Belki hatırlarsınız, Jim Carrey ve Kate Winslet'ın başrollerini paylaştığı ve 2004 yılında "en iyi özgün senaryo ödülü" alan Eternal Sunshine of The Spotless Mind" filminde bir terapi yöntemi kullanılırdı. Ülkemizde "Sil Baştan" adı ile gösterime giren filmde, EMDR yöntemine çok benzer bir uygulamadan bahsedilir. Ancak burada konuştuğumuz EMDR ile orada bahsi geçen yöntem önemli bir noktada ayrışır. EMDR, Sil Baştan filminde olduğu gibi bir mucize değildir; geçmişte yaşanılan anıları silmez. Burada bahsi geçen silme işlemi, o sırada yaşadığınız duyguyu, yaşadığınız üzüntüden kurtulmanızı sağlamaktır. Ancak film bu ya, filmde esas kız her şeyi unutur... ya da unuttuğu sanılır... İzlemediyseniz, "izlenecekler" listenize mutlaka alın. Pişman olmazsınız.
Yazının devamında tüm bu detaylara Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım'dan aldığımız bilgilerle yer vereceğiz. Ama önce Klinik Psikolog Yrd. Doç. Dr. Ercüment Doğan'ın UZMANTV'ye yaptığı EMDR açıklamasına bakalım.
"EMDR (Eye Movement Desentization and Reprocessing - Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) her türlü psikolojik sorunun ortadan kaldırılması için dünya çapında kabul görmüş en yeni ve en etkili bir psikoterapi yöntemlerinden biridir.
EMDR yöntemi "travma modeli"ni temel alır. Bu modele göre bütün psikolojik sorunların nedeni özellikle çocukluk ve ergenlik dönemi olmak üzere geçmiş dönemlerde yaşanan travmatik olayların ve maruz kalınan travmatik durumların neden olduğu travmatik stres birikmesidir. Bu stres birikimi beynimizin "limbik sistem" adını verdiğimiz bölgesindeki organlarda depolanır.
EMDR yöntemindeki temel amaç depolanan stres fazlalığını ortadan kaldırmaktır. Bu yapıldığında depresyon, kaygı bozukluğu, takıntı, fobiler, panik atak, sosyal fobi, bağımlılıklar, psikolojik kökenli bedensel ağrılar, odaklanma sorunu, ilişki sorunları, cinsel sorunlar, özgüven eksikliği, suçluluk psikolojisi, dikkat eksikliği gibi pek çok sorun süratli bir şekilde iyileşir.
Şimdi gelelim, Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım'dan aldığımız bilgilere...Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım, EMDR yönteminini Pudra.com okuyucuları için şöyle açıklıyor:
"Beynimiz iki bölüme ayrılıyor; sağ beyin ve sol beyin. Sağ beyin acı hatıraların duygularının kayıtlı olduğu bölge. Sağ beyindeki bu bölümler; hipokampüs, hipotalamus ve amigdaladır. Sol beyin ise bizim mantıklı tarafımız. Yani yaşadığımız olaylara anlam veren ve daha gerçekçi bakabilen kısmımız. İşte EMDR, bu iki bölüm arasında temas kurulmasını sağlayarak sağ beyinde kayıtlı olan acı hatıraların sol beyinde işlemlenmesini sağlayan bir terapi tekniği. İşlemlenen bu anıların verdiği olumsuz duygular EMDR'den sonra artık hissedilmiyor.
EMDR nasıl yapılır?
Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım, EMDR tekniklerini şu şekilde açıklıyor: "EMDR, göz hareketleriyle, dize hafifçe dokunarak, sesle ya da iki ele hafif bir titreşim verilerek yapılmaktadır. Bu tekniklerin hepsinin ortak noktası sağ ve sol beyni senkronize bir şekilde uyarmaktır. Terapilerde çoğunlukla bu tekniklerin hepsi aynı anda kullanılır. Çünkü sağ ve sol beyin arasındaki etkileşim ne kadar fazla olursa kişinin olumsuz anıyla temas kurması ve yaşadığı travmatik anıyı işlemlemesi o oranda hızlı olmaktadır."
Klinik Psikolog Gülce Yıldırım'a göre EMDR başlı başına bir terapi tekniği değil; psikoterapi seanslarında kullanılan yardımcı tekniklerden biri. Yıldırım, seans tecrübeleri sonucunda EMDR'ın travmatik anının işlemlemesinde en iyi tekniklerden biri olduğunu gözlemlemiş. Çünkü EMDR uygulanırken kişi yetişkin hayatında ya da geçmişinde yaşadığı travmatik anıyla direkt bağlantı kurabiliyor.
EMDR geçmişte yaşanan anıları silmez!
EMDR bir mucize değildir; geçmişte yaşanılan anıları silmez. Zaten beyinde herhangi bir anıyı silmek mümkün değildir ve böyle bir terapi tekniği yoktur. Ancak EMDR, geçmişte yaşanılan anının duygusunun işlemlenmesini sağlar. Yaşadığınız travmatik anıyı hatırlamaya devam edersiniz fakat travmatik anıda hissettiğiniz olumsuz duyguları artık hissetmezsiniz.
EMDR faydaları
EMDR'ın en büyük faydası kişinin bilinç dışında bastırdığı, bugünkü hayatını olumsuz yönde etkileyen travmatik anıların duygularının boşaltılmasıdır.Yaşanılan bu olumsuz anıların duyguları boşaltıldığında kişide hafifleme, rahatlama, genişleme duyguları olur. EMDR ile iyileşenlerin uzun vadede hayatı, ilişkileri, ilişki kurma şekli, fiziksel ve ruhsal sağlığı olumlu anlamda değişir.
İnsan beyni yaşadığı her anı kaydeder. Beynin yüzde doksanı bilinç dışını oluştururken sadece yüzde onluk bir kısmı bilinci oluşturur. Bilinç dışındaki bu kayıtlar bugünkü davranışlarımızı, konuşmalarımızı, duygularımızı ve düşüncelerimizi etkiler.
Dün öğle yemeğinde ne yediniz?
Beynin diğer en önemli özelliği travmatik anıları kaydetme şeklidir. Yani beyin beden duyumu olarak, duygu olarak, bizi etkileyen anıları diğer anılardan farklı bir şekilde kaydeder. Örneğin; dün öğle yemeğinde ne yediğinizi sorsam çoğu kişi bunu uzun süre düşünür. Fakat dün öğle yemeği yediğiniz lokantada bir kavga çıkmışsa ve siz kavganın ortasında kalmışsanız bunu hepiniz hatırlarsınız. Kavganın ortasında kalan bir insanın beyninde yüksek düzeyde adrenalin salgılanır, adrenalin korku hissettiğimizde salgılanan bir hormondur. Salgılanan bu adrenalin beyine şu mesajı verir. Bu tehlikeli bir an, bunu önemliller kısmına kaydet. Bir daha böyle bir durumla karşı karşıya kalırsan bu bilgileri kullanacaksın.
EMDR'nin uygulandığı psikolojik rahatsızlıklar
- Depresyon
- Migren
- Obsesyon
- Öfke kontrolü
- Panik atak
- Sosyal fobi
- Sınav kaygısı
- Anksiyete
- Vajinismus
Okuyucularımız için önemli not: EMDR yöntemini uygulayabilme ehliyetine sadece "klinik psikoloji" dalında uzmanlığını yapmış "klinik psikologlar" sahiptir. "Klinik "psikolog" olmayan psikologların EMDR psikoterapisini uygulama yeterlilikleri ve ehliyetleri yoktur.
