BRSHH Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. K. Fatih Yavuz, eğitimli psikoterapistler ve değişime istekli danışanların elbirliği ile devam edecek bir psikoterapi süreciyle deprem korkusunun duygusal, fiziksel ve zihinsel belirtilerinin ortadan kalkacağını, ve rahatsızlığın tekrarlama ihtimalinin çok daha az olacağını söylüyor.
Depremin de diğer doğal afetler gibi hepimizde yoğun olumsuz duygulara yol açabileceğini, gerekli olan derecenin üzerindeki abartılı korkunun ise ‘deprem fobisi’ olarak adlandırıldığını söylüyor. Yavuz, bu yoğun korkunun ilaçlarla ya da psikoterapi yöntemiyle tedavi edilebileceğini vurguluyor.
Depremi yaşayanlarda risk daha yüksek
Deprem fobisinin diğer fobilerle benzer özellikler taşımakla birlikte bazı yönlerden farklılıklar içerdiğini aktaran Yavuz, "Diğer fobiler daha çok bireyin kendisinin tehlikeyle karşı karşıya bulunduğu bir durum ile ilgilidir. Deprem gibi doğal afetlerle ilgili fobilerde ise korkulan durum kişinin ailesini, yakınlarını, çevresini hatta toplumu da içerisine alan çok daha kapsamlı ve dehşet verici bir özelliğe sahiptir” diyor.
Gerçekleşen bir deprem sırasında o bölgede bulunup bizzat depremi yaşayan kişilerde travma sonrası stres bozukluğu olarak adlandırılan rahatsızlığı yaşama riskinin daha yüksek olduğunu aktaran Dr. Yavuz, her bireyin kendi iç dünyasında depremle ilgili farklı düşünceleri, hayalleri ve yorumları olduğunu belirterek deprem korkusuna eşlik eden belirli ortak bulguları şöyle sıralıyor:
- Depremden bahsederken veya bir depremle karşılaşıldığında çok yoğun kaygı ve korku yaşanması,
- Bu kaygı ve korku ortaya çıktığında bu duyguları kontrol altına almak için çaba gösterilmesi ancak yine de kontrol edilemediğinin düşünülmesi,
- Yoğun kaygı ve korku nedeniyle yaşam kalitesinin ve işlevlerinin bozulması,
- Depremle karşılaşmamak için kaçınma davranışlarının sergilenmesi veya depreme karşı alınması gereken her önlemin mutlaka yerine getirilmesi gerektiği düşüncesi.
Dr. Yavuz, kişilerin deprem korkusuna eşlik eden titreme, terleme, baş dönmesi, sallanma, kalp çarpıntısı, kalp hızında artış, baş ve vücut ağrısı gibi birçok fiziksel belirtiyi yaşayabileceğini belirterek, “Duygusal olarak kişi sürekli olarak depremin olacağına yönelik beklenti kaygısı içerisinde bulunur. Zihinsel olarak ise devamlı olarak depremle ilgili düşünme, deprem dışında başka konulara odaklanamama, sürekli olarak depremle ilgili kötü sonuçların ortaya çıkacağına dair düşünceler, kabuslar, bayılacağı veya kontrolü kaybedeceğine yönelik düşünceler eşlik edebilir” diye ifade ediyor.
İlaç ve psikoterapi tedavisi
İlaçların deprem korkusunun tedavisinde kullanılan etkili bir yöntem olduğunu ifade eden Yavuz, bu etkiyi şöyle açıklıyor: “İlaç kullanan ve bu tedaviden fayda gören kişi depremle ilgili bir yoğun korku ve kaygı hissetmez ve bu yoğun duygulara eşlik eden fiziksel şikayetleri de ortadan kalkar. Ancak kişinin deprem riski ve zararları hakkındaki abartılı inançları hala devam eder. Deprem korkusunun tedavisinde etkili olan bir diğer yöntem ise bilişsel-davranışçı psikoterapilerdir. Bilişsel ve davranışçı müdahaleler olarak iki kısımda uygulanan bu yöntemle kişiler olası bir depremle ilgili gerçekçi olmayan inanışları ve düşüncelerini test etme ve bunların yerine daha gerçekçi bir şekilde düşünebilme imkanına kavuşurlar.”
Dr. Yavuz'a göre, eğitimli psikoterapistler ve değişime istekli danışanların elbirliği ile devam edecek bir psikoterapi süreciyle deprem korkusunun duygusal, fiziksel ve zihinsel belirtileri ortadan kalkar, kaçınma davranışları sonlanır ve rahatsızlığın tekrarlama ihtimali çok daha az olur.
İLGİLİ HABERLERİMİZ:
Deprem anında ne yapmalıyız?
Binalarımız için alacağımız önlemler, deprem durumunda yapmamız gerekenler konusunda sınıfta kalıyoruz. İşte deprem yapmamız gerekenler...
Çocuklarda deprem korkusu ve kurtulma yolları
Büyüklerde olduğu gibi çocuklar da deprem korkusunu derinden yaşıyor. Çocuklarda görülen deprem fobisini yenmek için ebeyenlerin neler yapabileceğini Psikolog Ferahim Yeşilyurt anlattı.
Tarihi yapılardaki şaşırtıcı deprem uygulaması
Anadolu yapı medeniyetini araştıran arkeologlar, binlerce yıldır ayakta kalan tarihi yapıların temellerinde deprem sönümleme sistemlerinin uygulandığını belirledi.
