Soğuk, yağmurlu ve kasvetli günlerde canımız hamur işi ve tatlı gibi yüksek karbonhidratlı gıdaları daha çok ister. Özellikle karbonhidrat açısından zengin gıdaları yeme eğilimimiz artar. Ancak dikkat etmezsek bu besinler hızla kilo aldırabiliyor. Çözüm ise hem iç ısıtacak hem de vücudu yağlandırmayacak gıdalara yönelmekte. Aile Hekimliği Uzmanı Prof. Dr. İsmet Tamer, Pudra.com okuyucuları için bu gıdaları açıklıyor.
1) Kapasisin ile metabolizma hızlandırma: Kırmızı biber
Kırmızı ya da acı biber yemeklerimize lezzet katmakla kalmaz, içerdiği kapsaisin sayesinde metabolizma hızlandırıcı etkisiyle vücut ısısını da yükseltir.
Ciddi bir mide-bağırsak sorununuz yoksa kahvaltıdaki yeşilliklerden başlayarak akşam çorbasına kadar her öğünde azar azar tüketmeniz içinizi ısıtmaya yardımcı olur.
2) Antimikrobiyal özellikli baharatlar: Zencefil ve tarçın
Enfeksiyonlardan korunmada, bağışıklık sistemini güçlendirmede ve kilo kontrolünde önerilen zencefil ve tarçın özellikle metabolizma hızlandırıcı etkileri sayesinde vücudunuzu soğuk havaların etkilerinden korumaya destek sağlar. Bu iki baharatın antimikrobiyal özelliği vardır ve solunum yolu enfeksiyonlarının neredeyse salgın haline geldiği bu günlerde gün boyu çaya katılarak hastalıklardan korunmak mümkün olabilir.
3) Vücut ısısını korumaya yardımcı: Ihlamur çayı
Sıcak bir bardak çay soğuk günlerde iç ısıtmaya birebirdir. Aslında annelerimizin yaptığı gibi ıhlamur da çok iyi gider. Üstelik ıhlamur sıcak sıcak içildiğinde vücut ısısının korunmasına yardımcıdır.
Boğaz ağrısı ya da soğuk algınlığında limonlu ıhlamur önerilmesinin bir nedeni de içerdiği etken maddeler sayesinde viral enfeksiyonları iyileştirici özelliği olmasıdır.
4) Bağışıklık güçlendirici "kurkumin" kaynağı: Zerdeçal
Hint safranı olarak bilinen ve artık ülkemizde de çok yaygın bulunan zerdeçal, içerdiği kurkumin sayesinde hem bağışıklığı güçlendirir hem de antioksidan etkilere sahiptir. Vücut ısısını korumaya güçlü bir şekilde yardımcı olur.
Soğuk kış günlerinde mutfağımızın bir köşesinde mutlaka biraz zerdeçal bulundurmakta fayda vardır.
5) Piperin kaynağı: Karabiber
Yemeklere kattığı lezzetin yanı sıra antioksidan özelliğe de sahip olan karabiber, içerdiği piperin sayesinde kış aylarında vücudumuzu uyararak vücut ısısının korunmasına yardımcı olur.
6) C vitamini kaynakları: Turunçgiller ve yeşil yapraklı sebzeler
Ne zaman nezle grip olsak C vitamini alıp iyileşmeye çalışırız. Ama bağışıklık sistemimiz öyle çalışmaz. Bağışıklık sistemimizin güçlü olması vücudumuzun hastalıklara karşı direncini elbette artırır ancak bunun için sadece hastalanınca değil düzenli olarak her gün ihtiyacımız olan vitamin ve mineralleri yeteri kadar almamız gerekir.
Vücut direncini artırmak için başta mandalina ve portakal gibi turunçgiller olmak üzere, taze meyve ve bol yeşil yapraklı sebzeler birebirdir.
7) A vitamini kaynakları: Yumurta, balık ve süt
A vitamini bağışıklık sistemi üzerinde güçlendirici etkiye sahiptir ve bunu içeren havuç, yumurta, balık, ıspanak, mercimek, lahana ve süt ürünleri tüketmek vücut direncimizi artırmamıza yardımcı olur.
Yumurta ve balık aynı zamanda güçlü omega-3 kaynaklarıdır. Bugün omega-3’ün düzenli ve yeterli miktarda alındığında vücudun pek çok sistemi gibi bağışıklık sistemine de destek olduğu araştırmalarla kanıtlanmış durumda. Ancak omega-3’ün aktif formu bitkisel gıdalarda maalesef mevcut değil, semizotu gibi gıdalardaki aktif olmayan formu da vücutta aktif forma çok az dönüşüyor. O nedenle eğer gezen tavuk yumurtası ve haftada 3-4 porsiyon sağlıklı deniz balığı yiyerek omega-3 alamıyorsanız, güvenilir markaların omega-3 ürünlerini kullanabilirsiniz.
8) Probiyotikten yana zengin gıdalar: Ev yapımı yoğurt, kefir ve turşu
Başta kefir ve ev yapımı yoğurt gibi fermente süt ürünleri olmak üzere probiyotik zengini gıdaları menülerinizden eksik etmeyin. Tüm doğal probiyotik gıdalar öncelikle bağırsak mikrobiyotasını güçlendirerek bağışıklık sistemini enfeksiyonlara dirençli hale getirir. Örneğin tuz miktarına dikkat edilerek ev yapımı turşu tüketmek grip ve nezleden önemli oranda korur.
9) Bağırsak sağlığı için: Su
Bağırsak sağlığı için probiyotik gıdalar yanı sıra kabızlık sorununun yaşanmaması için her gün yeterli su ve lifli, posalı gıda tüketilmesi de çok önemlidir. Günde ortalama 8-10 bardak su için.
10) Lif kaynağı: Yulaf kepeği
Son yıllarda güçlü bir lif kaynağı olan yulaf kepeğinin içerdiği beta-glukan sayesinde hem bağırsak sağlığına hem de bağışıklık sistemine destek olduğuna dair araştırmalar yayınlanıyor. Yulaf kepeğinin kolayca tüketilmesi için hazır formları mevcut.
11) Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için: Et ve bakliyat
Vücudumuzdaki pek çok enzim ve hormonlar ile hastalıklardan koruyan antikor gibi maddeler için protein olmazsa olmaz. Bu nedenle kış günlerinde bağışıklık sistemimizin düzgün çalışması için her gün yeterli protein almak gerekir. Başta sağlıklı deniz balıkları ve yüksek protein içeren bakliyatlar olmak üzere her gün vücut ağırlığımızın kilosu başına yaklaşık 1 gr protein almak idealdir. Yağsız kırmızı et ve derisi alınmış beyaz et de aşırıya kaçılmadan ve dönüşümlü olmak üzere tüketilebilir.