Bitmek bilmeyen temizlik ritüelleri
Temizlik hastası biri, kirli olduğunu düşündüğü nesnelere dokunamıyor, dokunduğunda kendini ellerini yıkama mecburiyetinde hissediyor ve defalarca ellerini yıkamadan temiz olduğuna inanmıyor.
Temizlenme biçimi sadece el yıkamayla sınırlı kalmıyor. Eşyalarını defalarca temizliyor, evde geçirdiği zamanları temizlikle harcıyor, evine gelen biri herhangi bir eşyaya dokunduysa bütün evi temizliyor, bulaşığı saatlerce yıkıyor, tamamen temizlendiğine inanması için bir kalıp sabunu bitirebiliyor, başkalarının dokunduğu eşyalara dokunamıyor, dışarıdan eve geldiğinde kapının önünde soyunuyor…
Sosyal ilişkiler bozuluyor
Tüm bunlar size de tanıdık gelmiş olabilir. “Ben de hasta mıyım yoksa?” diyebilirsiniz. Ancak, titizliğin hastalık boyutunda olması için yaptığınız hareketlerin bitmeyen tekrarlarla günlük hayatınızı harap ediyor olması, artık kirlenme endişesiyle evden çıkamaz hale gelmeniz ve eve kimseyi kabul edememenizle birlikte sosyal ilişkilerinizde de yıpranma, yaptıklarınızdan dolayı sinirlerinizin bozulması, hırpalanmanız gibi olumsuzlukların da olması gerekir.
Başka takıntılar da eşlik edebiliyor
Ayrıca obsesif kompulsif kişilik bozuklukları arasında “temizlik”in yanı sıra; her şeyi eksik ya da yanlış yapıp yapmadığını kontrol etme, simetri ve düzene koyma, gereksiz eşyaları atmayıp biriktirme, bir hata yapmış olma ve günah işleme düşünceleriyle sürekli aynı konuları sorup anlatma, dua etme biçimleri de bulunuyor.
Erkekler de takıntılı
Toplumun yüzde 2-3’ünde görülen temizlik hastalığına kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta rastlanıyor. Erkeklerin hastalıkla tanışma yaşı 18, kadınların ise ortalama olarak 22.
Temizlik hastalığı nasıl tedavi edilir?
Temizlik hastalığı ile yaşamaktan bıkan ve bundan kurtulmak isteyenler için durum çaresiz değil. Siz de böyle bir hastalıkla tanıştıysanız, bunun tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu bilmelisiniz. Tedaviye, doktorunuz öncelikle anlamsız, yersiz ve saçma gelen takıntılar ile bunlara eşlik eden davranışların ağır bir ruhsal hastalığa yol açmayacağını size anlatarak başlıyor. Ortalama iki yıl sürebilecek yüksek dozlarda antidepresan ilaçlara davranışçı tedavilerle destek veriliyor.
Davranışçı tedavi, “maruz bırakma” (hastayı kirli olduğunu düşündüğü bir nesne ile temas ettirme) ve “tepkiyi engelleme” (elini yıkamayı önleme) olarak tanımlanıyor. Bu tedavilerle aşama aşama kaygılarınızın üstesinden gelebiliyor, takıntısız bir hayata “merhaba” diyorsunuz.
