tuğra Kaya, “Süt dişlerinin en büyük görevi elbette ki çocuğun beslenmesini, hayatının devamını sağlamak ama bir başka önemli görevi de daimi dişlerin çıkmasına rehberlik yapmalarıdır” diyor. Süt dişlerinin kökleri daha çok oval bir yapı içerisindedir. Daimi diş geldiği zaman olması gereken pozisyona bu dişin kökünü hiza alarak yerleşir. Dolayısıyla süt dişi olmadığı takdirde daimi diş herhangi bir yerden çıkabilir. Buna engel olmanın tek yolu da süt dişini ağızda tutmaktır. Mustafa Tuğra Kaya, “Diş hekimleri ne olursa olsun süt dişlerini ağızda tutmaya gayret eder. Çürüdüğünde çekilmese çok iyi olur. Bahsettiğimiz sebepten dolayı bu dişler bize gereklidir çünkü. Süt dişinde tedavi edilemeyecek kadar bir çürük meydana gelmişse o zaman çekip yerine bir yer tutucu yapmak gerekir. Yani muhakkak ki o dişin kaybını telafi etmek durumundayız” diyor.
Süt dişleri çürüdüğünde ne yapmalı?
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Diş Hekimi Gülbin Kayalıbay, süt dişleri çürüdüğünde dişlerin değişeceğini düşünüp beklemenin doğru olmadıını söylüyor. Çünkü süt dişleri de ağrır, apse oluşur ve yüzü şişirebilir. Üstelik süt dişlerinin kalıcı dişlerden farkı, diş minesinin daha ince pulpa denilen damar ve sinirden zengin bölümünün süt dişlerinde daha geniş olmasıdır. Dolayısıyla çürük çok hızlı ilerler ve diş bir gecede canlı halden cansız hale geçebilir. Tedavi edilmeyen diş, alttaki kalıcı dişe de zarar verebilir. Antibiyotik kullanmak çözüm değildir. Dişi ya tedavi etmek ya da çekmek gerekir.
Çürük oluşumu engellenebilir mi?
Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı ya da ilaç henüz geliştirilemedi, ancak çürük sayısını azaltmaya yönelik malzemeler günümüzde kullanılmaktadır. Florence Nightingale Hastanesi bu malzemeleri şöyle listeliyor:
Fissür örtücüler: Azı dişlerinin çiğnemeye yüzeyinde fissür denilen küçük çukurcuklar vardır. Fissür örtücü malzemeyle çukurcukların üzeri kapatılıp; o bölgeye mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürüğün başlaması önlenir. Bu işlem 6 yaşından itibaren kalıcı azı ve küçük azı dişlerine uygulanabilir.
Fluor uygulaması: Çürüğü engellemenin başka bir yolu da çürüğe karşı direnci arttırmaktır. Dişlere yüzeysel fluor uygulanması suretiyle bu direnç kazandırılır.
Diş fırçalama: Anne ve babalardan en sıklıkla duyduğumuz yakınma çocuklarının diş fırçalamadığıdır. Çocukların ileriki yaşlarda bu alışkanlığı sürdürmesinin en kolay ve etkili yöntemi erken yaşlarda diş fırçalamaya başlanmasıdır.
Beslenmeyle ilgili detaylar da çok önemli
Ağız ortamından bakterileri tamamen uzaklaştırmak mümkün değildir, ancak beslenme alışkanlıklarına yani tüketilen gıdanın şekline ve ağızda kalma süresine müdahale ederek çürük oluşumu engellenebilir. Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu’nun çocuklarda diş sağlığı hakkındaki pratik önerileri için tıklayın.
