Tiroit hastalıkları denilince ilk sırayı tiroit nodülleri alıyor. Tiroit nodülü nedir, nasıl teşhis edilir, ne gibi sorunlara yol açar? Bu soruları Prof. Dr. Osman Müftüoğlu Hürriyet’teki köşesinde yanıtlıyor.
Tiroit nodülü nedir?
Tiroit nodülleri, tiroit bezinin içinde gelişen yumrulardır. Bu yumruları genellikle hastalar kendileri fark eder, boyunlarının ön kısmında hissettikleri bir şişlik nedeniyle doktorlarına müracaat ederler.
Nodüller, başka bir amaçla yapılan boyun muayeneleri esnasında da yakalanabilir. Tiroit nodülü yıllar içerisinde büyüyebilir; nohut, ceviz ve hatta portakal büyüklüğüne kadar irileşebilir. Bazı nodüller ise aniden oluşur ve neredeyse bir gecede rahatsız edici boyutlara ulaşabilir.
Nasıl teşhis ediliyor?
Doktorunuz tiroit nodülünü teşhis edebilmek için sizi dikkatlice muayene edecek, bu muayene esnasında nodülünüzün sert ya da yumuşak, hareketli veya sabit pozisyonda olup olmadığını, büyüklüğünü, yerini ve sayısını belirleyecektir. Sizden sesinizde bozukluk, kısıklık veya çatallanma gibi yakınmalarınızın olup olmadığını, ailenizde tiroit hastalığı hikâyesinin bulunup bulunmadığını, yakın bir zamanda boyun ve baş röntgeni çektirip çektirmediğinizi, kilo kaybı, çarpıntı, sinirlilik, ellerinizde titreme ve terleme gibi yakınmalarınızın bulunup bulunmadığını öğrenmek isteyecektir.
Daha sonra bu nodülün zararsız ya da kötü huylu hücrelerden oluşmuş hücre topluluğu veya sıvı dolu bir kist olup olmadığını öğrenmek için bazı incelemelere gerek duyacaktır.
Bu incelemelerle nodüllerinizi tiroit hormonu üretme yetenek-lerini, sayı, büyüklük ve yerlerini kesinleştirecektir. Bu incelemeler çok önemlidir. Çünkü bir nodülün aktif olup olmadığı (hormon üretmediği), kanserleşme olasılığı taşıyıp taşımadığı bu incelemelerle anlaşılabiliyor.
Nasıl tedavi ediliyor?
Tiroit nodülü eğer malign (kötü huylu) bir hastalık kuşkusunu gösteriyorsa, tedavi yöntemi sadece cerrahî yaklaşım olmalıdır. İyi huylu nodüllerin nasıl izleneceğine doktorunuz karar verecektir.
Nodüller tedavi edilmeden sadece izlenebilir veya sentetik T4 kullanılarak küçültülebilir. Eğer kontrolsüz ve aşırı miktarda tiroit hormonu üreten bir nodül belirlenmişse nodül ya cerrahî olarak çıkarılır ya da radyoaktif iyotla fonksiyonu sonlandırılır. Biyopsiyle tiroit kanseri tanısı kesin olarak konulduğunda ise sadece nodül değil, bezin tamamı cerrahi olarak çıkartılacaktır.
Nodüllerin belirtileri neler?
- Hipotiroidi veya hipertiroidi belirtileri. (Yorgunluk, halsizlik, çarpıntı, kilo alma veya verme, aşırı üşüme veya terleme.)
- Baskı belirtileri. (Ses kısıklığı ve çatallanması, yutma güçlüğü.)
- Boyunda ağrı ve rahatsızlık hissi.
Nasıl izleniyor?
Tiroit nodüllerinin değerlendirilmesinde kullanılan testler T3, T4 ve TSH hormonlarının kan seviyelerinin ölçülmesi, ultrasonografik yöntemle bezin incelenmesi ve radyoaktif iyot kullanılarak tiroitinizin radyonükleer fotoğrafının alınmasıdır.
Doktorunuz çoğu kez kesin tanı koyabilmek için “iğne aspirasyonu yöntemi” kullanarak tiroit biyopsisi yapmak isteyecektir. Biyopsi kolay, güvenli ve kesin sonuç veren bir yöntemdir. Biyopsiyle alınan dokunun ya da sıvının uzman hücre patolojistleri tarafından incelenmesi kanser kuşkusunu giderecektir. Çoğu kez doktor muayenehanelerinde kolayca yapılabilen ve neredeyse istirahat bile gerektirmeyen bu tanı yöntemi sizi korkutmamalıdır.
Tiroit biyopsisi güvenli ve tehlikesiz bir tanı yöntemidir. Doktorunuz bu yönde bir istekte bulunduğunda ona yardımcı olmanızda yarar var.
Hangi nodüller tehlikeli?
- Sintigrafik incelemede tek ve hipoaktif nodül saptanması
- Ultrasonografik incelemede mikrokalsifikasyonlar ve belirgin damarsal yapılanmaların belirlenmesi
- Nodülün 1 cm’den büyük olması
- Hızlı büyümesi
- Komşu lenf bezlerinde büyümeye yol açması gibi durumlarda nodüllerin dikkatle incelenmesi şarttır.
