"16 yaşın altındaki çocukların Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) tavsiye etmemesine rağmen giderek artan oranda cep telefonu kullanıyor olması, çocukların yaşamları boyunca yetişkinlerden daha çok radyofrekans radyasyona maruz kalacağı anlamına gelir. Bu da gelecekte onların üreme sağlığını tehlikeye sokabilir. Bu durumdan tedbir alıp korunmak mümkün.
- Kullanmadığınız elektrikli aletleri ya kapalı tutun ya da fişten çıkarın. Cihazlar 'stand by' konumunda kaldığı sürece elektromanyetik kirlilik yaratacaktır.
- LED, LCD veya plazma bilgisayar ekranlarını kullanmaya özen gösteriniz. Bilgisayar ekranı ile klavye arasına 1 metre mesafe koymaya çalışın, ekran filtresi kullanın.
- Ekonomi (halojen ve floresan) lambaları okuma lambası olarak kullanmamaya özen gösterin.
- Dinlendirici bir uykuya geçmek için en ideal koşulun yatak odasında TV ve bilgisayar bulundurmamak veya bu cihazların tamamen kapalı konumda olmasını sağlamak olduğunu hatırlayın.
- Saç kurutma makinesinin manyetik alanı yüksektir, bu nedenle sürekli kullanmak yerine aralıklarla kısa süreli kullanın. Uyku düzeninizin bozulmaması için yatmadan hemen önce kullanmamayı tercih edebilirsiniz.
- Yatak odasında başucunuzdaki duvarla komşunuzda bir elektronik aletin bitişik durmamasını sağlamaya çalışın. Tüm VDU'lerin (TV, bilgisayar) arkalarında ElektroManyetik (EM) alan daha büyüktür. Komşunuzda bu aletlerin nereye yerleştiğine dikkat etmeye çalışın.
- Yatağınızı EM alanlardan mümkün olduğunca uzağa yerleştirin. Özellikle başucunuzun, herhangi bir elektromanyetik alan kaynağına uzak olmasına özen gösterin. Elektrikli cihazları prizden çekin, cep telefonunu kapatın, zorunlu hallerde ise en az 1 metre uzakta tutunuz.
- Bebek odası dinleme cihazlarının (baby phone) kullanılması önerilmez. Kullanılması zorunlu olduğu hallerde bebek yatağından uzakta tutulmalı.
- Bebek odaları, yatak odaları ve çocukların yakınında cep telefonu bulundurmamalı.
- Cep telefonlarını sohbet amaçlı kullanmayın, kullanmadığınız sürede mümkünse kapalı tutun. Kalp üzerinde, göğüste açıkken taşımamaya dikkat edin. Kalp pili kullanıcılarının telefonu üzerlerinde taşıması önerilmez.
- Cep telefonu kullanırken kesinlikle kablolu kulaklık kullanın. Açık durumda iken vücudunuzdan mümkün olduğunca uzakta taşımaya özen gösterin. SAR değeri 1W/kg’dan az olan veya sıfıra en yakın telefonları tercih edin.
- Çocuklarda ve gençlerde sinir sistemi ve beynin gelişimi devam edttiğinden onlar yetişkinlerden daha çok risk altındadırlar. Bu nedenle 16 yaş altındaki çocukların cep telefonu kullanmamaları Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından önerilir.
- Hamilelerin cep telefonu kullanması önerilmez. Çocukların ve yaşlıların zorunlu olmadıkça cep telefonu kullanmamalarına özen gösterin.
- Cep telefonuyla konuşmak yerine mesajlaşmayı tercih etmek, cep telefonunu çekim gücünün zayıf olduğu yerlerde değil güçlü olduğu yerlerde kullanmak maruz kalınan EM alan seviyesini düşürebilir.
- Kablolu kulaklık olmadığı durumlarda telefonu açıp sonra kulağa götürmek gerekir. Mümkünse hands-free (hoparlör) özelliği kullanılmalıdır. Kulağa götürülmesi durumunda telefondan birkaç cm uzakta konuşulmalıdır.
- Evde kablolu ev telefonu, dışarıda kablolu iş telefonu ve ankesörlü telefon kullanmaya özen gösterin.
- Kablosuz telefonlar da cep telefonu frekanslarında çalışır. Kablosuz telefonlar yerine klasik kablolu telefonları tercih edin. Kablosuz telefonu sohbet amaçlı kullanmamaya özen gösterin.
- İnternet bağlantısı için kablolu modem kullanılmalı. Bilgisayarda çalışırken bir antene çok yakın mesafede saatlerce oturuyorsunuz ve radyo frekans (RF) alanlara maruz kalıyorsunuz demektir. Bunu azaltmak ve önlemek için kablosuz teknolojilerini mümkün olduğunca kullanmayın. Wi-Fi (kablosuz erişim) özelliği olan dizüstü bilgisayar kullandığınızda ve açık tutulduğunda cihazınız bir anten görevi görür ve etrafınızdaki tüm RF dalgaları toplar. Kablosuz interneti kullanmadığınızda bilgisayarın Wi-Fi özelliğini kapatın.
- Restoran, otel, tatil sitesi gibi yerlerde kablosuz internet erişimi olmayanları tercih edin.
- Elektrikli tıraş makinesini mümkünse şarjlı modellerini kullanmayı tercih edin.
- Tüplü (CRT) TV ekranlarından (ön ve arkasından) en az 2 metre uzakta bulunun. Mümkünse LED, LCD ve plazma ekranları tercih edin.
- Mikrodalga fırın çalışırken 1 metre mesafeden daha yakınında olmamaya özen gösterin. Gerekmedikçe kullanmayın. Mümkünse çalıştırıldığında mutfakta bulunmayın.
- Bazı kimseler EM alanlara diğerlerinden daha hassastır. Bu kimselerde bilgisayar monitörlerine ve diğer elektrikle çalışan aletlere karşı aşırı hassasiyet oluşabilir ve reaksiyonlar açığa çıkabilir. Bu reaksiyonlar şöyle sıralanabilir:
*Boğazda kuruluk hissi,
*Gözde problemler (ağrı ve görme bozukluğu),
*Baş ağrısı,
*Alerji, yüzde kızarıklık,
*Uykusuzluk,
*Seslere karsı hassasiyet, işitme zorluğu,
*Yorgunluk"
Doç. Dr. Ümit Göktolga
Kadın Hastalıkları Uzmanı
