Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar arasında olan şarbon, hayvanlarla temas en insanlara bulaşıyor. İnsandan insana bulaşmasa da hasta derisindeki lezyona dokunulması da şarbonun bulaşmasına yol açabiliyor.
Özellikle hayvancılıkla oluşan kişiler, kasap ve veterinerler şarbon hastalığına karşı risk altında.
Şarbon, inek, koyun, keçi gibi otçul hayvanlarda görülür. Bu grup hastalıklar, "zoonoz" olarak adlandırılır. Bu bakteri, tetanoz basilinin aksine oksijeni seven, oksijenli ortamda iyi üreyen bir bakteridir.
Şarbon hastalığı görülme yerlerine göre 3 gruba ayrılıyor.
Deri şarbonu: Deri yoluyla en sık; hayvancılıkla uğraşan ve hayvan eti ile uğraşan kişilerde çok kolay bulaşma görülebilir. Ayrıca; akciğer şarbonu, bağırsak şarbonu ve şarbon sepsisi tablosuyla beyni bile etkileyen ağır hastalık tablosu meydana gelebilir. Deri şarbonu, insanda en sık görülen şarbon türüdür.
Şarbonun deride belirtisi: Klinikte, deri şarbonu malign ödem tarzında karşımıza çıkar, bu lezyonun orta kısmında siyah bir yara oluşur. Buna "kara kabarcık" denir. Bu oldukça tanı koydurucudur. Bunun yanında, laboratuvar testleri tanıda çok yardımcı olamaz.
Bağırsak şarbonu: Bu türde şarbon et yenildiği takdirde bulaşır. Enfeksiyon bağırsaklara yerleşir. Bulantı, kusma, karın ağrısı, ateş ve ishal ile kendini gösterir.
Akciğer şarbonu: Şarbonlu hayvanlardan solunum yolu ile bulaşır. Soğuk algınlığı gibi başlar. Yüksek ateş, titreme ve solunum alıp verme de güçlük gözlemlenir.
Şarbon tedavisi nasıl yapılır?
Şarbon görülen kişide tedavinin işe yaraması için bir an önce tedaviye başlanılması gerekir. Çünkü şarbonda kaybedilen vakit hayati önem taşır.
Bu nedenle belirtiler görüldüğü veya şüphelenildiği andan itibaren bir hastaneye başvurmak gerekir.
Tanı konulduktan sonra hastanın hastanede yatarak tedavi edilmesi uygundur. Şarbon, evde tedavi edilebilecek bir hastalık değildir. Bulaşma tehlikesine karşı muhakkak hastane ortamı gerekir.
Şarbonun tedavisinde birçok antibiyotik etkilidir. Deri şarbonu türünde ölüm oranı çok düşüktür ancak bağırsak ve akciğer şarbonu yüksek oranda ölümcül riske sahiptir.
Şarbondan korunmak için nasıl önlem alınmalı?
Kasaplık, veterinerlik gibi meslekler, mezbahada çalışanlar ve deri işçileri şarbon riski grubunda yer alıyor. Bu nedenle bu meslekleri yapan kişilerin çalışırken kesinlikle eldiven, maske gibi koruyucu önlemler alması gerekir.
- Şarbona karşı riskli bölgeler araştırılmalı ve karantinaya alınmalıdır.
- Büyük ölçekte, hayvan sürülerinin kontrolleri ve aşıları eksiksiz bir şekilde yapılmalıdır.
- Şarbonlu olduğu belirlenen hayvanlar var ise, asla kesilmemeli ve derisi yüzülmemelidir.
- Şarbondan ölen hayvanlar belediye çalışanları gözetiminde imha edilmelidir. Hasta hayvanların bulundukları yerler dezenfekte edilmelidir.
- Şarbonlu hayvanların temas ettiği gübre yem gibi maddeler yakılarak imha edilmelidir.
- Özellikle şarbon tehlikesinin söz konusu olduğu dönemlerde ve günlük hayatta bilinmeyen yerlerden hayvansal ürünler alıp tüketmemeye özen gösterilmelidir.
- Etin güvendiğiniz kasap ve marketlerden alınması gerekir.
- Aynı zamanda bu dönemde iyi pişmeyen veya az pişmiş et tüketmemek gerekir.
- Şarbondan korunmak için sadece hayvanlardan değil, hayvan ürünlerine temkinli yaklaşmak,uzak durmak, dikkatli olmak gerekmektedir.
- Şarbonlu hayvanın kıllarından yapılmış fırçalar, giysi ve ayakkabılar için bile dikkat edilmelidir.
- Bu anlamda hayvansal ürünlerden yapılmış makyaj malzemeleri de şarbon tehlikesine sahiptir.
İlgili haberlerimiz:
Şarbon hastalığı, belirtileri ve şarbon tedavisi hakkında her şey
Türkiye son dönemde hayvanlardan insanlara bulaşabilen şarbon hastalığını konuşuyor. Ailemizi şarbondan nasıl koruyabiliriz? Cevaplar haberimizde.
Hayvanlardan bulaşan hastalıklar
Hayvanlardan bulaşan hastalıklar, yani zoonotik hastalıklar arasından en sık görülen Kist Hidatik hastalığından haberdar mısınız? İşte hastalığın bulaşma şekli, belirtileri, tanı ve tedavisi hakkında her şey.
Eti sağlıklı tüketme yolları
"Her gün mutlaka protein değeri yüksek olan yiyeceklerden tüketilmelidir" diyen Dr. Ayça Kaya, et tüketirken dikkat edilmesi gerekenleri Pudra.com okuyucuları için anlatıyor.
