Geçenlerde Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi’nin düzenli olarak organize ettiği tıbbi kurula katıldım. Kurulda odyoloji, ses ve konuşma bozuklukları uzmanı İrem Konakçı, yeni açtıkları bölümde gerçekleştirdikleri çocuklarda konuşma bozuklukları ve kekemelik konusundaki uygulamalar hakkında bilgi verdi. Aklıma büyükler geldi, pek çok kişi sesini kullanarak para bile kazanıyor, “Peki büyükler ne yapsın seslerini korumak için?” diye sordum, işte İrem Hanım’ın anlattıkları:
“İletişim kurmamızdaki en önemli öğelerden biri sesimizdir. Sesimizde meydana gelen bozulma ve değişimler iş yaşamından özel hayata kadar her alanda olumsuz etkiler yaratır. Özellikle mesleğini sesiyle icra eden öğretmenler, eğitmenler, profesyonel yöneticiler, ses sanatçıları, çağrı merkezi çalışanları gibi kişiler büyük risk altındadır. Ses organı ortamdaki her türlü değişiklikten etkilenebilecek hassas bir yapıdadır. Ses organını korumaya yönelik gerçekleştirilen her türlü davranışa ses hijyeni denir.”
Ses hijyeni kuralları
1. Günde 2-3 litre su için. Nem, ses telleri için çok önemlidir.
2. Sigara kullanmayın, sigara dumanı olan ortamlardan uzak durun. Sigara kullanımı kronik larenjit, polip, gırtlak kanseri gibi uzun süreli etkilerinin yanı sıra kısa vadede ses tellerinin kurumasına ve mukus (balgam) artışına bağlı olarak ses tellerinin zarar görmesine neden olur.
3. Reflü, ses kısıklıklarının en önemli nedenlerinden biridir. Mide rahatsızlıklarınız ve reflü konusunda ilgili hekime danışmanız faydalı olur.
4. Uyku bozuklukları ses sağlığını olumsuz etkileyebilir. Uykuyla ilgili şikayetleriniz varsa, ilgili branş hekimiyle görüşmeniz uygun olacaktır.
5. Mentollü nefes açıcıları, şekerleri ve pastilleri ihtiyatlı kullanın.
Bu ürünler ses tellerinizin kurumasına yol açabilir.
6. Boğaz temizleme alışkanlığınızı bırakmaya çalışın. Sert ve sık boğaz temizlemek, öksürmek ses tellerinin birbirine sert temas etmesi yüzünden zarar verir.
7. Bulunduğunuz ortamın nemli olmasına özen gösterin. Klima ve kaloriferin kurutucusu etkisine dikkat edin. Soluduğunuz havanın kuru olması, ses tellerinizin de kurumasına neden olacaktır.
9. Uzun sürelerle konuşmanız gerekiyorsa mutlaka aralarda ses molaları verin.
10. Kalabalık ve geniş alanlarda mikrofonsuz konuşmamaya ve şarkı söylememeye özen gösterin.
11. Gürültülü ortamlarda konuşmaktan kaçının.
12. Alkol, kafein (çay, kahve) ve süt ürünlerini mümkün olduğunca az tüketin. Bu tarz ürünler ses tellerinizin kurumasına ve mukus (balgam) artışına sebep olabilmektedir. Bunun yerine bitki çaylarını tercih edin.
13. Kullandığınız bazı ilaçlar sesinize olumsuz etkisi olabilir, bu konuda hekiminizden görüş alın.
14. İşitme kaybınız varsa bu konuda mutlaka KBB hekimine ve odyoloji uzmanına başvurun. İşitme kaybı, ses şiddetinizi ayarlamanızı zorlaştırabilir.
15. Telefonda uzun süre konuşmaktan kaçının ve konuşurken başla boyun pozisyonunuza özen gösterin.
16. Konuşurken çok uzun cümleler kurmaktan kaçının.
17. Nefes kontrolüne ve doğru nefes almaya özen gösterin.
18. Stresli olduğunuzda konuşmaktan kaçının.
19. Havadaki toz, küf veya kimyasal maddeler ses organınızı olumsuz etkiler. Bu tarz ortamlardan uzak durmaya çalışın. Böyle ortamlarda bulunduğunuzda da bol su tüketin.
20. Beden sağlığınıza ve duruş postürünüze dikkat edin.
Dr. Hasan İnsel
