Kuduz nedir?
Aslında bir hayvan hastalığı olan kuduz, hayvandan insana salya ve kan yoluyla bulaşan bir virüstür. Başta rakun, tilki, çakal ve yarasa olmak üzere kedi, köpek gibi memeli hayvanlardan bulaşabilir. Kuduz, aşısı yapılmadığı takdirde ölüme neden olur. Hastalığın kuluçka süresi 4 gün ile birkaç yıl arasında sürebilir. Ancak vakaların çoğunda bu süre 20-40 gün olarak görülür. Özellikle kafa bölgesinde, beyne ve sinirlere yakın ısırılmalarda risk daha fazladır. Hastalığa yakalanan bir kişi yüksek ateş, sanrılar görme, vücutta kasılmalar gibi semptomlar göstermeye başlar. Hastalığın son dönemlerinde ataklar gelir, hasta su içmek ister ancak boğulma hissi sebebiyle su görünce korkar. Sonunda nöbetler geçirerek kısa sürede yaşamını yitirir. Bir insan kuduz hastalığına yakalanmışsa bunun tedavisi bulunmamaktadır, kuduz kesinlikle öldürücüdür.
Kuduz insandan insana bulaşır mı?
Kuduz teorik olarak bir insanın diğer bir insanı ısırması sonucu bulaşabilir ancak hiçbir zaman böyle bir vakaya rastlanmamıştır. Kuduz hastalığının insandan insana bulaştığı tek vaka dünyanın 5 farklı ülkesinde gerçekleşen 8 ayrı korneal transplantasyondur. Korneal transplantasyon yapılan 8 kişide kuduza bağlı ölüm tespit edilmiştir. Bu olaylardan sonra kornea nakli operasyonlarına sıkı kurallar getirilmiştir.
Hayvan ısırması veya tırmalaması halinde bilinmesi gerekenler
Sanılanın aksine kuduz hayvan ağzından salyalar akıtarak etrafta dolaşmaz. Kuduz köpek, anormal davranışlar sergilemeye başlar, kuytu bir yere saklanır, kendisine bir zarar geleceğini düşündüğü için korkar ve saldırganlaşır. Aynı şekilde ev hayvanlarının da aşıları tam yapılmalıdır, çok masum görünen bir kedinin tırmalaması bile tedbirli olmayı gerektirir. Hayvanın kuduz olmadığından eminseniz bile ısırma veya tırmalama varsa, hemen hastaneye başvurmak gerekiyor. Hayvanı takip edebiliyor olmak da önemli.
Siz veya çocuğunuz bir hayvan tarafından ısırılırsanız:
- Hiç vakit kaybetmeden derhal kuduz aşısı yapan size en yakın sağlık kuruluşunun intaniye servisine gidin. Olaydan sonra en geç 72 saat içerisinde ilk doz aşıyı almak gerekiyor. Beyne yakın bölgelerde risk daha fazla olduğu için bu süre daha da kısa.
- Yaralanan bölgeyi bol sabunlu suyla yıkayın. Enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olacaktır.
- Eğer yaralanma kafada ve beyne yakın bir noktadaysa aşının yanı sıra size kesinlikle kuduz immünglobulini yapılması gerekiyor.
- Kuduz aşısı 0, 3, 7, 14 ve 28. günlerde 5 doz olarak yapılıyor. Size bir aşı kartı verilecek. Bu kartla aşılara mutlaka tam gününde gitmek gerekiyor. Aşıya gitmediğiniz takdirde halk sağlığını tehdit etme gerekçesiyle hastaneden veya polis merkezinden çağrılabilirsiniz.
- Eğer yakın tarihte tetanoz aşısı olmadıysanız, ilk doz aşıyla birlikte tetanoz aşısı da olmanız gerekiyor.
- Aşılandığınız süre boyunca alkol almamanız gerekiyor.
- Mümkünse hayvanı takibe almanızda fayda var.
Size en yakın kuduz merkezini il sağlık müdürlüğünüzün web sitesinden öğrenebilirsiniz.
İstanbul’daki kuduz merkezleri: istanbulsaglik.gov.tr
