Geçen kış sağlık gündemimizi uzun süre meşgul eden “kuş gribi salgını” hepimizi korkuttu ama çok önemli bir konuyu da gündeme getirdi: Hijyen!
Sağlığın ilk, tek ve değişmez şartının “temizlik” olduğunu bu sözcük kadar doğrudan ifade eden başka bir sözcük yok!
Özellikle bulaşıcı hastalıklardan korunmak söz konusu olduğunda kişisel hijyen ve temizlik her şeyden önemlidir. Gerçek bir kişisel temizlikten bahsetmek söz konusu olduğunda da birinci sırayı “el temizliği” alır. Eller özellikle “çapraz bulaşma”da mikrobik ve paraziter hastalıkların taşınmasında en önemli yoldur. Mikroplar ellere çok farklı kaynaklardan bulaşabilir. Sonra da elden ele ya da elden kullanılan malzemelere bulaşarak hızla yayılır.Ellerin iyi temizlenmemesi ve el yıkama alışkanlığının olmaması, özellikle üst solunum yolu ve sindirim sistemi enfeksiyonlarının bulaşmasına neden olsa bile bu işin usulüne uygun yapılmaması da en önemli faktördür.
Toplum olarak geçtiğimiz yıl (biraz da korkuyla) el yıkamanın önemini nihayet fark ettik! Bu konuda Sağlık Bakanlığı etkili bir kampanya yaptı. Sabun üreticileri de “suya-sabuna dokunun” sloganıyla pek güzel bir kampanyayı ısrarla sürdürdü. Ellerin sadece sabunla yıkanması bile arzu edilen temizliği sağlıyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta eli tekniğine uygun yıkamak ve yıkama işlemini en az 20 saniye sürdürmek.
El yıkama tekniği nasıl olmalı?
El yıkamanın tekniği mi olur demeyin! İşte elleri yıkarken dikkat edilecekler:
*Uygun bir el yıkama için önce elinizdeki takı, mücevher gibi aksesuarları çıkarın,
*Akan bir suyun altında ellerinizi ıslatın,
*Sonra bilekleriniz, ellerinizin sırt ve iç yüzü, parmak araları, tırnaklar uçları ve kenarlarıyla birlikte bol sabunla, en az yirmi saniye kuvvetlice ovuşturun.
*Bu işlem bittikten sonra bol suyla durulama ve kağıt havluyla kurulama işlemi yaparsanız işi tekniğe uygun yapmış sayılabilirsiniz.
Okuduklarınızı “biz zaten biliyoruz” deyip lütfen küçümsemeyin! Amerika'da yeni yapılan bir çalışma tuvaletlerde el yıkama işinin eksik bırakıldığını, elini yıkayanların önemli bir kısmının ise bu işi usulüne uygun yapmadığını, özellikle “ovma” ve bu işi “20 saniye sürdürme” konusunu yeterince dikkate almadığını gösterdi. Atlanta'da yapılan bu çalışmanın sonuçları gerçekten can sıkıcıydı ve bu konuda The Washington Post'ta bir yazı bile çıktı!
El yıkama tabii ki hastanelerde, özellikle yoğun bakım üniteleri, çocuk bölümleri ve ameliyathanelerde son derece önemli ama günlük yaşamda da sık sık el yıkamaya gereken önemi verin! Bunun için mutlaka bir antiseptik sabun kullanmanız da şart değil. Herhangi bir sabun tekniğe uygun yıkama yapıldığında arzu edilen temizliği sağlayabilir. El antiseptiklerinin belli koşullarda kullanılmaları gerekiyor.
Yani biraz su, biraz sabun ve ayıracağınız 20 saniyelik bir süre sizi birçok hastalıktan koruyabiliyor.
Dr. Osman Müftüoğlu
