Kanserde erken tanı çok önemli. Teşhis erken konulduğunda, tecrübeli tıbbi bir ekip ve güçlü bir teknolojik altyapıyla mükemmele yakın sonuçlar alınabiliyor. Özellikle son yıllardaki yeni tedavi planları, ilaç ve diğer teknolojiler kanser sorununu eskisi kadar korkulu bir problem olmaktan çıkaracak gibi. Bu yazıda, sık görülen beş kanserin ilk işaretleri hakkında bilgilenme imkanı bulacaksınız.
Meme kanseri
Kadınların en çok yakalandığı kanserlerin başında meme tümörleri geliyor. Doğum yapmamış, doğum yapıp bebeğini hiç emzirmemiş, ilk doğumunu 35’inden sonra yapmış, adet başlama yaşı erken, menopoza girme yaşı geç kadınlarda meme kanseri olma ihtimali artıyor. Meme tümörünün belirtileri şunlar:
- İki meme arasında simetrinin bozulması
- Memede elle bir sertlik ya da kitle hissedilmesi
- Meme başında veya meme cildinde içe doğru çekilme oluşması
- Meme cildinde portakal kabuğuna benzer görünüm
- Meme başında şekil veya yön değişikliği
- Memede beklenmeyen şişme veya büyüme artışı
- Meme başından pembe-kırmızı renkli akıntı gelmesi
- Koltukaltında sertlik ya da şişlik
Akciğer kanseri
Kansere bağlı ölümlerin neredeyse beşte birinden akciğer tümörleri sorumlu.. Yani kansere ilişkin ölümlerin birinci sorumlusu hâlâ o! Akciğer kanseri, sigara içenlerde (sigara, puro, pipo, nargile), sigara dumanına maruz kalanlarda (pasif içiciler), kirli hava soluyanlarda daha sık görülüyor. Önemli işaretler şunlar:
- Öksürük
- Kanlı balgam
- İlerleyici nefes darlığı
- Sırtta, kürek kemikleri arasında batıcı ve rahatsız edici ağrılar, göğüs ağrısı
- İştahsızlık
- Halsizlik, kilo kaybı
- Terleme ve yorgunluk
Kalın bağırsak kanseri
Erken teşhisin çok kolay olduğu ve erken teşhiste neredeyse tam iyileşmeye varan sonuçların alınabildiği kanserlerden biri de kalınbağırsak ve makat kanserleri. Türkiye’de her yıl 30 binden fazla kişinin bu tümöre yakalandığı düşünülüyor. Kalınbağırsak kanserinde kalıtım çok önemli bir konu.
Ailesinde kalınbağırsak kanseri bulunanlarda, hatta meme, yumurtalık, rahim kanseri söz konusu olanlarda, kalın bağırsaklarda polip hastalığı bulunanlarda risk artıyor. Ülseratif kolit ve crohn hastalığı gibi kronik iltihabi bağırsak hastalıkları da riski artıran nedenler. Çok fazla kırmızı et yiyenlerde, (özellikle mangalda, ateşte kızartılarak pişirilmiş kırmızı etler) hayvansal yağı fazla miktarda tüketenlerde, posadan fakir gıdalarla beslenenlerde, fazla miktarda alkol kullananlarda da risk artıyor. Kolon kanserinin başlıca belirtileri şunlar:
- Bağırsak alışkanlıklarının değişmesi, özellikle kabızlık yakınmasının sıklaşması
- Sık tuvalete gitme ihtiyacı
- Dışkının kalem gibi incelmesi
- Karında ağrı, şişkinlik
- İzah edilemeyen kansızlık, kilo kaybı ve halsizlik
Pankreas kanseri
Son yıllarda sık görülen kanserlerden biri haline gelen pankreas kanserinde teşhis her zaman kolay değil, hatta çoğu zaman mümkün olamıyor. Hastalığın neden artış gösterdiği tam olarak bilinmiyor. Beslenme değişiklikleri, kafeinli besinlerin, şekerli yiyeceklerin, yağda kızartılmış gıdaların, sigara ve alkolün daha sık tüketilmesi sorumlu tutuluyor. Belirtilerine gelince:
- Mide bölgesinde yemeklerle ilgisiz, inatçı ağrı, dolgunluk, rahatsızlık hissi
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- İlerleyici sarılık hali
- Bulantı ve kusmalar
- Pankreatit atakları
- Bel ve sırt bölgesinde ağrılar
- Karında şişlik
Prostat kanseri
Yaşlı erkeklerin korkulu rüyalarından biri haline gelen prostat kanserinin en önemli risk faktörü yaşlanma. Yaş ilerledikçe prostat kanseri daha sık görülüyor. Özellikle yaşı 80’i geçen her iki erkekten birinin prostat kanserine yakalanma olasılığı yüzde 100’e yakın. Kalıtım bu kanserde de önemli. Birinci derecede yakınlarında prostat kanseri olan erkeklerde olasılık daha fazla. Ailede prostat kanseri olan kişi sayısı arttıkça, ayrıca hastalığın görülme yaşı düştükçe olasılık riski yükseliyor. Prostat kanserinin, şişman, çok fazla et, doymuş yağ ve alkol tüketenlerde de sık görüldüğü biliniyor. Hastalığın başlıca belirtileri şunlar:
- İdrar yapmada güçlük
- Geceleri daha sık idrara kalkma zorunluluğu
- Kesik kesik idrar yapma
- İdrardan kan gelmesi
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Bel ve sırt ağrıları
