Yediğiniz karbonhidratların kalitesini gösteren bilimsel bir teknik var: Glisemik indeks (GI). Glisemik indeks, bir yiyeceğin kan şekerinizi ne kadar hızlı ve ne kadar fazla yükselttiğini gösterir. Yiyeceğin olgunluğu, hatta pişirme tekniği bile var olan GI'inı değiştirir. Örneğin olgun bir muzun GI'i yeşil bir muzdan daha yüksektir. Fırınlanmış bir patatesle haşlanmışın değerleri oldukça farklıdır. Ayrıca yüksek GI'li bir yiyeceği protein ya da yağla kombine edip yediğinizde GI azalır, çünkü yiyeceğin emilimi yavaşlar.
Matematikçi gibi düşünmeden düşük GI beslenmenin oldukça kolay bir yolu var. Kıyıya yavaş yavaş vuran dalgalar gibi kan şekerinizi yavaş yavaş yükseltecek yiyecekler kaliteli karbonhidratlardır. Bu sağlıklı karbonhidratların yanına sağlıklı da bir protein ve yağ kaynağı ilave ederseniz, kan şekeriniz ve kilo alımınızla ilgili problem yaşama riskinizi azaltırsınız. Örneğin, esmer pirinç ve sebzenin yanında ızgara balık gibi ya da sevdiğiniz bir meyvenin yanında yiyeceğiniz ceviz veya badem gibi.
Yüksek kaliteli karbonhidratlar vitamin, mineral ve lifle doludur. Tam tahıllı ürünler, esmer pirinç, yulaf, sebze, meyve ve baklagiller bu gruba girer. Bunların bir kısmı bitki hücre duvarında bulunan çözülebilir lif içerir. Çözülebilir lif mideden glikoz emilimini yavaşlatır, kan şekerini kontrol altında tutar. Araştırmalara göre tam tahıllı ve yüksek lifli gıdalarla beslenmek diabet riskinizi %35-42 azaltır.
Düşük kaliteli karbonhidratlar ise düşük besin değerine sahiptir. Ana kaynak olarak şekerden oluşur. Şekerler, şekerli içecekler, bal, reçel, kek, pasta, tatlılar, beyaz nişasta ve unlu yiyecekler, meyve suları, kuru meyveler.
Hayat boyu sağlık için amacınız her zaman beslenmenizde kaliteli karbonhidratları seçmek olmalıdır.
İyi bayramlar...
Op. Dr. Ebru Aydın
İntegratif Tıp & Kadın Hastalıkları Doğum Uzmanı
Dcakademi.com
