Vücudumuzun yüzde 55'i ila 75'i arası sudan oluşuyor. Bu kadar önemli bir bileşenin kaybı ise vücutta ağır etkiler yaratıyor. Ancak çoğu zaman vücudumuzun ihtiyacı kadar sıvı tüketmiyoruz. Bunun en önemli nedenlerinden biri, vücudun ancak kritik noktaya gelene kadar susuzluk hissinin gelmemesi. Yani eğer normalden az su tüketiyorsanız, her gün yeterli oranda su içen birine göre çok daha geç susuzluk hissetmeye başlarsınız. Temelde vücudunuzun sürekli suya ihtiyacı vardır ancak vücudumuz kritik düzeyde susuz kalana kadar "susuzluk" hissi gelmiyor. Bu nedenle kendimizi susuz kalmış hissetmesek bile düzenli olarak su içmemiz gerekiyor. Üstelik su, içildikçe ihtiyacı vücut daha çabuk anlıyor, daha sık susuyoruz. Böylece vücudumuz kritik düzeyde susuz kalmadan onun ihtiyaçlarını sağlamamızı sağlıyor.
SUSUZLUK MU AÇLIK MI?
Vücut ağırlığının %10’u kadar su kaybetmesi sonucunda dehidrasyon oluşuyor. Bu durum halsizlik ve yorgunluğa neden oluyor. Ayrıca kimi zaman açlıkla susuzluğu karıştırıyoruz. Yani aslında kendimizi susuz hissediyoruz ancak su yerine çeşitli besinler tüketiyoruz ve besinlerde de belli oranlarda su olduğundan, geçici olarak susuzluk hissi geçiyor. Ancak bu, ihtiyacımız olmayan kalorileri almamıza yol açıyor. Oysa ki sadece susuz kalmış oluyoruz.
YAŞAM TEHLİKESİ OLUŞTURAN DURUMLAR
%20 su kaybı durumunda ise yaşam tehlikesi oluşabiliyor. Bunu önlemek için özellikle yaz aylarında en az 2-2,5 litre su tüketilmesi gerekiyor. Ancak yapılan düzenli egzersiz yapıyor, kafeinli içecek tüketiyorsanız, daha fazla su tüketmeniz gerekiyor. Sıvı alımında bir diğer önemli nokta, içilen diğer içeceklerin su yerine geçtiğini sanmak. Oysa hiçbir içecek özellikle çay ve kahve tüketimi su yerine geçmiyor. Aksine vücutta su tutulmasını artırdığı için daha fazla su tüketilmesi gerekiyor.
YETERLİ SIVI TÜKETİYOR MUYUM? İDRAR RENGİM NE ANLATIYOR?
Yeterli sıvı alınıp alınmadığı idrar renginden kontrol edilebiliyor. İdrarımız içindeki ürokrom maddesinden dolayı açık sarı renktedir. Aldığımız sıvının miktarına göre rengi açılıp koyulaşabilir.
- Eğer yeterince su tüketiyorsanız, idrarın rengi açık sarı renk olmalı.
- Koyu renk olması yeterli su içilmediğini gösteriyor.
- Ek olarak, vücutta biriken toksin ve zararlı atıkların idrar yolu ile dışarı atılması idrarın renginin değişmesine ve idrarda koku oluşmasına neden olabiliyor.
- İdrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşları durumunda idrar bulanık ve kötü kokulu olabiliyor.
İDRAR RENKLERİ VE ANLAMLARI
- Beyaz renkli idrar: Çok su içildiğinde idrar dansitesi düşer ve idrarda bulunan atık maddelerin azalmasına neden olur. İdrara rengini veren ürokrom maddesinin azalması nedeni ile de idrar rengi beyaz ve beyaza yakın olur. Ancak idrar yolu enfeksiyonlarında kandaki beyaz kan hücresi sayısı artar, böbreklerden dışarı atılması idrara beyaz bir renk verebilir. Bu nedenle bu renk idrarın çok su tüketmekten olup olmadığının gözlemlenmesi iyi olur.
- Açık renk idrar: Çok sıvı tüketimine bağlıdır. Kişi idrara çok sık çıkar. Ancak kişi çok su tüketmiyor, nadiren tuvalete çıkıyor ve buna rağmen idrarı çok çok açık renkse bu karaciğer sirozu veya hepatit hastalığı anlamına gelebilir.
- Parlak sarı renkte idrar: İdeal idrar rengidir. Suda çözünebilen riboflavin ya da B2 vitaminlerin kullanımı da idrar rengi değişikliğine sebep olabilir.
- Koyu sarı renkte idrar: Vücudun su ihtiyacının yeterince karşılanmadığı anlamına gelir. B vitamini alımı ve fazla laksatif alınması da koyu sarı idrar renginin nedeni olabilir. Bazı ilaçlar da idrar renginin koyulaşmasına yol açabilir.
- Kırmızı renkte idrar: İdrarın kırmızı olması, idrarda kana bağlı olabilir ve bu durum olağan dışı kabul edilmelidir. Antibiyotik kullanımı, tüketilen gıdalardan bazıları da idrara kırmızı rengi verebilir.
- Turuncu renkte idrar: Çeşitli antibiyotikler, çok fazla havuç tüketilmesi, B kompleks vitaminler ve kan sulandırıcı ilaçlar idrarın turuncu renkte olmasına yol açabilir. Vücut susuz kaldığında da idrar koyulaşabilir ve bu da turuncu renk almasına yol açabilir.
- İdrarın yeşil renk olması: Üriner enfeksiyonlarda idrar rengi yeşile dönebilir. İçeriğinde metilen mavisi bulunan ilaçlar veya gıda boyası içeren besinler ve tıbbi testlerde bulunan boyalar da idrarın yeşil ya da mavi olmasına yol açabilir.
- İdrarın koyu kahverengi renkte olması: Çeşitli ilaçlar, müshiller, kas gevşeticiler veya baklagillerin çok tüketimi idrarın koyu kahverengi renk almasına yol açabilir. Aynı zamanda hemolitik anemi, hepatit, siroz, melanom, idrar yolu enfeksiyonu ve böbrek hastalıkları da koyu kahverengi idrar sebebi olabilir. Demir takviyeleri ve Parkinson ilaçları da idrar renginin koyulaşmasına yol açabilir. Ancak idrarın kahverengi olması hamilelik belirtisi değildir.
- İdrarın renginin siyah olması: Normal bir durum değildir. Tüketilen besinlerle ilişkili olup olmadığını anlamak için sıvı tüketimini artırmak ve idrar rengini takip etmek gerekir. Örneğin aloe vera çayı, aloe vera suyu, armut, şeftali, elma, kuru erik gibi sorbitol maddesi içeren besinler, revent bitkisi ve bakla gibi besinlerin aşırı tüketiminde de idrar rengi siyah renk alabilir ancak bu besinler tüketilmediğinde de idrar rengi yine çok koyu renkse, siyahsa takip edilmesinde fayda vardır.
İDRAR RENGİM KOYU SARI, HAMİLE MİYİM?
Gebelikte idrar rengi genellikle açık tonlardadır. Su tüketimini artıran gebelerde idrar rengi açılır ve sık tuvalete gitme ihtiyacı hissedilir. Koyu sarı, kahverengi gibi idrar renkleri hamilelikle ilişkili değildir. Daha az su tüketiyorsanız ve su tüketiminizi artırdığınızda idrar renginiz açılıyorsa, idrar renginizin değişmesi tamamen su tüketimi ile ilgilidir diyebiliriz.
YAZ AYLARINDA HANGİ TÜR SIVILAR SU YERİNE GEÇER?
Yaz aylarında egzersiz ve spor yapılırken kış aylarına göre daha fazla sıvı kaybı olacağı için egzersize başlamadan 15 dakika önce 1-2 bardak su tüketilmeli ve egzersiz sırasında da her 10-15 dakikada bir 1 bardak su içilmeli. Ayrıca ter ile kaybedilen minerallerin yerine konması için maden suyu, ayran gibi içecekler de içilebilir.
Editörün notu: Sıcaklarda aşırı terleme ile vücuttan terle birlikte sodyum ve potasyum gibi mineraller atılıyor. Bu nedenle vücutta sodyum kaybı oluşuyor. Sodyum kaybını önlemek için tuzlu ayran, potasyum kaybını önlemek için de bol sebze meyve tüketilmesi gerekiyor.
BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Dışkınızın şekli ve rengi size ne anlatıyor?
Dışkınızın rengi ve kıvamı sağlığınız hakkında bakın nasıl ipuçları veriyor.
Kilonuza göre günde ne kadar su içmelisiniz?
Kişiye göre günlük su ihtiyacı nasıl hesaplanır biliyor musunuz? Unutmayın, çıkan sonuca çay, kahve ve meyve suyu gibi sıvılardan aldığımız su dahil değil.
Tuvalete çıkma sıklığı ne olmalıdır?
Sağlıklı boşaltım sisteminin en önemli işaretlerinden biri düzenli dışkılama. Peki doğrusu ne? Haftada 3 defa mı günde 1 defa mı normal?
