Psikoloğa danışmak, deli olduğunuz anlamına gelmez. Zaman zaman herkesin tek başına çözemediği sorunlar olabilir. Bu sorunları çözmek konusunda psikolog yardımcınız olur. “Etraf ne der?” klişelerini bir kenara atın.
Danışan: Baştan söylemem lazım, ben eşimin zoruyla geldim. Bence size gelmesi gereken kişi o ama “Sen gitmezsen ben de gitmem, seni de bırakırım” diye beni resmen tehdit etti.
Dr. Başak: Burada olmaktan pek mutlu değilsiniz anlaşılan.
Danışan: Doğruyu söylemek gerekirse, hiç değilim ama geldim işte. Umarım geldiğimi de kimse duymaz yoksa rezil olurum.
Dr. Başak: Neden rezil olursunuz?
Danışan: Arkadaşlarım psikoloğa gittiğimi duyarsa rezil olurum. Zayıf olduğumu, sorunlu olduğumu ve onlarla baş edemediğimi düşünürler. Daha da fenası “Bu yaşta delirdin mi?” diye dillerinden düşürmezler beni. Ama asıl deli olan, eşim. Bana “Bir psikoloğa gitmen lazım, çok ihtiyacın var” diyerek, sürekli ‘deli’ olduğumu ima etmeye çalışıyor. Ben de ona “Asıl senin ihtiyacın var” diyorum. En sonunda, “Seni bırakırım” diye öyle zorladı ki gelmek zorunda kaldım.
Dr. Başak: Yani aslında bir sorununuz olduğunu düşünmüyorsunuz.
Danışan: Sorunumuz var, kabul ediyorum. Geçinemiyoruz, çok tartışıyoruz. Belki eski kafalı olduğumu düşüneceksiniz ama sorunlarımızın psikologla çözüleceğini düşünmüyorum. Akıllı insan kendi sorununu kendisi çözer.
Dr. Başak: Psikolojik sıkıntıların akıllı olmakla hiçbir ilgisi yoktur. Çoğumuzun akılla, okumayla, iradeyle sıkıntılarımızı kendi başımıza çözemediğimiz, işin içinden çıkamadığımız zamanlar olabilir. Fiziksel sağlığımız elimizde olmayan nedenlerden dolayı zaman zaman nasıl bozuluyorsa, ruh sağlığımız da elimizde olmayan nedenlerden dolayı bozulabilir. Unutmayın ki, kimse durup dururken mutsuz, depresif, öfkeli veya kaygılı olmak, stres, kavga ve gibi olumsuzlukları yaşamak istemez.
Danışan: Ben de istemiyorum ama bu yaşta psikoloğa gelmek ayıp olmuyor mu? “Koca adam olmuş sorunlarını çözmeyi beceremiyor” derler adama.
Dr. Başak: Ruhsal sıkıntıların yaşı olmaz, kişiler 7’den 77’ye psikolojik yardıma ihtiyaç duyabilir. Psikologlar ve psikoloğa giden kişiler hakkında epey olumsuz düşünceleriniz ve duygularınız olmasını anlayabiliyorum. Psikoloğa gitmek, kültürümüzde çok yaygın değil. Bu tip düşüncelerin kaynağının, ruh sağlığı konusunun tam anlaşılamaması olduğunu düşünüyorum. Yani ya delisiniz ya da normal.
Danışan: Yani size ‘ruh hastası’ veya ‘deli’ teşhisi konmasa da sağlıksız bir ruh haliniz olabilir demek istiyorsunuz.
Dr. Başak: Evet çünkü ruh sağlığı kavramı çok geniş bir yelpazede incelenmelidir. Ruh sağlığı, ruh hastalığının olmaması demek değildir. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre, ruh sağlığı olan kişi, kapasitesini tamamıyla kullanabilir, normal yaşam stresleriyle başa çıkabilir, verimli olarak çalışabilir, bulunduğu çevreye bir şekilde katkıda bulunabilir.
Danışan: Şimdi bu tanımla kendime bakacak olursam, ruhen çok sağlıklı olmadığımı itiraf etmeliyim çünkü eşimin bende yarattığı stresle baş edemiyorum. En sonunda benim de ruh sağlığımı bozdu anlaşılan.
Dr. Başak: Hepimiz üzerimizdeki sorumlulukları yerine getirmeye, kapasitemizi kullanmaya veya istediğimiz gibi ilişkiler kurmaya çalışırken zaman zaman zorlanabiliriz. Örneğin siz eşinizle baş etmekte zorlanıyorsunuz ve bu da sizin ruh sağlığınızı etkiliyor. Eğer ruh sağlığınız bu şekilde etkilenmeye devam ederse ve bu stresle baş etmek için gerekli önlemleri almazsanız, hayatınızın diğer alanlarındaki sorumluluklarınızı yerine getirmeniz güçleşebilir. İşlerinize konsantre olmanız zorlaşabilir, sosyal ilişkileriniz zedelenebilir.
Danışan: Etkilemeye başladı bile. Bahsettiğiniz gibi gerekli önlemleri almak için demek ki size gelmem gerekiyormuş ama şu “Etraf ne der?” kaygısından da kurtulamıyorum bir türlü.
Dr. Başak: Öyleyse çalışmamıza, bu kaygıyla baş edebilmenin yöntemlerini konuşarak başlayabiliriz. Siz de öğrendiklerinizi, burada yaşadığınız tecrübeleri anlatarak etrafınızdakileri bilinçlendirebilirsiniz. Farkındaysanız size yeni yöntemlerden, yeni becerilerden bahsediyorum. Çünkü psikoterapi, yaşamınızdaki sorunlarla başa çıkmanız için işlevsel yollar öğrenmenize yardımcı olmaya odaklanılan bir süreçtir. Çoğumuz bu yeni yolları hiç duymamış, denememiş olabiliriz. Bu da bizi ‘deli’ yapmaz.
(Psikoterapi diyalogları yaşanmış hikayelerden esinlenerek, psikoterapi sürecinde kullanılan yöntemlere örnek oluşturmak amacıyla yaratılmıştır. İçeriği psikolojideki bilimsel gelişmelere paralel olmakla beraber, genel bilgilendirme ve tavsiye niteliğindedir.)
Psikiyatrist mi, psikolog mu? Hangisini seçmeliyiz?
Ruhsal bir sıkıntımız olduğunda bir psikiyatriste mi yoksa bir psikoloğa mı danışmalıyız? İkisinin farkları nelerdir? Psikolog Başak Demiriz'in açıklamalarını okumak için tıklayın...
