Maalesef her durumda olabildiği gibi deprem ile ilgili de gerekli olan derecenin üzerinde abartılı korku yaşayanlarında bulunduğunu belirten Yavuz, deprem fobisi ile ilgili şu bilgileri verdi:
Diğer fobiler daha çok bireyin kendisinin tehlikeyle karşı karşıya bulunduğu bir durum ile ilgilidir. Deprem gibi doğal afetlerle ilgili fobilerde ise korkulan durum kişinin ailesini, yakınlarını, çevresini hatta toplumu da içerisine alan çok daha kapsamlı ve dehşet verici bir özelliğe sahiptir.
Travma sonrası stres bozukluğu
Deprem korkusu, kişilerde basit fobi olarak ortaya çıkabileceği gibi "travma sonrası stres bozukluğu" olarak da ortaya çıkabilir.
Gerçekleşen bir deprem sırasında o bölgede bulunup bizzat depremi yaşayan kişilerde travma sonrası stres bozukluğu görülme riski daha yüksektir.
Her birey kendi iç dünyasında depremle ilgili farklı düşünceler, hayaller ve yorumlara sahiptir. Deprem korkusuna eşlik eden belirli ortak bulguları şöyle sıralanabilir:
- Depremden bahsederken veya bir depremle karşılaşıldığında çok yoğun kaygı ve korku yaşanması,
- Bu kaygı ve korku ortaya çıktığında bu duyguları kontrol altına almak için çaba gösterilmesi ancak yine de kontrol edilemediğinin düşünülmesi,
- Yoğun kaygı ve korku nedeniyle yaşam kalitesinin ve işlevlerinin bozulması,
- Depremle karşılaşmamak için kaçınma davranışlarının sergilenmesi veya depreme karşı alınması gereken her önlemin mutlaka yerine getirilmesi gerektiği düşüncesi.
Deprem korkusuna eşlik eden titreme, terleme, baş dönmesi, sallanma, kalp çarpıntısı, kalp hızında artış, baş ve vücut ağrısı gibi birçok fiziksel belirti de yaşanabilir.
Duygusal olarak kişi sürekli olarak depremin olacağına yönelik beklenti kaygısı içerisinde bulunur. Zihinsel olarak ise devamlı olarak depremle ilgili düşünme, deprem dışında başka konulara odaklanamama, sürekli olarak depremle ilgili kötü sonuçların ortaya çıkacağına dair düşünceler, kabuslar, bayılacağı veya kontrolü kaybedeceğine yönelik düşünceler eşlik edebilir.
İlaç ve psikoterapi tedavisi
İlaçlar, deprem korkusunun tedavisinde kullanılan etkili bir yöntemdir. İlaç kullanan ve bu tedaviden fayda gören kişi depremle ilgili bir yoğun korku ve kaygı hissetmez, bu yoğun duygulara eşlik eden fiziksel şikayetleri de ortadan kalkar. Ancak kişinin deprem riski ve zararları hakkındaki abartılı inançları hala devam eder. Deprem korkusunun tedavisinde etkili olan bir diğer yöntem ise bilişsel-davranışçı psikoterapilerdir. Bilişsel ve davranışçı müdahaleler olarak iki kısımda uygulanan bu yöntemle kişiler olası bir depremle ilgili gerçekçi olmayan inanışları ve düşüncelerini test etme ve bunların yerine daha gerçekçi bir şekilde düşünebilme imkanına kavuşurlar.
Eğitimli psikoterapistler ve değişime istekli danışanların elbirliği şeklinde devam edecek bir psikoterapi süreciyle deprem korkusunun duygusal, fiziksel ve zihinsel belirtileri ortadan kalkar, kaçınma davranışları sonlanır ve rahatsızlığın tekrarlama ihtimali çok daha az olur.
