Uyku, sağlığımızın her açısı için önemli, bedenimizin kendini yenilediği, yaşamımızın kalitesini ciddi oranda etkileyen bir eylem. Uyku düzenimizdeki en ufak bir aksaklık ise tahmin edilemeyecek bir sürü soruna sebep olur. Konsantrasyon bozukluğundan kronik yorgunluğa, sinirlilikten tembelliğe, depresyondan trafik kazalarına kadar birçok olumsuz sonucun altından uyku bozuklukları çıkar. Bu nedenle erkenden teşhis edilmesi ve günümüzde iyice yaygınlaşan uyku tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Uyku problemi deyince akla ilk gelen uykusuzluk (insomnia) olur. Halbuki aşırı uyuma (hipersomni), düzensiz uyuma (dissomni), uyurgezerlik, sürekli kabus görme, uykudan korkma, huzursuz bacak sendromu, uykuda solunum problemi (uyku apnesi), horlama; bunların hepsi birer uyku rahatsızlığıdır.
Araştırmalar insan yaşamının en az üçte birinin uyuyarak geçtiğini gösteriyor. Sağlıklı bir yetişkin için ortalama ideal uyku saatinin ise 8 saat olduğu bilinir. Ama uzmanlar aynı zamanda ideal uyku süresinin kişiden kişiye değiştiğini, kimi insanın 4 saatle yetinebileceği gibi, kimi insanın da 8 saatten daha fazlasına ihtiyaç duyduğunu belirtirler.
İlk adım, uyku ortamınızı gözden geçirin
Eğer yukarıda saydığımız uyku problemlerinden birini yaşıyorsanız öncelikle uyuduğunuz ortamı daha uygun hale getirmeyi deneyin. Nasıl mı?
- Rahatlık uykuya geçişte en önemli adımlardan biridir. Bu nedenle öncelikle kafanızdaki düşünceleri bir kenara bırakın ve güzel şeyler düşünün. Uyku öncesi sıcak bir duş da iyi gelecektir. Tabi rahatlık deyince, konforlu bir yatak seçmeyi de ihmal etmeyin.
- Uyuduğunuz ortam kesinlikle karanlık olmalı. Çünkü ışık, geceleri salgılanan ve vücudun biyolojik ritmini ayarlayan melatonin hormonunun üretimini engeller. Hatta uzmanlar yatak odanızda televizyon da bulundurmamanız gerektiğiniz söylerler.
- Odanın sıcaklığına dikkat edin. Uyuduğunuz ortam ne çok sıcak, ne da çok soğuk olsun.
- Kendinizi uyumaya asla zorlamayın. Bunu yaptıkça uykuya geçişiniz çok daha zor olacaktır.
- Kafein, nikotin, alkol tüketimi sağlığımızın her yönünü olumsuz etkilediği gibi uykumuzu da engelleyen faktörlerdendir. Bu nedenle üç düşmanı hayatınızdan çıkarın.
İkinci adım, uyku laboratuarları
Eğer yukarıda yazılanları yapmanıza rağmen uyku problemi yaşıyorsanız mutlaka uzman bir doktoru ziyaret etmeniz gerekecektir. Artık ülkemizde de iyice yaygınlaşan uyku laboratuarlarının web sitelerine girdiğinizde bazı testlerle karşılaşıyorsunuz. Yanıtladığınızda çıkan sonuçlara göre test sizin uyku rahatsızlığı yaşayıp yaşamadığınızı gösteriyor. Uyku laboratuarlarında ise doktorlar ve uzmanlar gözetiminde diğer bir teste tabi tutuluyorsunuz. Bu da laboratuarların otel konforuna sahip odalarında en az bir gece geçirerek oluyor. Vücudunuza yapıştırılan elektrotlar yardımıyla uyku esnasındaki tüm aktiviteleriniz analiz ediliyor. Bu şekilde rahatsızlığınız tespit ediliyor ve buna uygun bulunan tedavi hemen uygulanmaya başlıyor.
Eğer kendinize bir uyku laboratuarı arıyorsanız Uyku Teknisyenleri Derneği’nin web sitesine mutlaka göz atın; oldukça yardımcı oluyor. Buradan, yaşadığınız ili seçerek size en yakın uyku kliniğini bulabilmeniz mümkün...
