Meyve diyeti sağlıklı mı?
Sadece meyve tüketilen diyetlerle zayıflamak mümkün mü?
Sadece meyve yiyerek zayıflamak her zaman mümkün olmayabilir. Meyveler her ne kadar düşük kalorili yiyecekler olsa da, sonuçta meyve şekeri içerir ve diyette miktarı sınırsız tutulursa kilo artışı bile yapabilir. Mesela orta büyüklükte bir elmayı 70 kalori sayarsak ve bir günde 30 adet elma yediğinizi düşünürsek, toplam 2100 kalori almış olursunuz ve bu kaloriyi harcayamazsanız kilo alabilirsiniz.
Diyelim ki, kilo probleminiz var ve zayıflamak için sadece meyve yiyorsunuz. Miktarını da az yiyorsunuz, evet bu durumda kesinlikle vücut ağırlığınız azalır. Ama asıl kilo probleminiz olan yağlarınızdan değil, kas kitlenizden kaybedersiniz. Bununla birlikte dengesiz beslenmeye bağlı bayılmalar, baş dönmeleri, kansızlık ve hafıza kusurları yaşarsınız. Bu diyeti bırakıp normal beslenmeye geçtiğinizde kas kitlenizi kaybettiğiniz için metabolizma hızınız yavaşlamış olur ve iki kat daha çok kilo artışı yaşarsınız.
Meyve şekeri sağlıksız mı?
Meyve, her ne kadar vitaminden, mineralden ve liften zengin bir besin olsa da, içerdiği şeker bildiğiniz beyaz şekerin ikiz kardeşidir. Bugün birçok bilimsel araştırmada şekerin hücre yaşlanmasına, organ yağlanmasına ve çeşitli kanser türlerine neden olduğu görülüyor. Bu nedenle meyve çok sağlıklı diye düşünüp, yüksek miktarlarda tüketilirse kilo artışı yapabilir. Şeker hastalarında kontrolsüz kan şekeri yükselmeleri olabilir ve ayrıca karaciğer yağlanmasını tetikleyebilir.
Meyve diyeti yapmak sağlıklı mı?
Bazı yerlerde zayıflamak için değil, detoks amacıyla da sadece meyve yendiğini görüyoruz. Bu uygulamaların çok sağlıksız olduğunu bilmek gerekiyor. Vücudun ihtiyacı olan temel besin maddeleri vücuda verilmediği için hem kısa vadede hem uzun vadede çok ciddi sağlık problemleri yaşanabilir.
Meyve diyeti pankreası yorar mı? Ashton Kutcher’in başına gelenler gerçekten doğru mu?
Pankreas vücutta protein ve yağların sindirimi için gerekli olan enzimleri salgılar. Bununla birlikte kan şekerini dengeleyen hormonların da yapım yeridir. Yani hem sindirim hem de hormon yapan bir organdır. Sağlam pankreası olanlarda bir müddet sadece meyve yemek doğrudan pankreas bezinde bir hasar oluşturmaz. Ama öncesinde çok alkol kullanmış, çok sigara içmiş, çok yağlı beslenmiş, ailesinde şeker hastalığı öyküsü olan ve bol şekerli yiyecek tüketen bir insanda tek yönlü beslenme pankreası zorlayabilir ve bu durumda problemler ortaya çıkabilir. Yani ben kişisel olarak Ashton Kutcher’in sadece meyve yediği için enzimlerinin yükseldiğine inanmıyorum. Bugün çok alkol almak, bağımlılık yapan maddeleri kullanmak, kandaki yağ oranının yükselmesi ve çok yağlı beslenme şeklinde veya bazı enfeksiyonların seyrinde hem karaciğer hem pankreas enzimleri yükselebilir. O nedenle Ashton Kutcher’in iyice muayene edilip diğer risk faktörleri açısından da değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Akşam meyve yenir mi?
Akşam meyve yenebilir. Ancak ben gece yatmadan üç-dört saat öncesinde besin alımının kesilmesini öneriyorum. Nasıl ki beyin uyuyor ve dinleniyor, iç organların da dinlenmesini sağlamak lazım. Sadece meyve ile değil herhangi bir yiyecekle yormamak gerekiyor. Her ne kadar bizim genel kültürümüzde meyve akşam yemeğinden bir-iki saat sonra tüketilse de artık bunun değiştirilmesi taraftarıyım. Bence en iyi meyve saati ikindidir. Öğlen ve akşam yemeği arası oldukça uzun. O nedenle mutlaka bu iki öğün arasına ikindi yemeği koyulmalı ve bu öğünde meyve tercih edilmeli. Daha iyi şeker regülasyonu için, meyveyi tek başına yemek yerine, yoğurt, badem ve yulaf ezmesi ile birlikte tüketmek daha doğru olur.
Hangi besinler pankreası yorar?
Pankreas, proteinlerin ve yağların sindirimini sağlar bununla birlikte kan şekerini de dengeler. Çok yağlı, proteinli ve şekerli gıdalar pankreası yorar. Alkol özellikle kronik pankreas iltihaplanması yapar, yani pankreasın baş düşmanlarından biridir. Bu nedenle kızartmalardan, şarküteri ürünlerinden, çok yağlı ve soslu yiyeceklerden, alkolden, hamurlu ve yağlı tatlılardan uzak durmak gerekir.
En sağlıklı meyve hangisi?
Meyvelere rengini veren pigmentlerin sayıları 2000’in üzerindedir ve bu pigmentler bağışıklık sistemimizi koruyan maddeler içerir. Beş farklı renk grubundan (kırmızı, sarı, beyaz, yeşil ve mor) en fazla antioksidan içeren mor renktir. Ekşi meyvelerin de kan şekerini daha ılımlı yükselttiğini biliyoruz. Bu gözle baktığımızda mor eriğin sağlık açısından değeri, su götürmez bir gerçek. Bu meyve özellikle lif açısından da çok zengin olduğu için kabızlığın çözümü ve bağırsak dostu. Her ne kadar mor erik çok sağlıklı bir meyve olsa bile porsiyon kontrolünü yapmak çok önemli. Sağlıklı olmak için yiyecek çeşitliliğini göz önünde tutmak gerekiyor. Bu nedenle günde üç porsiyon farklı renklerde meyve yemek bağışıklık sistemimiz için çok önemli. Mesela bir adet yeşil kivi, üç adet mor erik, bir adet sarı şeftali yemek yeterli olur.
Rejimdeyken tüketilmemesi gereken meyve var mı?
Şeker değeri yüksek meyveler (kavun, karpuz, dut, incir, üzüm gibi) çabuk acıktırdığı için tavsiye etmem. Çünkü bu meyvelerin şekeri, kan şekerini çok hızlı yükseltir ve hızlı yükselen şeker de çabuk düşer. Bu durumda kişi daha çabuk acıkır ve daha çok yeme isteği duyar. Şekeri düşük, lif oranı yüksek olan meyveler daha uzun süre tokluk sağladığı için daha çok tercih edilmeli. Örneğin ayva, kivi, portakal, yeşil elma, erik gibi.
Meyve şekerini dengelemek için öneriniz var mı?
Meyve şekerini dengelemek için mutlaka yanında protein değeri yüksek olan bir besin maddesi ile birlikte yemek gerekiyor. Örneğin yoğurt en başta tercih edilebilecek yiyecek. Gerçek yoğurdun içine koyacağınız küçük parçalara bölünmüş meyveler olabilir. Sütlü kahve ile birlikte birkaç parça kuru meyve tüketebilirsiniz veya meyveyle birlikte on adet badem veya fındık yiyebilirsiniz. Hatta ana öğünde doymadığınızda, ikinci tabak yerine bir meyve yemek daha az kalori almanızı sağlar. Hem de yemekle birlikte meyve yediğiniz için kan şekeriniz hızlı yükselmez ve daha uzun süre tok kalırsınız. Aynı zamanda da tatlı ihtiyacınızı karşılamış olursunuz.
Tek gıda rejimlerinin sağlığa zararı var mı?
İster meyve diyeti, ister protein diyeti, ister sebze diyeti olsun tek yönlü diyetler sağlık üzerine geri dönüşümü mümkün olmayan ciddi hasarlar verir. Temel besin maddelerinin eksikliğine bağlı olarak, algılama fonksiyonlarında bozulma, unutkanlık, halsizlik, yorgunluk, kabızlık, kas kaybı, metabolizma hızında yavaşlama, kemik erimesi, bayılmalar ortaya çıkabilir. Bununla birlikte sıvı-elektrolit kaybına bağlı kalpte ritim problemleri ve bayılmalar görülebilir. Hatta ani ölümler bile ortaya çıkabilir.
Kısa sürede zayıflamak isteyenlere tek gıda rejimlerini önerir misiniz?
Kısa sürede çok kilo vermek doğru bir yaklaşım değil. Çünkü fazla kilolu olmak bir günde ortaya çıkmaz o nedenle de bir günde verilmez. Günümüzde ayda ortalama 2,5-3 kilo vermek, sağlıklı olarak kabul edilmiştir. Bu aralıkta kilo verebilmek için de tüm besin guruplarından miktarı azaltılmış olarak vücuda almak gerekir. Bununla birlikte mutlaka hareketlilik artırılmalı.
Kısacası sadece rejim yaparak kilo verilemez hatta kilo verilse bile rejim bittiğinde kişi tekrar kilo artışı yaşar. Bu nedenle her türlü metabolik ve hormonal dengenin oluşturularak beslenme şeklinin kişide bir davranış haline getirilmesi gerekiyor. Dolayısıyla kalıcı kilo kaybı istiyorsak kısa süreli rejimlerden ziyade kişinin yaşam tarzını değiştirmemiz gerekiyor.
