-“Telefon ya da kapı çalsa hemen çok heyecanlanıyorum ve kalbim hızla çarpmaya başlıyor. Çocuklarımın ya da yakınlarımın başına kötü bir şey gelmiş olabileceği düşüncesi ile çok endişeleniyorum”.
-“Nedensiz yere kalbim kötü kötü çarpıyor. Hemen aklıma kötü hastalıklar geliyor ve bende de mutlaka bir kalp hastalığı var diye düşünüyorum. Hastanelere kaç kez gidip çeşitli tetkikler yaptırdım. Doktorlar bir şeyim olmadığını söyledikleri halde aynı belirtiler tekrar tekrar oluyor. Tıbba inancım kalmadı”.
-“Öyle şiddetli sıkıntı basıyor ki öleceğim, çıldıracağım ya da aklımı kaybedeceğim diye çok korkuyorum. Yerimde duramıyorum. Nefesim daralıyor, titriyorum, üşüme-ürperme geliyor, başım dönüyor. Bu nedenlerle acil servislere koşturduğum oluyor”.
Yukarıdaki belirtiler sizde ya da bir yakınınızda olabilir. Tüm bunların nedeninin psikolojik olabileceğini aklınızda bulundurun.
Psikiyatride anksiyete dediğimiz duygulanım hali, tüm bu belirtilere neden olabilir. Alman Hastanesi'nden aldığımız bilgileri sizlerle paylaşıyoruz.
Anksiyete nedir?
Kaygı, bunaltı ya da sıkıntı olarak da adlandırabileceğimiz anksiyete, herkes tarafından zaman zaman yaşanan korkuya benzer bir duygudur. Duygulanımda kaygı yönünde artış olduğunu ifade eder. Kişi bunu sanki kötü bir şey olacakmış gibi nedeni belirsiz bir endişe olarak algılar. Korku, dışarıdan gelebilecek kaynağı belli gerçek bir tehlike karşısında ruhsal ve bedensel olarak verilen bir tepki biçimidir. Böyle gerçek bir tehlike ile karşılaşan her insan şiddetli bir korku duygusuyla beraber bedensel tepkiler de gösterir. Örneğin kalbi hızla çarpmaya başlar, titrer, terler, gözbebekleri büyür, ürperir, tüyleri diken diken olur vb. Anksiyete, nedeni bilincimizde olmayan yani nedeni hakkında net bir bilgimizin olmadığı, içsel bir tehlike ya da tehdit karşısında gösterilen ruhsal bir tepkidir ve korkuda olduğu gibi bedensel belirtilerin eşlik ettiği bir durumdur .Anksiyete, çok hafif bir tedirginlik ve gerginlik duygusundan panik derecesine kadar varan değişik yoğunluklarda yaşanabilir.
Anksiyete Bozukluğu nedir?
Anksiyete, herkes tarafından zaman zaman hissedilen bir duygulanımdır. Bu duygulanımla tanışmamış kimse yoktur. İnsanın yaşamını sürdürebilmesi, çevreye uyum gösterebilmesi ve belirli görevleri yerine getirmesinde itici güç rolü oynaması bakımından bir dereceye kadar sağlıklı olan anksiyete, kişinin işlevselliğini bozmaya başladığı noktadan itibaren sorun olmaya başlar.
- Kişinin mesleki ve ailevi yaşantısını etkilemeye başlamışsa
- Kişilerarası ilişkilerinde zorluklar oluşturuyorsa
- Gün içinde çok sık karşısına çıkıyor ve gününün büyük bir bölümünü kapsıyorsa
- Bu duygulanımını kontrol edemiyor ve başa çıkamıyorsa
- En az 6 aydır bu durumu yaşıyorsa
Sorunun psikiyatrik (Anksiyete Bozukluğu) olma olasılığı yüksektir.
Önemli Not: Unutulmaması gereken şey Anksiyete Bozuklukları teriminin, psikiyatride sadece belirli bir grup rahatsızlığı tanımlamak için kullanılan bir tanı grubunu belirttiğidir. Psikiyatride bunun gibi birçok tanı grubu vardır. Ve bazen yakınma ve belirtiler birbirine çok yakın olduğundan başka tür rahatsızlıklarda da benzer belirtiler görülebilir. Ayırım ancak bir psikiyatri uzmanı tarafından yapılabilir.
Başka ne gibi belirtiler görülür?
- Huzursuzluk, gerginlik, tedirginlik
- Sıkıntı, daralma
- Çabuk yorulma
- Dikkatini toplayamama ve bir konu üzerine yoğunlaşamama
- Uyku bozuklukları
- Kolay irkilme, tetikte olma
Ayrıca:
- Baş ağrısı, baş dönmesi, başta uyuşma ve sersemlik hissi
- Kulaklarda uğuldama, çınlama
- Görme bulanıklıkları
- Ağız kuruması
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı, sık soluk alıp verme ihtiyacı
- Göğüste basınç, ağrı duyumları
- Kaslarda sızlama ve ağrılar
- Midede şişkinlik, hazımsızlık, yanma ve ağrılar, bulantı ve kusmalar
- Barsak hareketlerinde düzensizlik, aşırı gaz
- Sık idrara çıkma
Çeşitleri var mıdır?
Psikiyatride, temel belirtisinin anksiyete olduğu bir grup rahatsızlık Anksiyete Bozuklukları tanı kümesi altında toplanmıştır . Bu rahatsızlıklar
- Panik Bozukluğu (Agorafobi ile birlikte- Agorafobi olmadan)
- Panik Bozukluğu Öyküsü Olmadan Agorafobi
- Özgül Fobi
- Sosyal Fobi
- Obsesif-Kompulsif (Takıntılı-Zorlantılı) Bozukluk
- Travma (Örselenme) Sonrası Stres Bozukluğu
- Akut Stres Bozukluğu
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu’dur.
Anksiyete Bozuklukları kimlerde görülür?
Anksiyete Bozuklukları, her 100 kişinin yaklaşık 30’unda yaşamlarının bir döneminde ortaya çıkabilir. Kadınlarda erkeklere oranla iki kat fazla görülür. Her yaşta ortaya çıkabilir.
Ne yapmalı?
Fiziksel belirtilerin yoğun olarak görülmesi sonucu, kişilerin ilk başvurdukları yerler genellikle acil servisler ya da dahiliye poliklinikleri olmaktadır. Anksiyete Bozukluğu olan birçok kişi yaşadığı fiziksel belirtilerin tedavisi için çoğunlukla dahiliye uzmanlarına, kardiyologlara, gastroenterologlara, göğüs hastalıkları uzmanlarına, nörologlara vb. başvurmaktadırlar.
Elbette birçok fiziksel / organik hastalık anksiyeteye ya da anksiyeteye benzer belirtilere neden olabilir. Bu nedenle diğer tıbbi nedenlerin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi gerekir. Ayrıca çok sık ve fazla kullanılan alkol ve bağımlılık yapıcı maddelerin de benzer bir duruma yol açtığı bilinmektedir.
Gerekli tetkikler yapılıp fiziksel / organik bir neden bulunmadığında, soruna anksiyetenin neden olabileceği unutulmamalıdır. Yapılan tetkiklerin sonucunda belirgin bir tıbbi hastalık bulunmamasına ve doktorların belirtmelerine karşın kişileri, bazen yaşadıklarının psikolojik bir nedene dayandığına ikna etmek oldukça zordur.
Belirtilerin anksiyeteyle ilişkisi olduğu gözlemlendiğinde ve sorunun psikolojik olabileceği düşünüldüğünde yapılması gereken şey bir psikiyatri uzmanına başvurmaktır.
Anksiyete bozuklukları psikoterapi ve / ya da ilaç tedavisi ile düzelebilir. İlaç tedavisi, en az 6 ay ya da daha uzun sürebilecek bir tedavidir.
