Şaşılık nedir?
Her iki gözün birbiriyle olan paralelliğini kaybetmesidir. Dünya Göz Hastanesi uzmanları şöyle açıklıyor: her bir gözde 6’şar adet göz dışı kas bulunur. Bunların birinde veya birkaçında kuvvet azlığı veya fazlalığı olması şaşılığa neden olur. Bir göz düz bakarken diğeri içe, dışa, yukarı veya aşağı kayabilir. Bazı durumlarda kayma her iki gözde de mevcuttur. Gözlerdeki kayma şaşılığın sebebine göre sürekli ya da geçici süreli oluşabilir. Medical Park Hastanesi uzmanları şaşılığın görülme sıklığının yaklaşık olarak yüzde 4 olduğunu söylüyor ve; kız ve erkek çocuklarda aynı sıklıkta görülmekte olduğunu belirtiyor.
Şaşılık neden olur?
Medical Park Hastanesi uzmanları şaşılığın nedeninin tam olarak bilinmediğini söylüyorlar. Gözü hareket ettiren 6 adet kas bulunmaktadır. Her iki gözde normal pozisyonda olması için bu kaslar bir denge içinde bulunmalı ve koordineli bir şekilde hareket etmesi gerekir. İşlevsel, nörolojik veya kaslardaki yapısal bozukluklar, kaslardaki dengesizlikler, beyin merkezinin etkilendiği serebral polsi, down sendromu ve hidro sefali gibi hastalıklar, görmeyi düşüren kataraktlar, glokom veya travmalar gözlerin paralelliğini bozarak şaşılık nedeni olabilmektedirler.
Dünya Göz Hastanesi yetkilileri ise sorunlu hamilelik dönemi, doğumun problemli olup olmadığı, çocuğun gelişimi, geçirdiği hastalıkların şaşılığa yol açabildiğini söylüyor. Şaşılık için genetik yatkınlık söz konusudur. Ailede gözünde kayma olan varsa çocuklarda şaşılığın görülme şansı yükselmektedir. Çocukluk döneminde yani 2 yaşından sonra görülen şaşılıklarda genellikle neden göz bozukluklarıdır. Şaşılığa yatkınlığı olan bir çocukta gözdeki kayma, ateşli bir hastalık veya bir travma (düşme, ameliyatlar, kazalar) sonrası başlayabilir. Göz kaslarımızın hareketini yöneten merkez beyindedir, bu nedenle sinirlerde oluşan felçler de gözde kaymalara neden olur. Geçirilen kazalar, kafa travması, ateşli hastalıklar ve ileri yaşta hipertansiyon ve şeker hastalığı gibi bazı durumlarda göze gelen sinirlerde felçler oluşabilir. Bu şekilde oluşan şaşılıklarda tedavi felcin kalıcı olup olmamasına bağlı olarak değişebilir. Çocuklarda göz tembelliği, büyük yaş grubunda çift görmeye neden olabileceği için mutlaka tedavisi gereklidir.
Kaç çeşit şaşılık var?
- İçe şaşılık (Ezotropya)
- Dışa şaşılık (Ekzotropya)
- Yukarıya şaşılık (Hipertropya)
- Aşağıya şaşılık (Hipotropya)
Şaşılık belirtileri nelerdir?
- Gözde paralelliğin kaybolması
- Göz sulanması
- Ağrı
- Baş ağrısı
- Çift görme
- Üç boyutlu görüntünün kaybolması
- Bulanık görme
- Baş veya yüzün bir yana dönük olması
Yalancı kaymaya dikkat!
Bebeklik ve çocukluk döneminde olan kaymaların bir kısmı yalancı kaymalardır. Yalancı kayma, göz kapaklarının ve burun kökünün genişliği ile ortaya çıkan yanıltılıcı bir görünümdür. Bu durumun tam olarak aydınlatılabilmesi için mutlaka bir göz muayenesi yapılmalıdır.
Erişkinde bulunan şaşılığın belirtileri nelerdir?
Çocukluktan beri şaşılık bulunuyorsa çok az belirti bulunabilmektedir. Ancak ileri yaşlarda oluşursa şaşılık en sık görülen belirti çift görme olacaktır. Bazı erişkinlerde gözde ağrı, baş ağrısı, başı sürekli eğik tutmak gibi belirtiler bulunabilir. Dışa bakış bulunan çocuk ve erişkinler güneş ışığının altında tek gözlerini kapatmayı tercih ederler.
Erişkinlerde şaşılık tedavisi nasıl yapılır?
- Göz Egzersizleri: Konverjans yetmezliği adı verilen okuma Ya da çalışırken gözün yeterli çalışmaması gibi özel durumların tedavisinde kullanılır.
- Prizmalı Gözlükler: Küçük kaymaların tedavisinde kullanılır. Çift görmenin azalmasını sağlar.
- Enjeksiyon: Birkaç ay boyunca enjekte edildiği kası felç eden bir ilacın kullanılması esasına dayanır. Seçilmiş vakalarda faydalı olan bir yöntemdir.
- Ameliyat: Her yaşta en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Uyumlu olan vakalarda lokal anesteziyle yapılabilmektedir. Ameliyat kozmetik nedenle, çift görmenin azaltılması, gözlerin birlikte kullanılmasının sağlanması, gözlerdeki ağrının azaltılması amacıyla yağılabilmektedir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatlarında riskleri mevcuttur.
