Öfkemiz bize hayatımızda önemli bir şeyi ihmal ettiğimizi, haksızlığa uğradığımızı veya çok fazla şey feda ettiğimizi gösteren bir belirteçtir. Benlik bütünlüğümüzü korumamıza yönelik bir işlev görür. Doğal ve geçici bir duygudur, her insan yaşar. Önemli olan sinirinizin ve öfkenizin saldırgan davranışlara ve kine dönüşmemesidir. Öfke kontrolü de bireyin bu duyguyu zarar görmeden ve çevreye zarar vermeden doğru olarak ifade edebilmesidir.
Peki, bu kontrolü sağlamak kolay mıdır?
Yetersizlik, acizlik, kıskançlık, korku, endişe, yalnızlık ve de anlaşılamamak öfkeyi ortaya çıkaran duygulardır. Öfkenin kaynağı olan bu duyguları paylaşabildiğiniz, anlayabildiğiniz ve doyurabildiğinizde aktarımı da daha olumlu olacaktır.
Öfke ne zaman kontrolden çıkar? Öfkemizi doğru yönlendirmek ve kontrol etmek için neler yapabiliriz?
- Öfkeyi sağlıklı bir biçimde ifade edebilmemiz için öncelikle bazı farkındalıkları kazanmamız gerekir.
- Öfkenin hangi düşünceyle arttığını ya da azaldığını gözden geçirmekte fayda olacaktır.
- Olumsuzluk uyandıran öfkenin artmasına yol açan "asla, her zaman" gibi ifadeleri zihninizden uzak tutun.
- Bulunduğunuz ortamdan uzaklaşıp bir süre sakinleşmeye çalışın. Öfkenizin kontrolden çıkmasına izin vermeyin.
- Nefes egzersizleri yapıp, sakinleştirici durumlar hayal edin.
- Kendinize "sakin ol" gibi telkinlerde bulunun.
Mutlaka öfkelenmenize sebep olacak olaylar yaşanacaktır. Yaşamda her zaman için engellerle, ve istemediğiniz durumlarla karşılaşma olasılığınız vardır. Bunu değiştiremezsiniz ama olaylara bakış açınızı değiştirmek sizin elinizdedir. Bakış açınızın değişmesi, olayların sizde yarattığı öfke duygusunu taşınabilir boyuta indirgemenize ve doğru biçimde ifade etmenize yardımcı olacaktır.
Bulunduğunuz ortamda öfkeli birisiyle karşılaştığımızda neler yapmalıyız?
Bu durumda da öncelikle kendi duygu durumunuzu belirlemeye çalışın. Eğer o an siz de öfkeliyseniz karşıya bir fayda sağlamayacaksınızdır. Hızlı bir öz değerlendirme yapılmalıdır.
Erken uyarı işaretlerini tanımak gerekir. Öfkeli kişinin çevresinde olanlar, davranışlarındaki ufak değişiklikleri fark ederlerse öfke olaylarının birçoğu önlenebilir. Dışa dönük olanlar sessizleşip içe dönerken, sessiz insanlar ajite olabilirler. Bu ufak değişikliklere dikkat etmek ve değişikliği basitçe yorumlamak kişiyi öfkelendirebilecek şeyler hakkında bireysel konuşma yapmaya yardımcı olabilir.
Önleme uzun bir yoldur. Fakat erken uyarı işaretlerine dikkat etmediğiniz ya da halihazırda öfkeli durumda olan kişi ile ilk kez karşılaştığınız durumlar olacaktır. Ayrıca, önleme aşamasındaki her şeyi doğru yapmış olabilirsiniz ve kızgın insanlar istediklerini elde edebilmek için yapacaklarının en iyisi olarak hala öfkeyi seçebilirler.
Sakin, sabırlı olmak ve derin bir nefes almak pişman olunacak hareketler yapmamızı engelleyecektir.
