"Toksin, insan vücudunda bulunan ve birikebilen zararlı kimyasallara verilen addır. Alkol, ilaçlar, aşırı dozda besin katkı maddeleri, tarımsal böcek ilaçları, hava kirliliği, sigara ve egzoz dumanı, radyasyon gibi faktörler toksinin vücutta artmasına neden olabilir.
Her gün bedenimiz yüzlerce toksinle karşılaşıyor. Peki, bunu beden ne yapıyor? Bedenimizin bir 'detoksifikasyon' sistemi var. Bu bize, yaratılırken yüklenmiş bir program. Vücuttaki toksik maddelerin karaciğer, akciğer gibi organlar tarafından toksisitesi azaltılarak kolayca atılabilen maddelere dönüştürülüyor.
Yani insan vücudu barındırdığı ve biriktirdiği toksinleri doğal yollarla atma özelliğine sahiptir. Terleme, solunum, idrar, dışkılama, safra oluşumu toksinlerin vücuttan atılmasını sağlayan doğal yollardır.
Toksinler atılmazsa...
Vücut, toksinleri yeteri kadar atamadığı durumlarda yorgunluk, bitkinlik, kendini iyi hissetmeme, aşırı uyku ya da uykusuzluk, kas ve eklemlerde gerginlik, ağrı ve güçsüzlük, sinirlilik, bunaltı hissi, değişken ruhsal yapı ve bağışıklılık sisteminin yavaşlaması gibi pek çok rahatsızlıklar meydana gelebilir.
Bununla birlikte vücudu toksinlerden arındırdığı ve kilo verdirdiği iddia edilen detoks yöntemleri, sağlıklı olmanın ötesinde insan bedenine büyük zararlar verebilir. Yanlış ve uzun süre uygulanan detoks diyetleri/kürleri, zihinsel bulanıklık, epilepsi gibi ciddi beyin hasarları, tansiyon ve böbrek sorunları, kalp - damar hastalıkları gibi ciddi hastalıklara yol açabilirler.
Son zamanlarda sıkça uygulanmaya başlanan detoks lavmanları veya kolon lavmanları ise bağışıklık sistemine zarar vermenin yanı sıra bağırsakların bile delinmesine neden olabilir.
Şimdi ne yapmalıyız?
Toksinlerden arınmak ve bu rahatsızlıklara maruz kalmamak için detoks yapmak değil, sağlıklı yaşamak gerekir. Çünkü sağlıklı ve dengeli beslenmek, antioksidanlardan zengin beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, stresten kaçınmak, vücudun kendiliğinden detoks yapması anlamına gelir.
Yanlış detoksa dikkat!
Detoks diyetlerine/kürlerine büyük paralar harcamak yerine, sağlıklı beslenerek vücudunuzun toksinlerden arınmasını sağlayabilirsiniz. Günlük beslenmenizde antioksidanlardan zengin yiyeceklere daha fazla yer vererek, aşırı yağlı, tuzlu, şekerli yiyeceklerden uzak durarak, doğal yollarla yeterli vitamin ve mineral alarak zaten vücudunuzun detoks yapmasına yardımcı olursunuz. Buna ilaveten düzenli egzersiz yaparak, mümkün olduğunca stresten uzak durarak detoks programınızı destekleyebilirsiniz. Üstelik bunun için herhangi bir ücret ödeminize de gerek yok.
Şunu unutmayın ki, detoks asla tek yönlü bir beslenme programı anlamına gelmez ve bir kilo verme yöntemi değildir. Gün boyunca sadece meyve - sebze suyu tüketerek detoks yapmış olmazsınız. Aksine tek yönlü beslenme şekli nedeniyle protein, demir, çinko, fosfor ve B grubu vitaminlerini yeteri kadar almadığınız için vücudunuza zarar verirsiniz. Buna bağlı olarak belki metabolizmanın hızlanması nedeniyle kilo vermeniz mümkün. Ancak sağlıklı ve kalıcı olarak kilolarınızdan kurtulmanız mümkün değil.
Düşünün, bir yıl 365 gün... 360 gün yağlı yiyecekler, şekerli, kremalı tatlılar yiyip, her gün stresle dolu bir hayat yaşayıp, hiç spor yapmayıp sonra 5 gün detoks programı adı altında sadece sebze-meyve yiyerek, stresten uzak durarak, spor yapmak ne kadar doğru olabilir?
Önemli olan 365 gün sağlıklı yaşamak. Yapılması gereken perhiz değil, bilinçlenme olmalı. Bedeninizi dinleyerek beslenirseniz asla çok fazla veya çok az yemezsiniz. Yemek yerken yönetim beyinde ya da dilde değil midede olmalı. Çok az yemek de, çok fazla yemek de eşit derecede kötüdür. Dengeli olmalısınız; çünkü sağlıklı insan, dengeli insandır. Asla uçlara kaymaz. Tüm aşırılıklar endişe ve gerginlik yaratır.
Antioksidanlar ne işe yarar?
Antioksidan denilince oksidasyonu önleyen veya geciktiren maddeler akla gelir. Bunun yanı sıra antioksidan, hücrelerde açığa çıkan ve hücreler üzerinde toksin etkisi yapan serbest oksijene karşı koyan bileşiklere verilen genel isimdir. Oksidan moleküller; kanser, damarsal yapı bozuklukları, yaşlanma gibi etkiler ortaya çıkarırlar. Antioksidanlar ise bu etkileri ortadan kaldırmak için çalışırlar.
Hayat boyu detoks nasıl yapılır?
- Güne müzik dinleyerek başlayın. Ruhunuzu güzel bir müzikle uyandırmak gibisi yok.
- Su tüketiminizi artırmalısınız.
- Doğada yürüyüşler yapmaya başlayın. Yapabildiğiniz kadar... Oksijenin bol olduğu yerlerde yürüyün ki vücudun toksin atımına yardımcı olun.
- Doğru nefes almayı mutlaka öğrenin.
- Akşam eve geldiğinizde günün stresini atmak için, kendinize vakit ayırmaya özen gösterin. Sizi ne mutlu ediyorsa onu yapın.
- Gün boyunca yiyeceğiniz besinleri doğru planlamayı öğrenin. Öğün atlamayın. Öğünler arasındaki dengeyi mutlaka kurmaya çalışın.
- Doğal yiyecekler yiyin. Çünkü doğal olan sizi tatmin eder, bedeni doyurur. Doygun hissedersiniz.
Beslenmenizi antioksidan yiyeceklerle destekleyin
C vitamini
- C vitamini içeriği yüksek olan maydanoz, tere, roka ve diğer yeşil yapraklı sebzeler, kuşburnu, karnabahar, turunçgiller, domates, çilek güçlü birer antioksidandır.
- 1 su bardağı portakal suyu ve günde 1 adet domates veya günde 6 adet sivri biber tüketirse günlük C vitamini ihtiyacını karşılar.
A vitamini
- Beta karotenler güçlü birer antioksidandırlar. En çok tam yağlı süt, karaciğer havuçta, yumurta sarısı, peynir, patates, sarı-turuncu-yeşil sebze ve meyvelerde bulunur.
- Erişkin kadın ve erkek günde yaklaşık yarım havuç veya 8 adet kuru kayısı yerse, günlük A vitamini ihtiyacı karşılanır.
Selenyum
- Selenyum, en çok su ürünlerinde ve kepeği ayrılmamış tahıl ürünlerinde bulunur.
Antosiyaninler
- Antosiyaninler (siyah erik, kiraz, siyah üzüm), lahanagiller (Brüksel lahanası, brokoli, turp, karnabahar, hardal, şalgam, beyaz ve karalahanada bulunur.
Sülfür
- Soğangiller (sarımsak, arpacık soğanı, Frenk soğanı, taze soğan, kırmızı soğan, kuru soğan, pırasa) sülfür içeriklerinin yüksek olması sebebiyle detoksifikasyon sistemine yardımcı olurlar. Güçlü birer antioksidan olduklarından serbest radikallerin vücuttan uzaklaştırılmasında etkili rol oynarlar.
Saponinler
- Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, kuru bakla) ve yulafta bulunan saponinler, antioksidan etki göstererek hücrelerdeki DNA mutasyonlarını önler.
E vitamini
- Yağlı tohumlar (ceviz, badem, yerfıstığı ve fındık), zeytinyağı, ayçiçeği yağı ve diğer bitkisel yağlarda, tereyağı, kırmızı et, yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. içerdikleri çoklu doymamış yağ asitleri, E vitamini, B6 vitamini ve magnezyum sayesinde kuvvetli birer antioksidan ve detoksifikanlardır.
- Günde yaklaşık 1 tatlı kaşığı sıvıyağ veya 50 gram fındık yediğimizde, günlük E vitamini ihtiyacımızı karşılarız.
Polifenoller
- Serbest radikallerin vücut üzerindeki zararlı etkilerini azaltarak hücreleri korumaya yardımcı olan antioksidanlardan biri olan polifenolün en çok bulunduğu gıdaların başında gelen kahve, kavrulduğunda da bu özelliğini yitirmiyor.
- İçinde sadece 2 küçük kahve çekirdeği bulunan her bir kahve meyvesi, sahip olduğu yüksek antioksidan özelliğiyle aslında büyük bir mucizeyi de içinde saklıyor. Kahve bir meyve çekirdeği ve kavrulmadan önce yeşil renkte bulunuyor.
- Kahve ağacındaki bir çiçek olarak yaşamına başlayan, sadece ısı ve su ile işlenen %100 kahve çekirdekleri muhteşem kokulu, antioksidan aktivitesi zengin 1 fincan kahveye dönüşüyor.
- İçime hazır porsiyon miktarı üzerinden polifenolden zengin içeceklerin antioksidan kapasitesi karşılaştırıldığında kahvenin bir fincanda en yüksek antioksidan kapasitesine sahip olduğu görülmektedir. İçecekler arasında yapılan çalışmada kahveyi kakao, yeşil çay, siyah çay ve kuşburnu izlemektedir. Günde 2-3 fincan kahve, keyfin yanında doğal yolla antioksidan alımınıza da önemli bir katkı sağlar.
Antioksidanın fazlası zarar
Sağlığınızı desteklemek ve bağışıklık sisteminizi kansere karşı güçlendirmek için antioksidanlardan zengin bir beslenme tarzı oluşturmanız önemli. Beslenme programınızda besin çeşitliliğine önem verirseniz, takviye vitaminlere ihtiyacınız kalmaz. Ayrıca yapılan bir çalışmaya göre sigara içenlerin, betakaroten takviyesi kullandıkları takdirde akciğer kanseri risklerini artırabilecekleri tespit edildi."
