Psikolog Dr. Başak Demiriz’in Milliyet Cadde’de yer alan köşesinde, bir kızın annesiyle ilgili konularda sorduğu soruları yanıtlamış. Hepimizin işine yarayacak çok güzel öneriler var. Pudra.com, olarak sizlerle bu önerileri paylaşıyoruz...
Danışan: Annemle kavgalarımız, sürtüşmelerimiz hiç bitmiyor. Çok yakın oturuyoruz, bazen taşınsam mı diyorum. Aslında belki de hiç görüşmesek daha iyi olacak.
Dr. Başak: Duygusal anlamda ya da coğrafik olarak uzaklaşmak çare gibi gözükebilir ama çözümleyemediğimiz duygusal sıkıntılar, psikolojik veya fizyolojik problemler olarak tekrar karşımıza çıkıyor. Kızgınlık, suçluluk, hüzün veya baş ağrıları, gerginlik gibi şikayetlere neden olabiliyor.
Danışan: Kaçmak çözüm değil yani.
Dr. Başak: Maalesef değil, bunun yerine ilişkinizi gözden geçirip neden zorlandığınızı anlamak ve zorlandığınız konularla yeni yöntemlerle baş etmeye çalışmak daha kalıcı bir çözüm olabilir.
Danışan: Belli ki bir şeyleri yanlış yapıyoruz ve bu ikimizi de çok yıpratıyor. Böyle olmasını istemiyorum, yaşlanıyor artık, her anımızı daha keyifli yaşamalıyız.
Dr. Başak: Huzursuzluk nasıl ortaya çıkıyor?
Danışan: Annem çok negatif bir insan ve benim her yaptığımı eleştiriyor. İlk birkaç saat bununla baş edebiliyorum ama bir süre sonra artık dayanamıyorum ve delirecek gibi oluyorum. Mesela dün bize geldi. Eve adımını attığı anda her şeye bir laf söylemeye başladı. Salon için bir lamba almıştık, modelini beğenmedi “yine acele etmişsin, araştırmadan almışsın” dedi, eşim akşam yemeği için şarküteriden bir şeyler almış, onları ‘gösterişli’ buldu, “ne gerek vardı bunlara, paranızı böyle kolay harcamayın” diye söylendi. Ama asıl kavga bebeğimiz yüzünden çıktı.
Dr. Başak: Bebeğinizi yetiştirme konusunda mı?
Danışan: Evet, ona göre yaptığım her şey yanlış. Doktorumuz bana bebek her ağladığında kucağıma almamam gerektiğini söylediği için ben almak istemedim. Annem dayanamadı “bu çocuk aç, yeteri kadar emzirmiyorsun” diye başladı söylenmeye. Ben de “biraz önce emzirdim ve yatırdım, doktor kendi kendine susmayı öğrenir dediği için biraz denemek istiyorum” dedim. Ama ona anlatamadım. Çünkü her zamanki gibi beni kontrol etmekten ve eleştirmekten başka bir şey düşünmüyor. O öyle, değişmez.
Dr. Başak: Yani annenizin ‘umutsuz vaka’ olduğunu ve değişmeyeceğini düşünüyorsunuz.
Danışan: Annemi değiştirmek veya herhangi bir konuda ondan haklı olmak mümkün değildir.
Dr. Başak: Aslında çoğu kişinin fikirlerini değiştirmek pek mümkün değildir. Belki de yapmamız gereken de tam bu; onu değiştirmeye veya kendi fikirlerinizi kabul etmesini sağlamaya çalışmaktan vazgeçmek.
Danışan: Ama o zaman o beni değiştirmeye çalışacak.
Dr. Başak: Kızgınlık duyduğunuz konu aslında bu galiba, siz artık kendi kendine karar verebilen bir birey olduğunuzu ona ispatlamaya çalışıyorsunuz, yani konu aslında bebeğiniz değil.
Danışan: Benim yaptıklarımı hiçbir zaman onaylamadı ki zaten.
Dr. Başak: Öyleyse şimdi yöntem değiştirmeyi deneyelim. Bebek konusunda örneğin, hangisi doğruyu tartışmak yerine bebeğinizin bakımıyla ilgili ne hissettiğinize ve düşündüğünüze odaklanın.
Danışan: Bebeğimin bakımından ben sorumluyum ve onun hakkında en doğru kararı verebileceğime inanıyorum.
Dr. Başak: Bunu annenize söyleseydiniz ne hissederdiniz?
Danışan: (Biraz sessiz kaldıktan sonra) Hiç iyi hissetmezdim. Onu dışlamış veya ona saygısızlık yapmış gibi hissederdim. O da her zamanki gibi kızıp, kendi kabuğuna çekilir.
Dr. Başak: Bir yandan onun için üzülürken bir yandan da birey olamamak nasıl hissettiriyor?
Danışan: İki ayrı duygu arasında bocaladığımı fark ediyorum. Hem kendimi hem de onu korumaya çalışıyorum galiba. Bir yandan da hem kendime hem de ona kızıyorum.
Dr. Başak: Ama aslında iyi bir anne olmak için, bağımsız davranabilmek için de çabalıyorsunuz.
Danışan: Evet, iyi bir anne olamadığımı düşünmek beni hem çok üzüyor hem de korkutuyor.
Dr. Başak: Belki de bu konuyu onunla açıkça konuşmak faydalı olabilir. İhtiyaçlarımızı, özlemlerimizi, kendimize bile yüksek sesle söylemekten çekindiğimiz yoğun duygularımızı konuşmaktan korktuğumuzda, ‘yapmacık’ bir konu üzerine kavga çıkarmak genellikle daha kolay gelir. Sanıyorum siz de annenizle bunu yaşıyorsunuz.
Danışan: Öyle yoğun duygularımı veya korkularımı pek konuşmam.
Dr. Başak: Yeni bir yöntem denemeye kararlıydınız. Öyleyse eski alışkanlıkları bir tarafa bırakıp şöyle bir konuşma yapsanız mesela nasıl olur: “İyi bir anne olmayı öğrenmek için, bebeğimle iyi bir ilişki geliştirebilmek için çabalıyorum. Bazen yanlışlar yapabilirim, her insanın yaptığı gibi. Ama benim için önemli olan kendi ayaklarımın üzerinde durarak, kendine güvenen bir anne olmak. Bu konuda beni ne kadar desteklersen, ben de kendime anne olarak daha fazla güveneceğim.”
Danışan: Bu, annemi kızdırabilir.
Dr. Başak: Evet ve bu nedenle yeni bir tartışmaya girebilir. Ama siz yeni bir tartışmayla konudan uzaklaşmayacaksınız, ona vermek istediğiniz mesajı vereceksiniz. Bu örnek üzerinde düşünmeye devam edin ve bir dahaki sefer kendinizi tartışmaya yakın yakaladığınızda şu düşünceye odaklanın ‘duygularımı ve düşüncelerimi kavgadan uzak nasıl iletebilirim.’
Psikolog Başak Demiriz, Milliyet
