"Kadın genital sistemi, cinsel ilişki sırasında alınan mikroplarla sürekli 'savaş' halindedir. İç bölge onlar için vazgeçilmez bir yatak vazifesindedir. Fırsat buldukları takdirde ne yapıp ne edip oraya ulaşmak ve bu savaşı kazanmak isterler. Bunun yanında genital organların, kalın bağırsakla yakın komşulukta olmasından dolayı buradaki mikroplar için vajinadan (hazne) direkt bir giriş kapısı oluşur.
Aslında sadece bulundukları yerde oldukları, yer değişikliği yapmadıkları takdirde saygımız sonsuz olan mikroplar, direnç düşüklüğünde, temizliğe dikkat edilmediğinde ve aşağıda saydığım bazı durumlarda bizim alanımızda iltihap yapabilirler.Genital sistemin idrar yolu ile yakın komşuluğu nedeniyle idrar borusu yoluyla idrar torbasına ve vajinaya da direkt bir geçiş sağlanabilir.
Her ay gerçekleşen adet kanaması döneminde, vücuttaki bazı değişikliklere bağlı olarak mikropların çoğalmasına uygun bir ortam oluşur ve bu nedenle kadınlarda enfeksiyonlar en sık adet döneminde ortaya çıkar.
Genital hijyen kuralları hakkında bilgi sahibi olmanız, hem genital sistem, hem de idrar yolu enfeksiyonlarından korunmanız açısından son derece önemlidir. Sağlıklı bir yaşam ve genital –cinsel hijyen için dikkat edilecek ve önlem alınacak bazı noktaları anlatmak isterim.
Her daim olduğu gibi buradaki hijyende de en önemli faktör direnç, yani bağışıklık sistemidir. Elinizden geldiğince vücudunuzu dinç, dinamik ve sağlıklı tutmak zorundasınız. Bunu yaparken de en önemlisi, stresten uzak, dingin bir hayattır ki ne derece yapabiliyoruz şüpheli.
ÖNDEN ARKAYA TEMİZLİK
Bizim için en önemlisidir. Tuvalet sonrası yapılan taharetlenme ya da temizlik, mutlaka önden arkaya yani vajinadan (hazne) makata doğru olmalıdır. Arkadan öne doğru yapılan temizlik sırasında makat çevresinde bulunan mikroplar hazneye doğru taşınabilir ve bu mikroplar makatta bir sorun yapmazken vajinada iltihaba neden olabilir.
VAJİNAL DUŞ YAPMAYIN
Biliyoruz temizlik çok önemli, ama bilinenin aksine vajina içini basınçlı su ile yıkamak doğru bir davranış değildir. Bu şekilde bir uygulama, vajina içerisinde bulunan mikropları ortadan kaldırır. Bu sayede o bölgenin asit-baz dengesini değiştirir, bu denge son derece hassas olup, ufak oynamalar bile bazı mikropların artmasına, gereğinden fazla çoğalmasına ve iltihap yaratmasına sebep olabilir. Haznede var olan iltihabın rahim içi ve tüplere doğru ilerlemesine neden olur ki, bazen böyle durumda kadınları hastaneye dahi yatırabiliyoruz.
O BÖLGENİN KURU TUTULMASI ÖNEMLİ
Genital bölgenin nemli kalması, başta mantar olmak üzere çeşitli iltihapların oluşmasına zemin hazırlar. Cinsel bölgenin temizliğinde özellikle bu amaçla üretilmiş belirsiz ürünler tercih edilmemelidir. Vajina yalnız uygun bir şekilde su ile yıkanmalı, sonra temiz bir peçete ile kurulanmalıdır. Bu bölgenin en güzel ve başarılı temizliği su ile olur, bunu unutmayın!
DAR GİYSİLERDEN KAÇINILMALIDIR
Taytlar, dar pantolonlar, sıkı kumaşlar özellikle kadınların şık olmak için tercih ettiği kıyafetlerdir. Tamam kabul ediyoruz, ama bu tür giysiler genital hijyen açısından sakıncalıdır. Uzun süre dar bir kıyafetin giyilmesi genital bölgedeki nem oranının artmasına dolayısıyla yaş olmasına, haznenin asit-baz dengesinin bozulmasına neden olacağı için tercih edilmemeli ya da kısa süreli tercih edilmelidir.
İÇ ÇAMAŞIRLAR PAMUKLU TERCİH EDİLMEDİR
Biliyorum güzel ve seksi çamaşırlar hep sentetik ve böyle iç çamaşırları da kadın iç giyiminin vazgeçilmezlerinden. Ama bu tür iç çamaşırları hava dolaşımını engellediğinden ve nemi emmediklerinden, vajinal iltihap ya da mantara zemin hazırlar. İç giyim ürünlerinden özellikle külotunuzun ağ kısmı mümkün olduğunca ütülenmelidir.
Genital bölge kuru ve temiz tutulmalı, iç çamaşırları günlük değiştirilmelidir. Mümkünse de penye ve ağ kısmı ütülenebilen bir çamaşır tercih edilmelidir.
TAHRİŞ EDİCİ KİMYASAL MADDELERDEN UZAK DURULMALIDIR
Günlük pedler, renkli tuvalet kağıtları, parfümler, kokulu kişisel hijyen ürünleri, bazı likit ve sabunlar, genital bölgenin düşmanlarıdır. Bu ürünler mümkün olduğunca kullanılmamalıdır. Kullanıldığı takdirde genital mantarlara zemin hazırlanır. Yine de vazgeçmem diyorsanız sizi takip eden hekiminiz, bu ürünlerden hangisini kullanabileceğinizi sizi değerlendirdikten sonra söyleyebilir.
ŞÜPHELİ İLİŞKİDE MUTLAKA PREZERVATİF KULLANILMALIDIR
Vajinal enfeksiyonların büyük bir kısmı, cinsel ilişki sırasında bulaşır. Bu hastalıklardan korunmanın tek ve en etkili yolu prezervatiftir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından risk altında olan biriyle cinsel ilişkiye girdiğinizde partnerinizden prezervatif kullanmasını istemelisiniz. Tercih edin, söylemek mi, yoksa hasta olmak mı? Eğer bunu yaptıramıyorsanız kadın prezervatifi kullanabilirsiniz.
GENİTAL BÖLGENİN TEMİZLİĞİ
Ağda ve jilet, genital kılların giderilmesinde ülkemizde en çok tercih edilen yöntemlerdir. Fakat bu iki yöntem bazen kıl köklerinin iltihabına zemin hazırlayabilir, genital bölgenin daha kolay tahriş olmasına neden olur. Bu yüzden en hijyenik ve en tecrübeli ellerde yapılması tercihimizdir.
Genital bölge için makas kullanmak özellikle genital bölgeleri hassas, enfeksiyona ve tahrişe duyarlı kadınlarda daha sağlıklı bir yöntem olabilir, fakat ülkemizde çok tercih edilmez.
Bir diğer yöntem ise aslında kökten çözüm, epilasyondur. Eğer hekiminiz sizin için uygun görüyorsa yaptırın. Kullanılan lazer, sadece kıl ve kıl köküne işler; yani cilt ve cilt altına kadar ilerler. Daha içlere girip sizin organlarınıza zarar veremez. Son bilimsel veriler bu şekildedir. O nedenle eğer fırsatınız varsa tercih edebilirsiniz.
YETERLİ KAYGANLIK OLUŞMADAN CİNSEL İLİŞKİYE BAŞLANMAMALIDIR
Cinsel ilişki sırasında yeterli kayganlığın oluşmaması tahrişe neden olabilir. Tahriş eşittir iltihap. Bu yüzden tahrişi önlemek için doktor tavsiyesi ile kayganlaştırıcı jeller kullanabilirsiniz. Bu jeller özellikle ilişkiden 10 dakika önce kullanılır ve çok etkili olabilir.
İDRAR YAPMA İHTİYACI ERTELENMEMELİDİR
İdrar torbasında bulunan yerel mikroplar, idrar ihtiyacı ertelendiğinde iltihaba zemin hazırlar. İdrar yapılması bakterilerin idrarla birlikte vücuttan atılmasını sağlar. Cinsel ilişki sonrasında da idrar yapma ihtiyacı duyulursa ertelenmemelidir ki o bölgedeki mikroplar o bilgeye ya da genital bölgeye yerleşip orada konuşlanmasın ve iltihap yapmasın.
ADET DÖNEMİ VE GENİTAL BÖLGE TEMİZLİĞİNE DİKKAT EDİLMELİDİR
Adet dönemlerinde kadınlara, rahat davranmaları ya da hareket serbestliği sağlaması için kullanılan vajinal tamponların kullanımında, dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tamponun iltihaplanmamasıdır. Bu yüzden gün içerisinde sık aralıklarla değiştirilmelidir. Vajinal tamponun kanla teması sırasında mikroplar hızla çoğalmaya başlar. Vajinal tamponların sık aralıklarla değiştirilmesi mikropların üremesine engel olur.
Tamponun uzun süre vajina içerisinde kalması iltihabın yanı sıra hastaneye yatacak ve hayatı tehdit edebilecek kadar önemli olan bir duruma zemin hazırlayabilir. Bu yüzden kullanılması gerekiyorsa çok dikkat edilerek uygulanmasını ve sık değiştirilmesini tercih ederiz.
Yumurtalık, rahim gibi iç kadınlık organları en sık adet kanaması döneminde iltihaplanır, bu açıdan risk altında olan kadınlar (daha önceden geçirilmiş iltihap, çok eşli evlilik veya eşin çok eşli olması) adet dönemlerinde cinsel ilişkiden kaçınmalıdır.
TUVALETTE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Klozet kapağının üzerine serilen tek kullanımlık kağıtlardan yararlanmalısınız.
Tuvaletlerde karşılaşılan diğer bir sorun da tuvaletin içindeki kirli suyun sıçrayarak genital bölgeye temas etmesidir. Bunu önlemek için kirli suyun üzerini tuvalet kağıdıyla kaplayabilirsiniz ya da oturmadan mutlaka sifonu çekebilirsiniz.
Her kadın düzenli olarak jinekolojik muayeneden geçmeli, belirti ve bulgulara duyarlı olmalıdır. Hiçbir sorun olmasa dahi yıllık olarak jinekolojik muayene yaptırılmalıdır. Sizin için çok sıradan olan bir şikayet, biz hekimler için çok önemli ve dönüşü olmayan hastalık göstergesi olabilir, bu yüzden her daim erken tanı hayat kurtarır."
Op. Dr. Gökçen Erdoğan
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
